เริมที่ปาก หรือ (Cold Sores): อาการ สาเหตุ ปัจจัยเสี่ยง วิธีรักษา

สาเหตุการของเริมที่ปากคืออะไร

เริมที่ปากเกิดจากอะไร Herpes Labialis คือแผลพุพอง ตุ่มใสที่ริมปีปาก มีของเหลวเกิดขึ้นบริเวณปากหรือรอบๆ ทำให้เป็นแผลที่ปาก เกิดจากเชื้อไวรัส Herpes Simplex Type 1 Virus (HSV-1) เป็นโรคติดต่อที่สามารถส่งผ่านไปยังบุคคลอื่นได้ผ่านการ สัมผัสอย่างใกล้ชิด เช่นการจูบ บางครั้งหากรับเชื้อมาแล้วอาจจะไม่แสดงอาการในทันที แต่สามารถแพร่เชื้อไปยังคนอื่นได้ แต่หากเป็น herpes simplex type 2 virus (HSV-2) จะทำให้เป็นเริมที่อวัยวะเพศ 

ทุกคนสามารถได้รับเชื้อไวรัสเริมได้โดยการสัมผัสกับผู้ติดเชื้อ โดยทางน้ำลาย น้ำเหลือง น้ำอสุจิ สิ่งนี้อาจเกิดขึ้นจากการจูบ การแบ่งปันเครื่องสำอาง หรือแบ่งปันอาหาร ออรัลเซ็กซ์อาจจะก่อให้เกิดเริมได้ทั้งสองที่คือที่อวัยวะเพศและที่ปาก

เริมไม่สามารถรักษาให้หายได้ และอาจจะกำเริบตอนไหนก็ได้เนื่องจากไม่มีสัญญาณเตือน แต่มียาบางตัวที่สามารถระงับอาการไม่ให้กลับมาเป็นอีกได้ โดยส่วนใหญ่แล้วการกำเริบจะเกิดขึ้นเมื่อร่างกายอ่อนแอ หรือนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ ป่วย มีความเครียด หรือภูมิคุ้มกันต่ำ

อาการเริมของที่ปาก

โรคเริมมีอาการอย่างไร อาการเริมที่ปากนั้น ผู้ป่วยจะรู้สึกริมฝีปากร้อนผ่าว ๆ คันยุบยิบ แสบ เกิดขึ้นหลายวันก่อนที่จะปรากฎเป็น ตุ่มน้ำพองใส ๆ  มีผื่น  ลักษณะตุ่มน้ำเป็นเหมือนพวงองุ่นน้ำใสๆ มีทั้งส่วนที่เป็นผิวหนังธรรมดาและขึ้นคาบเกี่ยวไปบริเวณริมฝีปาก จะเกิดริมฝีปากได้ทั้งบนและล่าง ปากเป็นแผล และเมื่อมีการแสดงอาการแล้วจะมีความเจ็บปวดเพิ่มขึ้น อาจจะมีไข้ร่วมด้วย โดยอาการนี้จะเกิดขึ้นโดยประมาณ สองอาทิตย์ และสามารถแพร่เชื้อได้จนกว่าแผลจะหายหมด เมื่อปากเป็นเริมนั้นควรรีบรักษา เพราะอาจจะส่งผลต่อการดำเนินชีวิตประจำวันได้ โรคเริมที่ริมฝีปากส่งผล กระทบต่อรูปลักษณ์ภายนอกเป็นอย่างมากจึงควรเร่งการรักษาตั้งแต่อาการเริ่มต้น

ระยะของเริมที่ปาก

เริมที่ปากมี 5 ระยะด้วยกันคือ :

• ระยะที่ 1: อาการคันระคายเคืองก่อนที่จะมีแผลพุพองเกิดขึ้น
• ระยะที่ 2: แผลพุพองปรากฎ ปากเป็นตุ่มใส ๆ
• ระยะที่ 3: แผลพุพองเกิดขึ้นเต็มขั้น ทำให้เกิดการเจ็บปวด
• ระยะที่ 4: แผลแห้งและตกสะเก็ดทำ
• ระยะที่ 5: แผลตกสะเก็ดหาย ไม่แสดงอาก

ปัจจัยเสี่ยงของโรค

จากข้อมูลของ Mayo Clinic จำนวนประชากร 90% ทั่วโลกตรวจพบ herpes simplex type 1 virus และเมื่อรับเชื้อมาแล้วคุณจะมีเชื้อนี้ ถึงแม้รักษาหายก็สามารถที่ จะกลับมาเป็นได้อีก หากมีอาการดังนี้ : 

• ความเครียด
• การเข้ารับการบำบัดคีโม
• เกิดอาการผิวหนังอักเสบ
• การมีประจำเดือน
• ผิวไหม้แดด
• ติดเชื้อ มีไข้
• ภูมิคุ้มกันอ่อนแอ ติดเชื้อ HIV

อาการแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นจากเริมที่ริมฝีปาก

การติดเชื้อเริมครั้งแรกอาจทำให้เกิดอาการและภาวะแทรกซ้อนรุนแรงเนื่องจากร่างกาย หากมีอาการดังนี้คุณควรพบแพทย์ทันที

• ระคายเคืองบริเวณรอบดวงตา ตาแดง
• ไข้สูง
• หายใจติดขัด

โดยทั่วไปแล้วอาการแทรกซ้อนมักเกิดขึ้นกับผู้ป่วยที่เป็นโรคผิวหนัง หรือโรคอื่น ๆ ที่ ทำให้ภูมิคุ้มกันร่างกายอ่อนแอลง เช่นผู้ป่วยเป็นโรคมะเร็ง หรือติดเชื้อเอชไอวี

การรักษาเริมที่ปาก (Cold Sores)

ปัจจุบันวิธีรักษาเริมให้หายขาดนั้นยังเป็นไปไม่ได้ แต่เมื่อเกิดอาการก็จะมีวิธีบรรเทาอาการให้ไม่ปรากฎ เช่น การใช้ชนิดทา หรือรับประทาน ยารักษาเริมที่ปากมีดังนี้ :

ยาทารักษาเริม

ทั้งนี้ผู้ป่วยสามารถหายาทาเริมที่ปากมารักษาได้ ดังนี้

• การรักษาด้วยครีมต้านไวรัสเช่น penciclovir (Denavir) 
• ครีม Docosanol (Abreva) is another 

ยาชนิดรับประทาน

• acyclovir (Zovirax)      
• valacyclovir (Valtrex) famciclovir (Famvir)

ยาประเภทนี้จะสามารถสั่งจ่ายได้โดยแพทย์เท่านั้น 

การรักษาด้วยตัวเองที่บ้าน 

• การประคบเย็นด้วยน้ำแข็ง หรือน้ำเย็น 
• เจลว่านหางจระเข้เจลเย็นทาบริเวณแผลวันละสองสามครั้ง 
• น้ำมันทรีทีออยล์ ช่วยต้านเชื้อไวรัสและเชื้อแบคทีเรีย จำเป็นต้องเริ่มทาในระยะแรก ๆ เท่านั้นจึงจะเห็นผลชัดเจน 

 แผลร้อนในกับเริม แตกต่างกันอย่างไร

แผลร้อนในและแผลเริมที่ปาก มีความคล้ายคลึงกันคือแผลเปื่อยเป็นแผลที่เกิดขึ้นที่ด้านในของปาก ลิ้น คอและแก้ม อาจเป็นตุ่มใสในปาก หรือแผลหนอง แต่ไม่ได้เป็นโรคติดต่อ เริมมักเกิดขึ้นบริเวณริมฝีปากและนอกปาก มีลักษณะเป็นตุ่มพองเหมือนพวงองุ่น และแผลร้อนในมักอยู่ด้านในริมฝีปาก

การป้องกันการแพร่กระจายของเริม

เพื่อป้องกันไม่ให้โรคติดต่อไปยังผู้อื่นคุณควรล้างมือบ่อยๆและหลีกเลี่ยงการสัมผัสทางผิวหนังกับผู้อื่น ไม่ใช้สิ่งของหรือของใช้ส่วนตัวร่วมกับใคร งดการมีเพศสัมพันธ์จนกว่าอาการแผลที่ริมฝีปากจะหายไป 

หากเป็นเริมที่ปากคุณควรทาลิปบาล์มที่มีส่วนผสมของ Zinc Oxide เพื่อป้องกันแสงแดด หากอาการปรากฎแล้วแนะนำให้ทำใจให้สบายไม่ควรมีความเครียด

ลิงค์ด้านล่างนี้เป็นแหล่งข้อมูลของบทความของเรา

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cold-sore/symptoms-causes/syc-20371017
• https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/understanding-cold-sores-basics
• https://www.nhs.uk/conditions/cold-sores/
• https://kidshealth.org/en/teens/cold-sores.html