หัวใจโต (Cardiomegaly) : อาการ สาเหตุ การรักษา
หัวใจโต (Cardiomegaly) คือ ภาวะที่หัวใจใหญ่กว่าปกติ หัวใจของคุณจะขยายใหญ่ขึ้น เมื่อกล้ามเนื้อทำงานหนักจนเริ่มหนาขึ้นหรือห้องหัวใจกว้างขึ้น
หัวใจโตไม่ใช่โรค แต่เป็นอาการจากข้อบกพร่องหรือสภาพหัวใจที่ทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น เช่น กล้ามเนื้อหัวใจหนาผิดปกติ ปัญหาลิ้นหัวใจ หรือความดันโลหิตสูง
หัวใจที่โตขึ้นทำให้การสูบฉีดโลหิตนั้นไม่มีประสิทธิภาพเหมือนกับหัวใจที่ปกติ สิ่งนี้สามารถนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อน เช่น โรคหลอดเลือดสมอง และหัวใจล้มเหลว
อาการของหัวใจโต
อาการหัวใจโตมักจะไม่เกิดอาการใดๆ แต่หากอาการปรากฏ จะมีลักษณะดังนี้ :
- หายใจถี่
- หัวใจเต้นผิดปกติ
- อาการบวมที่ขาและข้อเท้าจากการสะสมของเหลว
- เมื่อยล้า
- เวียนศีรษะ
อาการที่ปรากฏแล้วต้องไปพบแพทย์โดยทันที:
- เจ็บหน้าอก
- ปัญหาการหายใจ
- ปวดแขน หลัง คอหรือกราม
- หน้ามืด
สาเหตุโรคหัวใจโต
หัวใจโตเกิดจากความผิดปกติโดยกำเนิด หรือปัญหาด้านสุขภาพที่เกิดขึ้นจากภายหลัง
โรคใด ๆ ที่ส่งผลให้หัวใจทำงานหนักขึ้น เพื่อสูบฉีดเลือดไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย อาจทำให้เกิดการขยายตัวของหัวใจ เหมือนกับกล้ามเนื้อแขนและขาขยายใหญ่ขึ้น เมื่อทำงานหนักขึ้น
สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของโรคหัวใจโต คือ โรคหัวใจขาดเลือดและความดันโลหิตสูง โรคหัวใจขาดเลือดเกิดจากหลอดเลือดแดงตีบ จากไขมันสะสมในหลอดเลือดแดงกีดขวางเลือดที่จะไหลเข้าสู่หัวใจ เงื่อนไขอื่น ๆ ที่สามารถทำให้โรคหัวใจโตได้แก่ :
โรคหัวใจกล้ามเนื้อหนาผิดปกติ
หัวใจกล้ามเนื้อหนาผิดปกติ (Cardiomyopathy) คือ ภาวะที่กล้ามเนื้อหัวใจขยาย ยิ่งความเสียหายเกิดขึ้นมาก หัวใจก็อ่อนแอลงมากขึ้น
โรคเกี่ยวกับลิ้นหัวใจ
การติดเชื้อของเนื้อเยื่อหัวใจ และยาบางชนิดสามารถทำลายลิ้นหัวใจจนทำงานผิดปกติได้ ทำให้เลือดที่สูบฉีดนั้นไหลย้อนกลับไปที่หัวใจ
หัวใจวาย
ภาวะหัวใจวาย คือ ความผิดปกติที่การไหลเวียนของเลือดไปยังหัวใจนั้นถูกปิดกั้นโดยสมบูรณ์ การขาดเลือดที่อุดมด้วยออกซิเจนนั้นทำลายกล้ามเนื้อหัวใจ
โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ (arrhythmia)
ผู้ป่วยหัวใจเต้นผิดจังหวะ อาจจะเต้นเร็วหรือเต้นช้าเกินไปจังหวะการเต้นของหัวใจที่ผิดปกติ สามารถทำให้เลือดไหลย้อนกลับมาที่หัวใจ และทำลายกล้ามเนื้อหัวใจในที่สุด
โรคไทรอยด์
ต่อมไทรอยด์นั้นผลิตฮอร์โมนที่จำเป็นต่อกระบวนการเมแทบอลิซึม ทั้งประเภทที่ผลิตมากเกินไป (Hyperthyroidism) และผลิตน้อยเกินไป (Hypothyroidism) นั้นส่งผลต่ออัตราการเต้นของหัวใจ ความดันโลหิต และการขยายขนาดของหัวใจ
ภาวะอื่นๆ
หัวใจโตนั้นโดยส่วนใหญ่เป็นความผิดปกติที่ติดตัวมาแต่กำเนิด และยังสามารถมาจากสาเหตุดังต่อไปนี้ได้:
- ความบกพร่องของผนังห้องบนหัวใจ
- ความบกพร่องของผนังกั้นแยกห้องหัวใจ
- การตีบตันของเส้นเลือดใหญ่ ที่เป็นหลอดเลือดแดงหลักที่นำเลือดไปเลี้ยงยังส่วนต่างๆของร่างกาย
- โรคหลอดเลือดหัวใจเกิน
- ความผิดปกติของลิ้นหัวใจที่แยกหัวใจห้องขวา
- Tetralogy of Fallot (TOF) ข้อบกพร่องที่ทำให้เกิดการขัดขวางการไหลของเลือดไปยังหัวใจ
สาเหตุอื่นๆ ที่อาจจะทำให้หัวใจโตได้:
- โรคปอดรวม
- โรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
- ความดันโลหิตในปอดสูง
- โรคโลหิตจาง
- โรคเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน เช่น Scleroderma
- การใช้ยาบางชนิดและแอลกอฮอล์
การรักษาหัวใจโต
แพทย์จะแนะนำแผนการรักษาสำหรับหัวใจโต ดังนี้:
- ความดันโลหิตสูง : ACE inhibitors, Angiotensin receptor blockers (ARBs) และ beta-blockers
- หัวใจเต้นผิดจังหวะ: ยาต้านการเต้นของหัวใจ เครื่องกระตุ้นหัวใจและการปลูกถ่าย อวัยวะ (ICD)
- ปัญหาลิ้นหัวใจ: ผ่าตัดซ่อมแซมลิ้นหัวใจ
- หลอดเลือดหัวใจตีบตัน: การขยายหลอดเลือดหัวใจ การทำบายพาส (CABG) และไนเตรท
- ภาวะหัวใจล้มเหลว: Diuretics, Beta-blockers, inotropes และอุปกรณ์ช่วย LVAD
หากการรักษาดังกล่าวไม่ได้ผล ผู้ป่วยอาจต้องทำการปลูกถ่ายหัวใจ
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสำหรับผู้ป่วยหัวใจโต
ผู้ป่วยสามารถรับมือกับภาวะหัวใจโตได้ หากทำการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่างดังนี้:
- การออกกำลังกาย โปรดปรึกษาแพทย์ว่าการออกกำลังกายประเภทใดที่ปลอดภัยที่สุด
- เลิกสูบบุหรี่ โดยการใช้ผลิตภัณฑ์ทดแทนนิโคตินและการบำบัดสามารถช่วยได้
- ลดน้ำหนัก กรณีที่มีภาวะน้ำหนักเกิน
- ควบคุมการรับประทานอาหารบางประเภทได้แก่โซเดียม คอเลสเตอรอล ไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์ในอาหาร
- หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์ คาเฟอีน และยาเสพติด
- ผ่อนคลาย เช่น การทำสมาธิหรือโยคะ
การป้องกันหัวใจโต
โรคหัวใจโตไม่สามารถป้องกันก่อนเกิดได้ แต่สามารถบรรเทาในภายหลังการเกิดได้:
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพหัวใจสูงในผักผลไม้ ปลา นมไขมันต่ำ และธัญพืช
- ควบคุมการรับประทานโซเดียม รวมถึงไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์
- แอโรบิก และสร้างความแข็งแรงให้ร่างกาย
- ตรวจสอบความดันโลหิต และระดับคอเลสเตอรอลอย่างสม่ำเสมอ และให้ความร่วมมือกับแพทย์ตลอดแผนการรักษา
ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อตรวจสอบว่าหัวใจยังคงแข็งแรง หากพบปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ ควรรีบเข้ารับการรักษาจากแพทย์เฉพาะทาง
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/enlarged-heart/symptoms-causes/syc-20355436
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/320591
- https://www.webmd.com/heart-disease/guide/enlarged-heart-causes-symptoms-types
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK542296/
เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team