ไตอักเสบ (Glomerulonephritis) : อาการ สาเหตุ การรักษา
ไตอักเสบคืออะไร
โรคไตอักเสบเป็นการติดเชื้อของกลุ่มเลือดฝอยไตซึ่งเป็นส่วนประกอบของไตที่เกิดจากการรวมตัวของหลอดเลือดขนาดเล็ก หลอดเลือดเหล่านี้ทำหน้าที่กรองเลือดและขับของเหลวส่วนเกิน ถ้าหากเส้นเลือดฝอยที่ไตเกิดความเสียหาย ไตของคุณจะทำงานผิดปกติและทำให้เกิดภาวะไตล้มเหลวได้
บางครั้งอาการนี้เรียกว่าภาวะไตอักเสบรุนเเรง โรคไตอักเสบเป็นโรคที่รุนเเรงและเป็นอันตรายต่อชีวิตดังนั้นควรรักษาทันที โรคไตอักเสบแบ่งเป็นไตอักเสบเฉียบพลันและเรื้อรังหรือเรียกว่า โรคไบร์ท
อ่านบทความนี้เพื่อเรียนรู้ข้อมูลเกี่ยวกับสาเหตุ การวินิจฉัยและวิธีการรักษาโรคไตอักเสบ
สาเหตุของโรคไตอักเสบคืออะไร
สาเหตุของโรคไตอักเสบขึ้นอยู่กับชนิดของโรคว่าเป็นชนิดเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
ไตอักเสบเฉียบพลัน
โรคไตอักเสบเฉียบพลันเกิดจากการติดเชื้อเช่นคออักเสบหรือมีฝีเกิดขึ้นที่รากฟัน ซึ่งอาจเกิดขึ้นเนื่องจากปัญหาเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันที่ตอบสนองต่อการติดเชื้อมากเกินไป โดยปกติอาการเหล่านี้สามารถหายไปเองได้โดยไม่จำเป็นต้องรักษา ถ้าหากความผิดปกติเหล่านี้ไม่หายไป จำเป็นต้องทำการรักษาเพื่อป้องกันไตเสียหายในระยะยาว
โรคบางชนิดเป็นปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้เกิดโรคไตอักเสบเฉียบพลันได้ ซึ่งได้แก่โรคดังนี้
- คออักเสบ
- โรคภูมิแพ้ลูปัส
- โรคกู๊ดพาสเจอร์เป็นโรคเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันที่พบได้ยาก ซึ่งเกิดจากการที่แอนตี้บอดี้โจมตีเนื้อเยื่อดีของไตและปอด
- โรคที่เกิดจากสารอะมัยลอยด์เป็นโรคที่เกิดขึ้นเมื่อมีสารโปรตีนเกิดขึ้นอย่างผิดปกติที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อเนื้อเยื่อและอวัยวะ
- โรคหลอดเลือดอักเสบ GPA หรือแกรนูโลมาโตสิส วิท โพลีแองจิไอติสเป็นโรคที่พบได้น้อยมาก ซึ่งทำให้เกิดการติดเชื้อในหลอดเลือด
- โรคโพลีอาเทอร์ไรติสเป็นโรคที่เกิดขึ้นเมื่อเซลล์โจมตีเส้นเลือดใหญ่
การใช้ยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์เช่นยาไอบลูโพรเฟน (Advil) และยานาพรอกซิน (Aleve) เป็นการเพิ่มปัจจัยเสี่ยงเช่นกัน ดังนั้นจึงไม่ควรทานยาเหล่านี้ในปริมาณที่มากเกินไปหรือทานยาเป็นในระยะเวลานานโดยที่ไม่ได้ปรึกษาแพทย์ก่อน
ไตอักเสบเรื้อรัง
โรคไตอักเสบเรื้อรังสามารถเกิดขึ้นได้โดยใช้ระยะเวลายาวนานหลายปีหรือมีอาการที่ปรากฎขึ้นน้อยมาก ซึ่งก่อให้เกิดอาการระคายเคืองและความเสียหายที่ไต จนกระทั่งเกิดไตล้มเหลวอย่างรุนเเรง
โรคไตอักเสบเรื้อรังไม่มีสาเหตุของการเกิดที่แน่นอนเสมอไป โรคทางพันธุกรรมบางชนิดสามารถทำให้เกิดโรคนี้ได้ โรคไตรั่วเป็นโรคที่มักเกิดขึ้นกับผู้ชายที่มีอายุน้อยและมีการมองเห็นหรือการได้ยินที่ไม่ค่อยดี นอกจากนี้ยังสามารถเกิดจากสาเหตุอื่นๆได้แก่
- โรคเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันบางประเภท
- มีประวัติเป็นโรคมะเร็ง
- สัมผัสกับสารละลายไฮโดรคาร์บอน
รวมถึงการเกิดโรคไตอักเสบเฉียบพลันที่สามารถทำให้เกิดโรคไตอักเสบเรื้อรังได้ในอนาคต
อาการของโรคไตอักเสบมีอะไรบ้าง
อาการของโรคไตอักเสบขึ้นอยู่กับประเภทเเละระดับความรุนเเรง ซึ่งแบ่งได้ตามประเภทดังต่อไปนี้
ไตออักเสบเฉียบพลัน
อาการเบื้องต้นของโรคไตอักเสบได้แก่:
- ใบหน้าบวม
- ปัสสาวะบ่อยเเละมีปริมาณน้อย
- ปัสสาวะปนเลือด ซึ่งทำให้ปัสสาวะมีสีดำ
- มีของเหลวในไตเพิ่มมากขึ้นและทำให้เกิดอาการไอ
- ความดันเลือดเพิ่มสูงขึ้น
ไตอักเสบเรื้อรัง
โรคไตเรื้อรังสามารถเกิดขึ้นโดยไม่มีอาการใดเกิดขึ้น ซึ่งอาจเกิดโรคขึ้นแบบช้าๆจนมีอาการคล้ายกับไตอักเสบแบบเฉียบพลัน ซึ่งมีอาการดังต่อไปนี้
- มีเลือดหรือโปรตีนขับออกมากับปัสสาวะ ซึ่งสามารถตรวจพบด้วยกล้องจุลทรรศน์
- ความดันเลือดสูง
- ข้อเท้าและใบหน้าบวม
- ปัสสาวะบ่อยช่วงกลางคืน
- เกิดฟองในปัสสาวะเนื่องจากโปรตีนส่วนเกิน
- ปวดท้อง
- เลือดกำเดาไหลบ่อย
ภาวะไตล้มเหลว
สำหรับโรคไตขั้นรุนเเรงสามารถทำให้เกิดภาวะไตล้มเหลวได้ ซึ่งก่อให้เกิดอาการดังต่อไปนี้
- อ่อนล้า
- เบื่ออาหาร
- คลื่นไส้และอาเจียน
- นอนไม่หลับ
- ผิวแห้งและคัน
- กล้ามเนื้อเป็นตะคริวตอนกลางคืน
วิธีการรักษาโรคไตอักเสบมีอะไรบ้าง
วิธีการรักษาขึ้นอยู่กับอาการที่ปรากฎและสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคไตอักเสบ
หนึ่งในทางเลือกของการรักษาคือการควบคุมความดันเลือด โดยเฉพาะถ้าหากภาวะความเลือดสูงเป็นสาเหตุของโรคไตอักเสบ ซึ่งการควบคุมความดันเลือดทำได้ยากมากเมื่อไตทำงานผิดปกติ ในกรณีนี้แพทย์จะให้ยาทเพื่อควบคุมความดันเช่นยากลุ่ม ACE inhibitors ซึ่งได้แก่
- ยา captopril
- ยา lisinopril (Zestril)
- ยา perindopril (Aceon)
นอกจากนี้แพทย์ยังสามารถให้ยา แองกิโอเทนซินรีเซพเตอร์บล็อกเกอร์หรือ ARBs เช่น
- ยา losartan (Cozaar)
- ยา irbesartan (Avapro)
- ยา valsartan (Diovan)
นอกจากนี้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ยังสามารถนำมาใช้ได้เช่นกันถ้าหากระบบภูมิคุ้มกันของคุณเข้าไปทำลายเนื้อเยื่อของไต ซึ่งยาชนิดนี้จะช่วยลดการตอบสนองของภูมิคุ้มกัน
วิธีอื่นๆที่นำมาใช้เพื่อกดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันเรียกว่าการฟอกพลาสมา (plasmapheresis) เป็นกระบวนการที่นำของเหลวออกจากเลือด ซึ่งเรียกว่าพลาสมาและทำการฉีดของเหลวเข้าเส้นเลือดดำใหญ่หรือการบริจาคพลาสมาที่ไม่มีแอนตี้บอดี้อยู่
สำหรับการรักษาโรคไตเรื้อรัง คุณจำเป็นต้องลดปริมาณของโปรตีน เกลือและโพแทสเซียมในอาหาร นอกจากนี้คุณจำเป็นต้องดื่มน้ำปริมาณมาก แพทย์แนะนำให้การทานแคลเซียมเป็นอาหารเสริมและคุณจำเป็นต้องทานยาขบปัสสาวะเพื่อลดอาการบวม ควรเข้ารับการตรวจสุขภาพไตจากผู้เชี่ยวชาญและปรึกษานักโภชนาการเพื่อเลือกทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพไตในปริมาณที่เหมาะสม
ถ้าหากคุณเป็นโรคไตอักเสบรุนเเรงจนกลายเป็นภาวะไตล้มเหลว คุณจำเป็นต้องทำการฟอกไต สำหรับกระบวนการการฟอกไตทำโดยเครื่องฟอกไตที่ทำการกรองเลือด สำหรับโรคไตอักเสบชั้นรุนเเรงในท้ายที่สุดคุณอาจจำเป็นผ่าตัดปลูกถ่ายไต
นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/glomerulonephritis/symptoms-causes/syc-20355705
- https://www.kidney.org/atoz/content/glomerul
- https://medlineplus.gov/ency/article/000484.htm
เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team
