โรคมือเท้าปาก (Hand, Foot, and Mouth Disease) : อาการ สาเหตุ วิธีรักษา

โรคมือเท้าปากคืออะไร 

โรคมือเท้าปาก (Hand, Foot, and Mouth Disease) เป็นโรคติดต่อร้ายแรง หลายคนตั้งข้อสงสัยว่าโรคมือเท้าปากเกิดจากอะไร โรคนี้เกิดจากการติด เชื้อไวรัส coxsackievirus ส่วนใหญ่ ไวรัสเหล่านี้สามารถแพร่กระจายจากคนสู่คนผ่านการสัมผัสโดยตรงกับมือ นอกจากนี้ยังสามารถถ่ายทอดผ่านการสัมผัสกับน้ำลาย อุจจาระหรือ การหายใจของผู้ติดเชื้อ มักพบในเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี แต่ถึงอย่างไรสามารถพบได้ในเด็กโต หรือผู้ใหญ่ได้เช่นกัน 

โรคมือเท้าปากมีลักษณะเป็นแผลพุพอง หรือแผลใน และเมื่อเป็นแล้วสามารถแพร่เชื้อได้ให้คนทุกวัย  แต่มักโดยทั่วไปมักจะมีอาการเล็กน้อยที่หายไปเองภายในไม่กี่วัน

สาเหตุของโรคมือเท้าปาก (HFMD)

โรคมือเท้าและปากเกิดจากการติดเชื้อ coxsackievirus ซึ่งส่วนใหญ่เป็น coxsackievirus A16 coxsackievirus เป็นกลุ่มไวรัสที่เรียกว่า enteroviruses ในบางกรณี enteroviruses ชนิดอื่นอาจทำให้เกิดโรคมือเท้าและปาก

ไวรัสสามารถแพร่กระจายจากคนสู่คนได้อย่างง่ายดาย โดยโรคมือเท้าปากระยะแพร่เชื้อจะเกิดขึ้นหลังจากได้รับเชื้อหนึ่งอาทิตย์ โดยที่หากไปสัมผัสกับเชื้อของผู้ที่เป็นผ่านทาง :

• หนองหรือของเหลวจากแผล
• น้ำลาย
• อุจจาระ
• ละอองจากการไอหรือจาม

อาการของโรคมือเท้าปาก

อาการอาจจะแสดงออกมาภายใน หนึ่งอาทิตย์หลังจากได้รับเชื้อ โรคมือเท้าปากอาการเริ่มต้นจะเริ่มจากมาไข้ก่อน และตามด้วย : 

• ปวดหัว
• มีไข้สูง
• เบื่ออาหาร
• ไอหรือเจ็บคอ

ลักษณะโรคมือเท้าเปื่อยภายนอก

• มีการบวมแดงในคอ มีตุ่มพอง
• ตามมือและเท้ามีผื่นแดง ตุ่มพอง
• มือปากเท้าเปื่อย

ใครที่มีความเสี่ยงเป็นโรคมือเท้าปากบ้าง

โดยทั่วไปแล้วโรคมือเท้าปากในเด็ก พบได้บ่อยมากกว่าในช่วงวัยอื่น ๆ หากเป็นวัยที่ต้องไปตามโรงเรียน ก็อาจจะพบการแพร่กระจายของไวรัสได้ง่ายขึ้น เมื่ออาการเกิดก็สามารถสังเกตผื่นคันในเด็กได้เบื้องต้นเด็กมักสร้างภูมิคุ้มกันให้กับโรคหลังจากได้รับเชื้อไวรัส โรคมือเท้าปากในผู้ใหญ่ก็พบได้หากระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ

วิธีการรักษาโรคมือเท้าปาก (HFMD)

โดยทั่วไปแล้วโรคมือเท้าปากไม่มีวิธีการรักษาสำหรับตัวโรคโดยตรง แต่จะรักษาตามอาการที่เกิดขึ้น และการติดเชื้อจะหายได้เองภายใน 7-10 วัน แต่ถ้าหากไปพบแพทย์ แพทย์อาจจะทำการรักษาได้ดังนี้: 

• ให้ยาบรรเทาการเจ็บคอ
• ยาแก้ปวดเช่น acetaminophen หรือ ibuprofen เพื่อบรรเทาอาการปวดหัว
• สั่งยาหรือยาทาเพื่อบรรเทาแผลพุพองและผื่น

นอกจากนี้ผู้ป่วยยังสามารถดูแลตัวเองได้ที่บ้านอย่างเคร่งครัดเพื่อให้อาการหายเร็วขึ้น

• หลีกเลี่ยงการดื่มของร้อน
• งดรับประทานของเย็น
• งดการดื่มโซดา หรือน้ำผลไม้ที่เป็นกรด
• งดรับประทานอาหารรสจัดและของเค็ม

การวินิจฉัยโรคมือเท้าปาก

แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคมือเท้าและปากได้ง่ายๆโดยการตรวจร่างกาย ตรวจสอบในช่องปาก ดูลักษณะของแผลและผื่น และสอบถามอาการอื่น ๆ

แพทย์อาจทำการกวาดหาตัวอย่างในลำคอหรือเก็บตัวอย่างจากอุจจาระที่สามารถทดสอบหาไวรัสได้

การป้องกันโรคมือเท้าปาก

• รักษาสุขอนามัยล้างมือบ่อยๆ และก่อนรับประทานอาหารทุกครั้ง
• หลีกเลี่ยงการใช้ภาชนะ ถ้วย ช้อน แก้วน้ำ ร่วมกับผู้อื่น
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสหรืออยู่ใกล้ผู้ติดเชื้อ
• ทานอาหารปรุงสุก
• รักษาความสะอาดที่อยู่อาศัย

---

ลิงค์ด้านล่างนี้เป็นแหล่งข้อมูลของบทความของเรา

• http://www.mayoclinic.com/health/hand-foot-and-mouth-disease/DS00599
• https://kidshealth.org/en/parents/hfm.html
• https://www.msdmanuals.com/professional/infectious-diseases/enteroviruses/hand-foot-and-mouth-disease-hfmd