หัวใจโต (Cardiomegaly) : อาการ สาเหตุ การรักษา

สารบัญ

อาการของหัวใจโต
สาเหตุโรคหัวใจโต
การรักษาหัวใจโต
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสำหรับผู้ป่วยหัวใจโต
การป้องกันหัวใจโต

หัวใจโต (Cardiomegaly) คือ ภาวะที่หัวใจใหญ่กว่าปกติ หัวใจของคุณจะขยายใหญ่ขึ้น เมื่อกล้ามเนื้อทำงานหนักจนเริ่มหนาขึ้นหรือห้องหัวใจกว้างขึ้น

หัวใจโตไม่ใช่โรค แต่เป็นอาการจากข้อบกพร่องหรือสภาพหัวใจที่ทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น เช่น กล้ามเนื้อหัวใจหนาผิดปกติ ปัญหาลิ้นหัวใจ หรือความดันโลหิตสูง

กำลังโหลด

หัวใจที่โตขึ้นทำให้การสูบฉีดโลหิตนั้นไม่มีประสิทธิภาพเหมือนกับหัวใจที่ปกติ สิ่งนี้สามารถนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อน เช่น โรคหลอดเลือดสมอง และหัวใจล้มเหลว

อาการของหัวใจโต

อาการหัวใจโตมักจะไม่เกิดอาการใดๆ แต่หากอาการปรากฏ จะมีลักษณะดังนี้ :

หายใจถี่
หัวใจเต้นผิดปกติ
อาการบวมที่ขาและข้อเท้าจากการสะสมของเหลว
เมื่อยล้า
เวียนศีรษะ

อาการที่ปรากฏแล้วต้องไปพบแพทย์โดยทันที:

เจ็บหน้าอก
ปัญหาการหายใจ
ปวดแขน หลัง คอหรือกราม
หน้ามืด

สาเหตุโรคหัวใจโต

หัวใจโตเกิดจากความผิดปกติโดยกำเนิด หรือปัญหาด้านสุขภาพที่เกิดขึ้นจากภายหลัง

โรคใด ๆ ที่ส่งผลให้หัวใจทำงานหนักขึ้น เพื่อสูบฉีดเลือดไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย อาจทำให้เกิดการขยายตัวของหัวใจ เหมือนกับกล้ามเนื้อแขนและขาขยายใหญ่ขึ้น เมื่อทำงานหนักขึ้น

กำลังโหลด

สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของโรคหัวใจโต คือ โรคหัวใจขาดเลือดและความดันโลหิตสูง โรคหัวใจขาดเลือดเกิดจากหลอดเลือดแดงตีบ จากไขมันสะสมในหลอดเลือดแดงกีดขวางเลือดที่จะไหลเข้าสู่หัวใจ เงื่อนไขอื่น ๆ ที่สามารถทำให้โรคหัวใจโตได้แก่ :

โรคหัวใจกล้ามเนื้อหนาผิดปกติ

หัวใจกล้ามเนื้อหนาผิดปกติ (Cardiomyopathy) คือ ภาวะที่กล้ามเนื้อหัวใจขยาย ยิ่งความเสียหายเกิดขึ้นมาก หัวใจก็อ่อนแอลงมากขึ้น

โรคเกี่ยวกับลิ้นหัวใจ

การติดเชื้อของเนื้อเยื่อหัวใจ และยาบางชนิดสามารถทำลายลิ้นหัวใจจนทำงานผิดปกติได้ ทำให้เลือดที่สูบฉีดนั้นไหลย้อนกลับไปที่หัวใจ

หัวใจวาย

ภาวะหัวใจวาย คือ ความผิดปกติที่การไหลเวียนของเลือดไปยังหัวใจนั้นถูกปิดกั้นโดยสมบูรณ์ การขาดเลือดที่อุดมด้วยออกซิเจนนั้นทำลายกล้ามเนื้อหัวใจ

โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ (arrhythmia)

ผู้ป่วยหัวใจเต้นผิดจังหวะ อาจจะเต้นเร็วหรือเต้นช้าเกินไปจังหวะการเต้นของหัวใจที่ผิดปกติ สามารถทำให้เลือดไหลย้อนกลับมาที่หัวใจ และทำลายกล้ามเนื้อหัวใจในที่สุด

โรคไทรอยด์

ต่อมไทรอยด์นั้นผลิตฮอร์โมนที่จำเป็นต่อกระบวนการเมแทบอลิซึม ทั้งประเภทที่ผลิตมากเกินไป (Hyperthyroidism) และผลิตน้อยเกินไป (Hypothyroidism) นั้นส่งผลต่ออัตราการเต้นของหัวใจ ความดันโลหิต และการขยายขนาดของหัวใจ

ภาวะอื่นๆ

หัวใจโตนั้นโดยส่วนใหญ่เป็นความผิดปกติที่ติดตัวมาแต่กำเนิด และยังสามารถมาจากสาเหตุดังต่อไปนี้ได้:

ความบกพร่องของผนังห้องบนหัวใจ
ความบกพร่องของผนังกั้นแยกห้องหัวใจ
การตีบตันของเส้นเลือดใหญ่ ที่เป็นหลอดเลือดแดงหลักที่นำเลือดไปเลี้ยงยังส่วนต่างๆของร่างกาย
โรคหลอดเลือดหัวใจเกิน
ความผิดปกติของลิ้นหัวใจที่แยกหัวใจห้องขวา
Tetralogy of Fallot (TOF) ข้อบกพร่องที่ทำให้เกิดการขัดขวางการไหลของเลือดไปยังหัวใจ

สาเหตุอื่นๆ ที่อาจจะทำให้หัวใจโตได้:

โรคปอดรวม
โรคกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
ความดันโลหิตในปอดสูง
โรคโลหิตจาง
โรคเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน เช่น Scleroderma
การใช้ยาบางชนิดและแอลกอฮอล์

การรักษาหัวใจโต

แพทย์จะแนะนำแผนการรักษาสำหรับหัวใจโต ดังนี้:

ความดันโลหิตสูง : ACE inhibitors, Angiotensin receptor blockers (ARBs) และ beta-blockers
หัวใจเต้นผิดจังหวะ: ยาต้านการเต้นของหัวใจ เครื่องกระตุ้นหัวใจและการปลูกถ่าย อวัยวะ (ICD)
ปัญหาลิ้นหัวใจ: ผ่าตัดซ่อมแซมลิ้นหัวใจ
หลอดเลือดหัวใจตีบตัน: การขยายหลอดเลือดหัวใจ การทำบายพาส (CABG) และไนเตรท
ภาวะหัวใจล้มเหลว: Diuretics, Beta-blockers, inotropes และอุปกรณ์ช่วย LVAD

หากการรักษาดังกล่าวไม่ได้ผล ผู้ป่วยอาจต้องทำการปลูกถ่ายหัวใจ

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสำหรับผู้ป่วยหัวใจโต

ผู้ป่วยสามารถรับมือกับภาวะหัวใจโตได้ หากทำการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่างดังนี้:

การออกกำลังกาย โปรดปรึกษาแพทย์ว่าการออกกำลังกายประเภทใดที่ปลอดภัยที่สุด
เลิกสูบบุหรี่ โดยการใช้ผลิตภัณฑ์ทดแทนนิโคตินและการบำบัดสามารถช่วยได้
ลดน้ำหนัก กรณีที่มีภาวะน้ำหนักเกิน
ควบคุมการรับประทานอาหารบางประเภทได้แก่โซเดียม คอเลสเตอรอล ไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์ในอาหาร
หลีกเลี่ยงแอลกอฮอล์ คาเฟอีน และยาเสพติด
ผ่อนคลาย เช่น การทำสมาธิหรือโยคะ

การป้องกันหัวใจโต

โรคหัวใจโตไม่สามารถป้องกันก่อนเกิดได้ แต่สามารถบรรเทาในภายหลังการเกิดได้:

รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพหัวใจสูงในผักผลไม้ ปลา นมไขมันต่ำ และธัญพืช
ควบคุมการรับประทานโซเดียม รวมถึงไขมันอิ่มตัวและไขมันทรานส์
หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์
แอโรบิก และสร้างความแข็งแรงให้ร่างกาย
ตรวจสอบความดันโลหิต และระดับคอเลสเตอรอลอย่างสม่ำเสมอ และให้ความร่วมมือกับแพทย์ตลอดแผนการรักษา

ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อตรวจสอบว่าหัวใจยังคงแข็งแรง หากพบปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ ควรรีบเข้ารับการรักษาจากแพทย์เฉพาะทาง

นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team