โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบ (Meningitis) คือการติดเชื้อในบริเวณตั้งเเต่เยื่อหุ้มสมองไปจนถึงกระดูกไขสันหลัง โดยโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบนี้เกิดจากของเหลวภายในระบบประสาทบริเวณเยื่อหุ้มสมองเเละกระดูกไขสันหลังเกิดการติดเชื้อ
สาเหตุส่วนใหญ่ทั่วไปที่ทำให้เกิดโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้แก่การติดเชื้อจากไวรัสเเละแบคทีเรีย นอกจากนี้ยังมีสาเหตุอื่นๆได้แก่
- โรคมะเร็ง
- สารเคมีที่เข้าไปรบกวน
- เชื้อรา
- การแพ้ยา
เชื้อไวรัสและเชื้อแบคทีเรียบางชนิดที่ทำให้เป็นโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบสามารถเเพร่กระจายได้ ด้วยการไอและจามหรือการอยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วย
อาการเยื่อหุ้มสมองอักเสบมีอะไรบ้าง
อาการของการติดเชื้อไวรัสเเละเชื้อราที่ทำให้เกิดโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบมีอาการคล้ายกับการเกิดเนื้องอก อย่างไรก็ตามโดยปกติอาการเชื้อราในสมองที่เกิดจากแบคทีเรียมีอาการที่หลากหลาย โดยอาการของโรคขึ้นอยู่กับอายุของผู้ป่วย
อาการของโรคเยื่อหุ้มสมองจากไวรัส
อาการเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากไวรัสในทารกสามารถทำให้เกิดอาการดังต่อไปนี้
- เบื่ออาหาร
- อาการระคายเคือง
- ต้องการนอนตลอดเวลา
- มีอาการเซื่องซึมและเฉื่อยชา
- มีไข้
ในผู้ใหญ่โรคเยื่อหุ้มในสมองอักเสบก่อให้เกิดอาการดังต่อไนี้
- ปวดหัว
- มีไข้
- อาการคอตึง
- ภาวะลมชัก
- อ่อนไหวต่อเเสงสว่าง
- ต้องการนอนตลอดเวลา
- มีอาการเซื่องซึมและเฉื่อยชา
- คลื่นไส้และอาเจียน
- เบื่ออาหาร
อาการเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย
อาการของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบจากเชื้อแบคทีเรียได้แก่
- มีการเปลี่ยนแปลงของสติสัมปชัญญะ
- คลื่นไส้
- อาเจียน
- อ่อนไหวต่อเเสงเเดด
- เกิดอาการระคายเคือง
- ปวดหัว
- เป็นไข้
- เป็นหวัด
- คอตึง
- เกิดรอยฟกช้ำบริเวณที่เกิดการติดเชื้อ
- ต้องการนอนตลอดเวลา
- มีอาการเซื่องซึมและเฉื่อยชา
ควรไปหาหมอให้เร็วที่สุดถ้าหากคุณเคยมีอาการต่างๆเหล่านี้ โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่เกิดจากเชื้อราหรือไวรัสสามารถทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้และไม่สามารถรู้ได้เลยว่าคุณกำลังติดเชื้อจากแบคทีเรียหรือไวรัสโดยตัดสินจากความรู้สึกของคุณ ดังนั้นแพทย์จำเป็นต้องตรวจเเละวินิจฉัยชนิดของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบว่าเป็นชนิดไหนก่อน
อาการของโรคเชื้อราในสมอง
อาการของโรคเชื้อราในสมองมีอาการคล้ายกับการติดเชื้อประเภทอื่นๆ ซึ่งมีอาการดังต่อไปนี้
- คลื่นไส้
- อาเจียน
- อ่อน
- มีไข้
- ปวดหัว
- มีอาการสับสนหรืองุนงง
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบแต่ละประเภทมีอาการที่เเตกต่างกัน เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับอาการที่เกิดขึ้นเหล่านี้เพื่อเข้าใจความเเตกต่างระหว่างโรคเยื่อหุ้มสมองแต่ละชนิด
โรคเยื่อหุ้มสมองที่ทำให้เกิดผื่น
หนึ่งในสัญญาณที่บ่งบอกได้ว่าเกิดการติดเชื้อแบคทีเรียไนซีเรีย เมนิงไจทิดิส (Neisseria Meningitidis) ที่ทำให้เป็นโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบคือมีผื่นเกิดขึ้นเนื่องจากแบคทีเรียได้เข้าสู่กระเเสเลือดหรือเรียกว่าโรคไข้กาฬหลังแอ่นชนิดเยื่อหุ้มสมองอักเสบเป็นโรคที่เกิดการติดเชื้อแบทีเรียในกระเเสเลือดและเซลล์เป้าหมายบริเวณรอบๆเส้นเลือดฝอย
โดยแบคทีเรียเหล่านี้ได้เข้าไปทำลายเซลล์ในเส้นเลือดเเละทำให้เส้นเลือดเกิดการเสียหายจึงทำให้เส้นเลือดสามารถแตกหรือเปื่อยได้ โดยผู้ป่วยจะมีอาการเป็นผื่นสีเเดง ชมพู หรือสีม่วงเกิดขึ้นซึ่งผื่นเหล่านี้มีลักษณะเป็นจุดเล็กๆและรวมกันเป็นผื่นขนาดใหญ่ที่ทำให้เกิดแผลฟกช้ำได้
การติดเชื้อมีอาการรุนเเรงขึ้นเเละแพร่กระจายได้ โดยจะสามารถเห็นผื่นเกิดขึ้นอย่างชัดเจนและผื่นจุดเล็กไกลายเป็นผื่นสีดำที่มีขนาดใหญ่ขึ้น
สำหรับผู้ป่วยที่มีผิวคลำอาจสังเกตุผื่นที่เกิดจากโรคเยื่อหุ้มสมองได้ค่อนข้างยาก ดังนั้นสามารถสังเกตุผื่นในบริเวณที่มีสีผิวสว่างกว่าเช่นบริเวณฝ่ามือและภายในช่องปากซึ่งเป็นบริเวณที่สามารถเกิดขึ้นได้เช่นกัน
แต่อย่างไรก็ตามผื่นแต่ละชนิดไม่ได้มีลักษณะที่เหมือนกันเสมอไป ดูรูปภาพโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่ทำให้เกิดผื่นเพื่อทำให้เข้าใจถึงอาการที่เกิดขึ้นได้มากยิ่งขึ้น
สาเหตุของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบเกิดจากอะไร
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบแต่ละชนิดมีสาเหตุที่แตกต่างกันแต่อย่างไรก็ตามอาการของโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบแต่ละชนิดมีความเหมือนกันคือเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส หรือพยาธิสามารถแพร่กระจายผ่านกระเเสเลือดจนกระทั่งไปถึงสมองหรือไขสันหลังได้
เมื่อเกิดการแพร่กระจายของเชื้อเเล้ว ทำให้เนื้อเยื่อและของเหลวที่อยู่รอบๆอวัยวะสำคัญของร่างกายเริ่มเกิดการติดเชื้อและสามารถพัฒนากลายเป็นการติดเชื้อที่รุนเเรงมากขึ้นได้
โรคเยื่อหุ้มสมองที่ไม่มีการติดเชื้อเป็นผลมาจากการบาดเจ็บทางกายภาพหรือร่างกายเกิดการบาดเจ็บซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อในกระเเสเลือด
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบสามารถรักษาได้อย่างไร
วิธีการรักษาโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบสามารถรักษาได้ตามสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคนี้ขึ้น
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่เกิดจากแบคทีเรียจำเป็นต้องรักษาในโรงพยาบาล การวินิจฉัยพบโรคตั้งแต่เนินๆทำให้สามารถรักษาโรคและป้องกันไม่ให้สมองเกิดความเสียหายหรือสมองตายได้ โดยการรักษาโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบสามารถทำได้ด้วยการฉีดยาต้านปฏิชีวนะเข้าเส้นเลือด ซึ่งไม่มียาปฏิชีวนะที่ใช้รักษาเชื้อแบคทีเรียโดยเฉพาะ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของแบคทีเรียที่เกี่ยวข้อง
โรคเชื้อราในสมองสามารถรักษาด้วยการใช้ยาต้านเชื้อรา
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่เกิดจากพยาธิรักษาตามอาการที่เกิดขึ้นหรือรักษาที่บริเวณเกิดการติดเชื้อโดยตรง อย่างไรก็ตามขึ้นอยู่สาเหตุและชนิดของพยาธิ ซึ่งบางครั้งไม่จำเป็นต้องรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ ถ้าหากที่อาการรุนเเรงแพทย์จะพยายามรักษาอาการติดเชื้อก่อน
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่เกิดจากเชื้อไวรัสบางชนิดสามารถหายไปเองได้แต่การติดเชื้อไวร้สบางชนิดจำเป็นต้องรักษาด้วยการฉีดยาต้านไวรัสเข้าเส้นเลือด
เยื่อหุ้มสมองอักเสบเป็นโรคติดต่อได้อย่างไร
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบหลายชนิดไม่สามารถติดต่อได้เช่นโรคเชื้อราในสมองและโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ ทั้งสองชนิดนี้ไม่ใช่โรคติดต่อ
ส่วนโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่เกิดจากเชื้อไวรัสเป็นโรคที่สามารถติดต่อได้ โดยสามารถแพร่กระจายผ่านการสัมผัสของเหลวในร่างกายเช่นเสมหะ น้ำลายและอุจจาระ นอกจากนี้ละอองของเหลวที่มีการติดเชื้อสามารถทำให้เชื้อเกิดการแพร่กระจายได้ผ่านการไอหรือจาม ดังนั้นคุณไม่ควรอยู่ใกล่กับผู้ที่ติดเชื้อเพราะอาจทำให้ได้รับเชื้อโรคได้
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่เกิดจากแบคทีเรียเป็นการติดเชื้อในสมองที่รุนเเรงและเป็นโรคที่สามารถติดต่อได้ โดยเฉพาะโรคไข้กาฬหลังแอ่นชนิดเยื่อหุ้มสมองอักเสบที่สามารถแพร่เชื้อด้วยการสัมผัสใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้ได้ โรงเรียน สถานที่รับเลี้ยงเด็ก ค่ายทหาร โรคพยาบาลและหอพักของมหาวิทยาลัยเป็นสถานที่ทำให้เชื้อเกิดการเเพร่กระจายได้ โดยโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบบางชนิดสามารถแพร่เชื้อจากคนสู่คนได้ แต่ไม่ใช่โรคเยื่อหุ้มสมองทุกชนิด
โรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบสามารถป้องกันได้อย่างไร
การรักษาสุขภาพให้เเข็งเเรงและวิธีการดำรงชีวิตเป็นสิ่งสำคัญและลดความเสี่ยงของการเกิดโรคนี้ได้ โดยสามารถป้องกันการเกิดโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบด้วยวิธีดังต่อไปนี้
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- ไม่สูบบุหรี่
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้ป่วย
ถ้าหากคุณเคยอยู่ใกล้ชิดกับผู้ที่เป็นโรคไข้กาฬหลังแอ่นชนิดเยื่อหุ้มสมองอักเสบ แพทย์จะให้ยาปฏิชีวนะเพื่อป้องกันการติดเชื้อซึ่งเป็นการลดความเสี่ยงของการติดเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้
การฉีดวัคซีนที่สามารถป้องกันการติดเชื้อโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบบางชนิดได้แก่
- วัคซีน Haemophilus influenzae type B (Hib)
- วัคซีนชนิดคอนจูเกต
- วัคซีนป้องกันโรคไข้กาฬหลังแอ่นชนิดเยื่อหุ้มสมองอักเสบ
การรักษาความสะอาดสามารถช่วยป้องกันโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบได้เช่นกัน เนื่องจากโรคเยื่อหุ้มสมองอักเสบบางชนิดสามารถเเพร่กระจายผ่านของเหลวในร่างกายเช่นน้ำลายและสารคัดหลั่งทางจมูก ดังนั้นจึงควรหลีกเลี่ยงการดื่มน้ำแก้วเดียวกัน การใช้อุปกรณ์ทานอาหารร่วมกันและใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกับผู้อื่นๆ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.meningitis.org/meningitis/check-symptoms?gclid=CjwKCAjw5Kv7BRBSEiwAXGDEle1eT3SRHuI-J2PU6g90QctlDCIDHA8I8ZqZjRNh9_WRbtJzY3-jvRoCtzMQAvD_BwE
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/meningitis/symptoms-causes/syc-20350508
- https://www.webmd.com/children/understanding-meningitis-basics
เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team
