โรคไข้หวัด (Common Cold) คือ โรคที่ติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนต้นคือ จมูกและคอ หรือการที่ร่างกายรับเชื้อ ละอองเสมหะที่ผู้ป่วยไอ จาม การหายใจรดกัน หรือจากการสัมผัสหรืออยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่มีเชื้อหวัด โรคไข้หวัดเป็นโรคที่พบได้บ่อย ทั้งในผู้ใหญ่และเด็ก โดยเฉพาะเด็กเล็ก ซึ่งมักพบเป็นหวัดได้บ่อยถึงปีละ 6 – 8 ครั้ง เพราะเด็กมีภูมิคุ้มกันต้านทานโรคต่ำกว่าผู้ใหญ่
ความแตกต่างระหว่างไข้หวัดกับไข้หวัดใหญ่
ในช่วงแรกไข้หวัดและไข้หวัดใหญ่อาจมีอาการคล้ายกันมาก ไข้หวัดทั้ง 2 ประเภทมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อทางเดินหายใจ อย่างไรก็ตามไวรัสทำให้เกิดโรคแตกต่างกันจึงทำให้มีความแตกต่างกัน และอาการจะค่อยๆชัดเจนขึ้นและสามารถแยกแยะความแตกต่างระหว่างทั้งสองโรคได้
ทั้งไข้หวัดและไข้หวัดใหญ่มีอาการทั่วไปบางอย่าง ผู้ที่มีความเจ็บป่วยทั้งสองมักจะมีอาการเช่นเดียวกัน คือ:
- อาการน้ำมูกไหลหรือคัดจมูก
- จาม
- ปวดเมื่อยตามร่างกาย
- ความเหนื่อยเมื่อยล้าทั่วไป
ตามหลักแล้วอาการของโรคไข้หวัดใหญ่จะรุนแรงกว่าอาการไข้หวัดธรรมดา
ความแตกต่างที่ชัดเจนระหว่างสองโรคนี้คือระดับความรุนแรง โรคไข้หวัดมักทำให้เกิดปัญหาสุขภาพ อย่างไรก็ตามไข้หวัดใหญ่สามารถนำไปสู่การติดเชื้อไซนัสและหูปอดบวมและการติดเชื้อในกระแสเลือด
เพื่อตรวจสอบว่าอาการมาจากไข้หวัดหรือไข้หวัดใหญ่ผู้ป่วยจำเป็นต้องไปพบแพทย์ เพื่อแพทย์จะทำการตรวจสอบและตัดสินว่าเป็นโรคอะไร
สาเหตุของไข้หวัด
สาเหตุของการเป็นหวัดนั้นเกิดจากเชื้อไวรัสหวัด ที่มีอยู่กว่า 200 ประเภท และหวัดสามารถติดต่อส่งผ่านจากบุคคลหนึ่งไปยังบุคคลหนึ่งได้ง่ายหากผู้ป่วยใช้ชีวิตหรือมีความใกล้ชิดกัน
อาการของโรคหวัด
โดยทั่วไปแล้วเมื่อเป็นหวัด มักใช้เวลา 2-3 วัน อาการของโรคหวัดมักจะปรากฏขึ้น การทราบถึงความแตกต่างระหว่างอาการหวัดและไข้หวัดใหญ่สามารถช่วยให้ตัดสินใจว่าจะรักษาอาการอย่างไรและต้องไปพบแพทย์หรือไม่
อาการทางจมูกรวมถึง:
- อึดอัด
- ปวดไซนัส
- มีอาการน้ำมูกไหล
- มีอาการคัดจมูก
- สูญเสียกลิ่นหรือรสชาติ
- จาม
- มีเหงื่ออกบริเวณหลังและคอ
อาการที่ศีรษะได้แก่ :
- น้ำตาไหล
- อาการปวดหัว
- เจ็บคอ
- ไอ (cough)
- ต่อมน้ำเหลืองบวม
อาการทางร่างกายรวมถึง:
- ความเหนื่อยล้าทั่วไป
- หนาว
- ปวดเมื่อยตามร่างกาย
- ไข้ต่ำ หรืออาจจะเป็นไข้หลายวัน
- แน่นหน้าอกไม่สบาย
- หายใจลำบาก
การรักษาไข้หวัด
หากกำลังมีอาการเป็นหวัดอาจมองหาวิธีบรรเทา การรักษามี 2 ประเภทหลัก:
ยาจากเค้าน์เตอร์ขายยา
ยารักษาไข้หวัดที่สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาหรือเค้าเตอร์ขายยา ที่ใช้สำหรับโรคหวัด ได้แก่ ยาที่ทำให้หลอดเลือดหดตัว ยาแก้แพ้และยาแก้ปวด ผู้ป่วยควรแน่ใจว่าได้อ่านฉลากและเข้าใจสิ่งที่กำลังทำเพื่อที่จะไม่ใช้ยาเกินความจำเป็นเพราะยาบางตัวอาจเป็นสารเสพติดประเภทใดประเภทหนึ่ง
การรักษาอาการหวัดด้วยตัวเองที่บ้าน
การรักษาอาการไข้หวัดด้วยการดูแลตัวเองที่บ้านที่มีประสิทธิภาพที่สุดและพบบ่อยที่สุดสำหรับรักษาหวัดซึ่งสามารถทำได้โดย การบ้วนปากด้วยน้ำเกลือ การพักผ่อนและการดื่มน้ำอย่างเพียงพอ หากผู้ป่วยมีโรคความดันโลหิตสูงควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทานยาแก้หวัด ที่สามารถหาซื้อได้เอง เนื่องจากยาลดน้ำมูกบางชนิดทำงานโดยการทำให้หลอดเลือดตีบ นี่อาจเพิ่มความดันโลหิตและถ้ามีปัญหาเรื่องความดันโลหิตอยู่แล้วยาอาจทำให้อาการของรุนแรงขึ้น
การรักษาอาการหวัดสำหรับเด็ก
วิธีการรักษาอาการไข้หวัดบรรเทาอาการหวัดของเด็กด้วยการดูแลที่บ้านดังนี้:
การพักผ่อน: เด็กที่เป็นหวัดอาจมีอาการง่วงซึมและหงุดหงิดมากกว่าคนปกติ ควรให้เด็กพักผ่อนจนกว่าอาการจะดีขึ้น
ภาวะขาดน้ำ : สำคัญที่สุดคือเด็กที่เป็นหวัดจะต้องดื่มน้ำให้เพียงพอ เพราะอาการหวัดสามารถคายน้ำได้อย่างรวดเร็ว ตรวจสอบให้แน่ใจว่าเด็กดื่มน้ำในปริมาณที่เพียงพอ หรืออาจจะดื่มเครื่องดื่มอุ่น ๆ เช่น ชาจะสามารถช่วยบรรเทาเจ็บคอ
อาหาร: เด็กที่เป็นหวัดอาจไม่รู้สึกหิวเหมือนปกติดังนั้นผู้ปกครองควรมองหาวิธีที่จะทำให้เด็กได้รับพลังงานและน้ำที่เพียงพอ สมูทตี้และซุปเป็นสองตัวเลือกที่ดีเช่นกัน
การกลั้วน้ำเกลือ: บางครั้งการล้างคอด้วยน้ำเกลืออาจจะไม่ใช่สิ่งที่เด็ก ๆ ชื่นชอบมากนัก แต่การกลั้วตอด้วยน้ำเกลืออุ่นๆ จะช่วยให้อาการเจ็บคอดีขึ้น การพ่นน้ำเกลือที่จมูกยังสามารถช่วยให้อาการคัดจมูกดีขึ้น
ตัวเลือกสำหรับยาหวัด
ยารักษาโรคหวัดตามร้านขายยา ที่พบมากที่สุดสำหรับผู้ใหญ่และเด็กที่อายุ 6 ปีขึ้นไป ได้แก่ ยาลดอาการคัดจมูก ยาแก้แพ้และยาแก้ปวด
ยาหดหลอดเลือดจะช่วยลดอาการคัดจมูก ยาแก้แพ้ป้องกันการจามและบรรเทาอาการน้ำมูกไหล บรรเทาอาการปวดบรรเทาอาการปวดเมื่อยตามร่างกายที่บางครั้งมาพร้อมกับหวัด
ผลข้างเคียงที่พบบ่อยที่สุดจากยารักษาโรคหวัด OTC รวมถึง:
- เวียนหัว
- เหงื่อแตก
- ปากแห้ง
- อาการง่วงนอน
- วิงเวียนศีรษะ
- อาการปวดศีรษะ (headache)
แม้ว่ายาเหล่านี้อาจช่วยบรรเทาอาการได้ แต่ก็จะไม่ได้รับการรักษาหรือย่นระยะเวลาหวัดลง
หากก่อนหน้านี้เคยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคความดันโลหิตสูงควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยารักษาโรคหวัด ยาบางชนิดช่วยบรรเทาอาการโดยการลดหลอดเลือดและลดการไหลเวียนของเลือด หากมีความดันโลหิตสูงอาจส่งผลต่อการไหลเวียนโลหิตทั่วร่างกาย
เด็กที่อายุน้อยกว่า 6 ปีไม่ควรได้รับยาเหล่านี้ ผลข้างเคียงจากการใช้ยาหวัดมากเกินไปอาจทำให้เกิดปัญหาร้ายแรงสำหรับเด็กเล็ก
การวินิจฉัยโรคหวัด
การวินิจฉัยโรคหวัดมักจะต้องเดินทางไปที่โรงพยาบาล เพื่อทำการตรวจอาการของโรคหวัด โดยทั่วไปแล้วหากไม่ได้มีอาการหนักมากสามารถพักผ่อนและดูแลตัวเองได้ที่บ้านเบื้องต้น แต่หากอาการแย่ลงหรือคงอยู่หลังจากผ่านไปประมาณหนึ่งสัปดาห์แล้วอาการยังไม่ดีขึ้น ผู้ป่วยอาจต้องพบแพทย์ เพราะอาจจะเป็นอาการของปัญหาอื่น เช่นไข้หวัดใหญ่หรือคออักเสบ
หากเป็นหวัดสามารถคาดว่าไวรัสจะหายไปเองในอีกประมาณหนึ่งสัปดาห์ถึง 10 วัน หากเป็นไข้หวัดใหญ่อาจใช้เวลานานพอสมควรที่อาการจะหายสนิท แต่ถ้าสังเกตว่าอาการแย่ลงหลังจากวันที่ห้าหรือหากไม่หายไปภายในหนึ่งสัปดาห์อาจมีอาการอื่น
วิธีเดียวที่จะทราบอย่างชัดเจนว่าอาการเป็นผลมาจากหวัดหรือไข้หวัดใหญ่คือให้แพทย์ทำการตรวจ เนื่องจากอาการและการรักษาสำหรับหวัดและไข้หวัดใหญ่มีความคล้ายคลึงกันมากการวินิจฉัยจะช่วยให้มั่นใจได้ว่าจะรักษาอย่างไร
ระยะเวลาในการเป็นไข้หวัด
โรคไข้หวัดคือการติดเชื้อไวรัสในทางเดินหายใจ ไวรัสไม่สามารถรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ ในกรณีส่วนใหญ่ไวรัสอย่างหวัดอาการก็จะไปในทิศทางของหวัด สามารถรักษาอาการของการติดเชื้อได้ แต่ไม่สามารถรักษาการติดเชื้อนั้นได้
โรคไข้หวัดโดยเฉลี่ยกินเวลาตั้งแต่7 ถึง 10 วัน ขึ้นอยู่กับสุขภาพโดยรวมของแต่ละบุคคล อาจมีอาการมากหรือน้อยก็ได้ ตัวอย่างเช่นผู้ที่สูบบุหรี่หรือเป็นโรคหอบหืดอาจหายยากกว่า
หากอาการไม่ดีขึ้นหรือหายไปภายใน 7 ถึง 10 วันควรนัดพบแพทย์ อาการที่ไม่หายไปอาจเป็นสัญญาณของปัญหาที่ใหญ่กว่าเช่น ไข้หวัดใหญ่หรือคออักเสบ
จริงหรือไม่จริง: การรับประทานของเย็นเป็นการเลี้ยงไข้
เรื่องเล่ากันมานาน ว่า “ทานของเย็นเป็นการเลี้ยงไข้” ซึ่งได้ยินกันมาจากรุ่นสู่รุ่น การที่ร่างกายได้รับพลังงานในขณะที่ป่วยอาจช่วยให้ร่างกาย “อุ่นขึ้น”
วันนี้การวิจัยทางการแพทย์ชี้ให้เห็นว่าคำพูดที่ควรจะเป็น “อาหารเย็นเลี้ยงไข้” เมื่อร่างกายต่อสู้กับการติดเชื้อ ร่างกายจะใช้พลังงานมากกว่าปกติ ดังนั้นจึงต้องการพลังงานมากขึ้น
พลังงานมาจากอาหาร มันสมเหตุสมผลแล้วที่จะต้องทานอาหารเย็นเพื่อให้ร่างกายสามารถมีพลังงานเพียงพอที่จะช่วยกำจัดไวรัสโดยเร็วที่สุด อย่างไรก็ตามอาจทำให้ข้ามมื้ออาหารเพราะความเย็นสามารถทำให้รู้สึกไม่อยากอาหาร แต่ให้แน่ใจว่ากินอย่างต่อเนื่องเพื่อให้ร่างกายมีพลังงานเพียงพอ
หากมีไข้ไม่ควรรับประทานของเย็น ไข้เป็นสัญญาณว่าระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายกำลังต่อสู้เพื่อเอาชนะเชื้อไวรัสในร่างกาย ซึ่งไข้จะเพิ่มอุณหภูมิตามธรรมชาติของร่างกายซึ่งจะเพิ่มการเผาผลาญ เมแทบอลิซึมที่เร็วขึ้นจะเผาผลาญแคลอรี่ได้มากขึ้น ยิ่งไข้สูงขึ้นเท่าไหร่ร่างกายก็จะต้องการพลังงานมากขึ้นเท่านั้น อย่างไรก็ตามเช่นเดียวกับหวัดอย่าใช้ไข้เป็นข้ออ้างในการกินมากเกินไป คุณเพียงแค่ต้องกินตามปกติเพื่อให้ร่างกายได้รับพลังงานมากมายเพื่อต่อสู้กับไวรัส
เป็นหวัดควรทานอาหารแบบใด
เมื่อป่วยอาจไม่รู้สึกอยากรับประทานอาหารเลย แต่ร่างกายยังต้องการอาหารที่ให้พลังงาน อาหารต่อไปนี้อาจเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับการฟื้นตัวจากอาการหวัด :
ก๋วยเตี๋ยวไก่
ซุปรสเค็มเป็น “การรักษา” แบบคลาสสิกสำหรับการเจ็บป่วยทุกชนิด เหมาะอย่างยิ่งสำหรับโรคหวัด ของเหลวอุ่น ๆ เป็นสิ่งที่ดีสำหรับการช่วยเปิดโพรงจมูกเพื่อให้คุณสามารถหายใจได้คล่องและเกลือจากซุปจะช่วยลดอาการเจ็บคอ
ชาร้อน
เครื่องดื่มอุ่น ๆ เช่น ชาเหมาะสำหรับคนเป็นหวัด เพิ่มน้ำผึ้งเพื่อเพิ่มความกระฉับกระเฉง ขิงยังสามารถลดการอักเสบและลดความอึดอัด ไม่ควรดื่มกาแฟ คาเฟอีนสามารถแทรกแซงยาและอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการขาดน้ำ
โยเกิร์ต
โยเกิร์ตมีแบคทีเรียที่มีประโยชน์ต่อร่างกายหลายพันล้านตัวที่สามารถเสริมสร้างสุขภาพทางเดินอาหาร การมีจุลินทรีย์ ที่ดีต่อสุขภาพในลำไส้สามารถช่วยให้ร่างกายต่อสู้กับโรคหวัดได้
ไอศครีมแท่ง
เช่นเดียวกับชาร้อนไอศครีม อาจช่วยบรรเทาความเจ็บปวดจากอาการเจ็บคอ ทานแบบที่มีปริมาณน้ำตาลต่ำหรือทำสมูทตี้ป๊อเองด้วยโยเกิร์ตผลไม้และน้ำผลไม้ตามธรรมชาติ
สิ่งที่สำคัญที่สุดที่ควรจำเมื่อคุณเป็นหวัดคือการไม่ขาดน้ำ ดื่มน้ำหรือชาอุ่น ๆ เป็นประจำ หลีกเลี่ยงคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ในขณะที่กำลังเป็นหวัด ทั้งคู่สามารถทำให้อาการหวัดแย่ลงได้
หลีกเลี่ยงความเย็น
ผู้ป่วยควรดื่มน้ำอุ่น ๆ หรือชา ไม่ควรดื่มน้ำเย็น หรืออาหารที่มีความเย็น
ล้างมือ สบู่และน้ำ เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการยับยั้งการแพร่กระจายของเชื้อโรค ใช้เจลและสเปรย์ต้านเชื้อแบคทีเรียเป็นทางเลือกสุดท้าย
ดูแลลำไส้ กินอาหารที่อุดมด้วยแบคทีเรีย เช่นโยเกิร์ตหรือทานอาหารเสริมโปรไบโอติกทุกวัน การรักษาแบคทีเรียในลำไส้ให้แข็งแรงสามารถช่วยให้สุขภาพโดยรวมดีขึ้น
นี่คือลิงค์ที่มาของแหล่งบทความของเรา
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/common-cold/symptoms-causes/syc-20351605
- https://www.nhs.uk/conditions/common-cold/
- https://www.cdc.gov/features/rhinoviruses/index.html
- https://medlineplus.gov/commoncold.html
- https://www.lung.org/lung-health-diseases/lung-disease-lookup/influenza/facts-about-the-common-cold
เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team
