โรคมะเร็งผิวหนัง (Skin cancer) : อาการ สาเหตุ การรักษา

19.04.2567

โรคมะเร็งผิวหนัง (Skin cancer) คือโรคที่มีลักษณะของเนื้อร้ายที่เกิดขึ้นบนผิวหนังและเยื่อบุ ยิ่งผิวหนังได้รับแสงแดด จะยิ่งทำให้มีการเจริญเติบโตที่ผิดปกติของเซลล์ผิวหนัง และทำให้เกิดเป็นโรคมะเร็งผิวหนัง มะเร็งผิวหนังแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดหลักๆดังนี้

Keratinocyte carcinoma

คือมะเร็งผิวหนังชั้นกำพร้า มะเร็งผิวหนังชนิดนี้จะพบได้บ่อยที่สุด สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากผิวได้รับแสงแดดมากเกินไป ในบริเวณส่วนศีรษะ และลำคอ หากไม่ได้รับการรักษาโดยทันท่วงที อาจทำให้เป็นอันตรายถึงชีวิตได้

Melanoma

คือมะเร็งผิวหนังเมลาโนมา เป็นมะเร็งผิวหนังที่พบได้น้อย มะเร็งผิวหนังชนิดนี้เกิดจากการสร้างเม็ดสีของผิวหนัง จะเป็นพบได้บริเวณแผ่นหลังและหน้าอก สำหรับผู้ป่วยเพศชาย และพบได้บริเวณขา สำหรับผู้ป่วยเพศหญิง มะเร็งชนิดนี้สามารถรักษาให้หายขาดได้ หากได้รับการรักษาอย่างรวดเร็ว แต่หากปล่อยไว้ อาจทำให้เซลล์มะเร็งลุกลามไปยังส่วนอื่นๆของร่างกายได้ และจะยากต่อการรักษา มะเร็งชนิดนี้แพร่กระจายได้มากกว่ามะเร็งผิวหนังชนิดเบซาลเซลล์ Basal cell และมะเร็งผิวหนังชนิด Squamous cell

ประเภทของมะเร็งผิวหนัง

มะเร็งผิวหนัง มีอยู่ 2 ชนิดหลักๆคือ keratinocyte carcinoma และ melanoma แต่อย่างไรก็ตาม ลักษณะของผิวหนังที่อาจก่อให้เกิดโรคมะเร็งมีลักษณะดังนี้

Actinic Keratosis

อาการของผิวหนังชนิดนี้ไม่ก่อให้เป็นโรคมะเร็ง มีลักษณะสีชมพูและสีแดงเรื่อๆ หากผิวหนังมีลักษณะอาการเช่นนี้ และไม่ได้รับการรักษา อาจะนำไปสู่การก่อเชื้อมะเร็งได้ในอนาคต

Basal cell carcinoma

เป็นรูปแบบของผิวหนังที่พบได้มากที่สุด คิดเป็น 90% ที่ทำให้เกิดมะเร็งผิวหนังจากบรรดาทั้งหมด มักจะเจริญเติบโตช้า และเกิดขึ้นบริเวณศีรษะและลำคอ

Squamous cell carcinoma

มะเร็งชนิดนี้เกิดจากผิวหนังชั้นนอกและรุนแรงกว่ามะเร็งชนิด Basal cell carcinoma เป็นแล้วจะทำให้ผิวหนังเป็นสีแดง และขึ้นเป็นแผลตกสะเก็ด เป็นมะเร็งชนิดที่ค่อนข้างรุนแรง

Melanoma

มะเร็งผิวหนังชนิดนี้พบได้น้อย แต่เป็นมะเร็งผิวหนังที่อันตรายที่สุด หากเป็นแล้วอัตราการเสียชีวิตมีเพียงร้อยละ 1 เท่านั้น มะเร็งชนิดนี้เกิดจากสร้างเม็ดสีผิวจากผิวหนัง

อาการของโรคมะเร็งผิวหนัง

มะเร็งผิวหนังแต่ละชนิดมีอาการไม่เหมือนกัน หากพบความผิดปกติของผิวหนัง ควรสังเกตอาการ และเข้ารับการรักษาให้ทันท่วงที เพื่อให้แพทย์ได้วินิจฉัยผิวหนังและรักษาได้ตรงจุด อาการเริ่มต้นของโรคมะเร็งที่ควรระวังมีดังนี้

อาการที่เกิดจากร่องรอยจากโรคผิวหนังเช่น การเกิดไฝใหม่ ผิวหนังที่ได้รับบาดเจ็บ หรือผิวหนังที่เป็นสะเก็ดหรือรอยของจุดด่างดำ
ผิวหนังที่ไม่สมดุล: เกิดจากรอยแผลที่ไม่เท่ากัน
สี: สีผิวที่เป็นสีขาว ชมพู ดำ น้ำเงิน หรือสีแดง
มีเส้นผ่านศูนย์กลาง: ผิวที่เป็นจุด ไฝหรือขี้แมลงวัน มีเส้นผ่าศูนย์กลางใหญ่กว่านิ้วครึ่ง หรือขนาดประมาณของยางลบหัวดินสอ
การพัฒนาของผิว : ผิวที่มีลักษณะเปลี่ยนไปตามลักษณะของรูปร่างและสี

วิธีสังเกตอาการเบื้องต้นของมะเร็งผิวหนังมีดังนี้

ตุ่มหรือก้อนที่เกิดขึ้นมีความขรุขระ อาจมีขุย และอาจขยายวงกว้างขึ้นเรื่อยๆ จนเป็นแผล มีสะเก็ด เลือดออก และมีกลิ่น
เป็นแผลเรื้อรัง แผลมีเลือดออก หรือมีสะเก็ดแผลตรงกลางคล้ายหนูแทะ
มีผื่นแดงอักเสบ และมีอาการคัน หรือเจ็บแสบ
มีตุ่ม นูน สีดำหรือน้ำตาล หรือเป็นสีผิวปกติได้
มีผื่นเหมือนแผลเป็นสีขาวเหลือง ขอบไม่ชัดเจน และป็นบริเวณที่ไม่เคยมีแผลบาดเจ็บมาก่อน
เป็นก้อนเกิดขึ้นบนผิวหนัง อาจมีสีผิวปกติ หรือแดงเล็กน้อย และมีความแข็ง

สาเหตุของโรคมะเร็งผิวหนัง

สาเหตุของโรคมะเร็งผิวหนังทั้ง 2 กลุ่ม เกิดจากการพัฒนาของเซลล์ DNA ในผิวหนังของผู้ป่วย หากเซลล์เหล่านี้เจริญเติบโตและไม่สามารถควบคุมได้ เซลล์จำนวนมากจะพัฒนาแล้วกลายพันธ์เป็นโรคมะเร็ง มะเร็งผิวหนังชนิด Basal cell skin cancer สาเหตุมาจาก จากการได้รับรังสีอัลตราไวโอเลต (UV) จากดวงอาทิตย์ หรือจากการอาบแดด รังสี UV จะทำลาย DNA ภายในผิวโดยตรง เมื่อได้รับการทำลายจะทำให้เซลล์มะเร็งเจริญเติบโตขึ้น มะเร็งผิวหนังชนิด Squamous cell สาเหตุมาจาก การได้รับสารเคมีเป็นระยะเวลานาน และทำให้ผิวบริเวณนั้นเป็นแผลไหม้หรือแผลเรื้อรัง และอาจเกิดจากเชื้อ papillomavirus (HPV) บางชนิด ยังไม่สามารถยืนยันได้แน่ชัดว่าสาเหตุของการเกิดโรคมะเร็งผิวหนังเกิดจากอะไร เพราะผู้ป่วยบางรายที่เกิดมะเร็งผิวหนังมาจากผิวหนังที่แตกต่างกัน บางรายการเกิดจากไฝแล้วพัฒนากลายไปเป็นมะเร็งผิวหนัง ส่วนบางชนิดก็เกิดมาจากรังสี UV

การวินิจฉัยโรคมะเร็งผิวหนัง

หากผู้ป่วยพบอาการผิดปกติของผิวหนังที่น่าสงสัย หรือผิวหนังเป็นจุด และผิวหนังค่อยๆ มีการเปลี่ยนแปลงขึ้นเรื่อยๆ ผู้ป่วยควรรีบไปปรึกษาแพทย์ทันที แพทย์จะตรวจสภาพผิวหนังของผู้ป่วย ตรวจสอบขนาด รูปร่าง สีผิวของผิวบริเวณนั้นหรืออาจนำชิ้นเนื้อบริเวณที่ผิดปกติไปตรวจในห้องแลป เพื่อให้มั่นใจว่าผิวหนังที่เป็นผิดปกติจะเกิดเป็นมะเร็งประเภทไหน และหากผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยแล้วว่าเป็นมะเร็งผิวหนัง แพทย์จะรักษาตามระยะของอาการ และชนิดของมะเร็งผิวหนัง และตรวจดูสภาพผิวหนังอย่างเป็นขั้นตอน

การตรวจโรคมะเร็งผิวหนัง

การตรวจเพื่อหาโรคมะเร็งผิวหนังของผู้ป่วย มีขั้นตอนที่ไม่ยุ่งยากและใช้เวลาไม่นาน ผู้ป่วยต้องใส่ชุดคลุม ที่มีไว้สำหรับการตรวจโรคมะเร็งผิวหนัง แพทย์จะเข้ามาทำการตรวจสอบผิวหนังทุกจุด ในบริเวณผิวหนังที่เป็นไฝ หรือมีลักษณะที่เป็นจุดผิดปกติ หากแพทย์พบจุดที่คิดว่าเป็นส่วนของผิวหนังที่เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งผิวหนังระยะแรก แพทย์จะทำการตรวจสอบและหารือวิธีการรักษากับผู้ป่วย การตรวจผิวหนังที่มีลักษณะผิดปกติที่สงสัยว่าเป็นโรคมะเร็งผิวหนังโดยเร็วที่สุด จะทำผู้ป่วยไม่กังวลต่อการรักษา เพราะหากผู้ป่วยปล่อยทิ้งไว้ และไม่ได้รับการรักษาโดยเร็ว อาจทำให้เซลล์มะเร็งลุกลามไปยังอวัยวะบริเวณใกล้เคียง และทำให้รักษาเพิ่มขั้นตอนไปมากกว่าเดิม การตรวจสภาพผิวหนังที่ผิดปกติสามารถตรวจสอบได้ด้วยตัวอง สังเกตดูจากตำแหน่งผิวที่ได้รับแสง UV โดยตรง เช่นศรีษะ หรือลำคอ หรือแม้แต่ผิวที่อยู่ภายใต้ร่มผ้า เช่นนิ้วเท้า หรือบริเวณขาหนีบ การตรวจสอบมะเร็งผิวหนังด้วยตัวเอง สามารถใช้เวลาอย่างน้อย 10 นาที

การรักษาโรคมะเร็งผิวหนัง

Immunotherapy : การใช้ครีมรักษากับผิวหนังโดยตรงที่เป็นมะเร็ง
excisional surgery: คือการผ่าตัดโดยเอาผิวบางส่วนที่เซลล์มะเร็งเจริญเติบโตออกไป
curettage and electrodessication : เป็นการใช้เครื่องมือขูดร่วมกับการจี้ไฟฟ้าขูดผิวหนังที่เป็นตุ่มเนื้อเซลล์มะเร็งออกไป
chemotherapy: เป็นการใช้เคมีบำบัดโดยการทานยา ฉีดยา เพื่อฆ่าเซลล์มะเร็ง
Biological Therapy การบำบัดทางชีวภาพ เพื่อกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของผู้ป่วยให้ต่อสู้กับเซลล์มะเร็ง
radiation : การรักษาโดยใช้การแผ่รังสีฆ่าเซลล์มะเร็งโดยตรง
cryotherapy: จี้ด้วยความเย็น โดยสารไนโตรเจนเหลวเพื่อให้เซลล์ที่มีลักษณะแข็งละลาย และหลุดออกไป
Mohs Surgery: ผ่าตัดมะเร็งผิวหนังโดยรอบออกหมดทีละชั้น และใช้กล้องจุลทรรศน์ส่องดูจนกว่าเซลล์มะเร็งจะหมดไป
photodynamic therapy: การใช้แสงเลเซอร์ทำลายเซลล์มะเร็ง
Radiation: การฉายรังสี ใช้รังสีเพื่อฆ่าเซลล์มะเร็ง
biological therapy : การบำบัดทางชีวภาพ เพื่อกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้สามารถต่อสู้กับเซลล์มะเร็ง
immunotherapy: การรักษาด้วยการใช้ครีม เพื่อให้ครีมต่อสู้กับภูมิคุ้มกันในการฆ่าเซลล์มะเร็ง

ระยะของโรคมะเร็งผิวหนัง

ระยะของโรคมะเร็งผิวหนัง แพทย์จะดูว่าลักษณะของขนาดและสภาพผิว และตรวจสอบดูว่าเชื้อมะเร็งมีการกระจายสู่ผิวหนังเพียงใด โรคมะเร็งผิวหนังแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ โรคมะเร็งผิวหนังชนิดไม่ใช่เมลาโนมา (nonmelanoma skin cancer) และโรคมะเร็งผิวหนังขะนิดเมลาโนมา (Melonoma)

ระยะของมะเร็งผิวหนังชนิด Melanoma

ระยะที่ O เป็นระยะที่พบเซลล์มะเร็งได้น้อยมาก เซลล์มะเร็งที่พบจะอยู่ในผิวหนังชั้นกำพร้า ระยะที่ I เซลล์มะเร็งจะแพร่ไปยังผิวหนังชั้นถัดไปคือผิวหนังแท้และกระจายไม่ถึง 2 เซนติเมตร ระยะที่ II เซลล์มะเร็งแพร่ไปไกลเกิน 2 เซนติเมตร แต่ยังไม่กระจายเข้าสู่ต่อมน้ำเหลือง ระยะที่ III เซลล์มะเร็งแพร่กระจายไปสู่กระดูกชั้นปฐมภูมิ และเข้าไปยังเนื้อเยื่อบริเวณใกล้เคียง มีขนาดใหญ่เกินกว่า 3 เซนติเมตร ระยะที่ IV เซลล์มะเร็งแพร่กระจายไปสู่กระดูกชั้นปฐมภูมิ และเข้าต่อมน้ำเหลือง กระดูก มีขนาดใหญ่เกินกว่า 3 เซนติเมตร

ระยะของมะเร็วผิวหนัง ชนิด Nonmelanoma

ระยะที่ O เซลล์มะเร็งยังอยู่เฉพาะในผิวหนังชั้นกำพร้าเท่านั้น ระยะที่ I เซลล์มะเร็งกระจายไปสู่ผิวหนังชั้นที่สอง แต่ยังมีขนาดเล็ก ระยะที่ II เซลล์มะเร็งยังไม่ได้กระจาย แต่มีขนาดใหญ่แผ่ใหญ่เป็นวงกว้างขึ้น หนาขึ้น แต่อาจมีอาการอื่นๆ เช่นการปรับเปลี่ยนของเม็ดเลือด หรือเป็นสะเก็ด ระยะที่ III เซลล์มะเร็งจะกระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองหรือแพร่กระจายไปยังเนื้อเยื่อผิวหนังของบริเวณใกล้เคีย ระยะ IV เป็นระยะที่เซลล์มะเร็งแพร่กระจ่ายเข้าต่อมน้ำเหลืองไกลๆ ที่ห่างจากจุดเริ่มต้น เมื่อเซลล์มะเร็งเกิดขึ้นอีกหลังจากได้รับการรักษาแล้ว อาการเหล่านี้เรียกว่า มะเร็งผิวหนังกำเริบ หากแพทย์วินิจฉัยอาการแล้วจะต้องรักษาเพื่อไม่ให้เสี่ยงต่ออาการมะเร็งผิวหนังกำเนิด ผู้ป่วยจะต้องได้รับการรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญอย่างใกล้ชิด

การป้องกันโรคมะเร็งผิวหนัง

การป้องโรคมะเร็งผิวหนัง ควรหลีกเลี่ยงไม่ให้ผิวได้รับแสงแดด หรือรังสี UV เป็นระยะเวลานานติดต่อกัน ยกตัวอย่างเช่น

การปล่อยให้ผิวอยู่ใกล้โคมไฟเป็นระยะเวลานานติดต่อกัน
หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับแสงแดดโดยตรง ตั้งแต่ช่วงเวลา 10.00 น. (เช้า) ไปจนถึง 16.00 น. (เย็น) ควรอยู่ในที่ร่มในช่วงเวลาดังกล่าว
ควรทาครีมหรือโลชั่นที่มีสารป้องกันแสงแดด หรือลิปบาล์มเป็นประจำ ครีมที่ใช้ควรสารป้องกันแสงแดดไม่ต่ำกว่าหรือสูงกว่า SPF อย่างน้อย 30 นาที ก่อนได้รับแสงแดด
ควรสวมหมวกบังแดดที่มีลักษณะใหญ่ หากจำเป็นต้องเผชิญในที่ที่อยู่ท่ามกลางแสงแดด ในช่วงเวลากลางวัน
ควรสวมแว่นกันแดดที่สามารถป้องกันรังสี UVA และ UVB ได้ 100%

นอกจากนี้ ควรตรวจเช็คสภาพผิวของคุณอยู่สม่ำเสมอ หากพบอาการผิดปกติของผิว ควรรีบปรึกษาแพทย์โดยตรง เพื่อให้แพทย์วินิจฉัยตามระยะชองอาการ ถ้าหากได้รับการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ จะทำให้รักษาได้ง่ายยิ่งขึ้น

มะเร็งผิวหนังชนิด Nonmelanoma

โรคมะเร็งผิวหนังชนิด Nonmelanoma รวมอยู่ในมะเร็งชนิดเหล่านี้ร่วมด้วย

angiosarcoma
Basal cell carcinoma
cutaneous B-cell lymphoma
cutaneous T-cell lymphoma
dermatofibrosarcoma protuberans
merkel cell carcinoma
sebaceous carcinoma
squamous cell carcinoma

โรคมะเร็งผิวหนังในประเทศไทย นับว่าเป็นความโชคดีของประเทศไทย เนื่องจากคนไทยป่วยเป็นโรคมะเร็งผิวหนังน้อย เพราะคนไทยเรามีเซลล์เม็ดสีเมลานินที่สามารถป้องกันแสงแดดได้ค่อนข้างดีเลยทีเดียว ทำให้เซลล์ผิวของคนไทยเราไม่ถูกทำลาย และที่สำคัญประเทศไทยมีโอโซนที่ช่วยปกป้องผิวจากแสงที่เป็นอันตรายมากมาสู่ผิวของคนไทย หากเทียบกับประเทศแถวตะวันตกแล้ว เช่นประเทศอเมริกาเนื่องจากประชากรของประเทศอเมริกามีผิวขาวเป็นส่วนใหญ่ ทำให้จำนวนผู้ป่วยที่เป็นโรคมะเร็งผิวหนังมีมากกว่าคนไทย เพราะพวกเขามีผิวขาวและ มีเม็ดสีน้อย จึงทำให้ก่อเกิดเป็นโรคมะเร็งผิวหนังได้ง่ายสังเกตได้ว่าจำนวนจำนวนผู้ป่วยที่เป็นโรคมะเร็งผิวหนังของประเทศตะวันตกมีจำนวนที่แตกต่างกันมากหากเทียบกับผู้ป่วยโรคมะเร็งผิวหนังในประเทศไทย

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งผิวหนัง

ปัจจัยเสี่ยงของโรคมะเร็งผิวหนัง หากอยู่ในสภาวะเสี่ยงดังนี้

คนในครอบครัวมีประวัติการเป็นโรคมะเร็งผิวหนัง
สัมผัสกับสารเคมีโดยตรง เช่น สารหนู สารเรเดียม สารที่สำหรับทาไม้
ได้รับรังสีระหว่างการรักษาโรคผิวหนัง เช่นโรค สิว หรือโรค กลาก
ได้รับสาร UV มากเกินไป จากแสงแดด โคมไฟ หรือจากแหล่งอื่นๆ
อยู่ในที่ที่มีแสงแดดบ่อยเกินไป
ทำงานกลางแจ้ง
เคยมีประวัติการถูกแดดเผาอย่างรุนแรง
มีไฝบนร่างกายหรือมีไฝเม็ดใหญ่ผิดปกติ
มีผมสีบลอนด์หรือผมสีแดงตามธรรมชาติ
มีตาสีฟ้าหรือสีเขียว
มีผิวซีด หรือมีตกกระ
ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เช่น ผู้ติดเชื้อ HIV
ผู้ป่วยที่เคยรับการปลูกถ่ายอวัยวะ และใช้รักษาภูมิคุ้มกัน

ประเภทของแพทย์ที่รักษาโรคมะเร็งผิวหนัง

หากผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคมะเร็งผิวหนัง การรักษาควรได้รับการรักษาจากทีมแพทย์ดังนี้

แพทย์รักษาโรคผิวหนัง
ผู้เชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งโดยใช้วิธีผ่าตัด
นักรังสีวิทยา ที่รักษาโรคมะเร็งโดยการใช้รังสี
ผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ที่รักษาโรคมะเร็งโดยใช้ยา

ผู้ที่สนับสนุนการรักษาร่วมกับแพทย์ และให้บริการเกี่ยวกับสุขภาพ มีดังนี้

พยาบาล
พยาบาลเวชปฏิบัติ
ผู้ช่วยแพทย์
นักสังคมสงเคราะห์
ผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการ

ภาวะแทรกซ้อนของโรคมะเร็งผิวหนัง ภาวะแทรกซ้อนของโรคมะเร็งผิวหนังที่อาจเกิดขึ้นมีอาการดังนี้

เซลล์มะเร็งย้อนกลับมา หลักจากได้รับการรักษา
การเกิดเซลล์มะเร็งในพื้นที่เดิม และแพร่กระจายไปยังบริเวณโดยรอบ
เซลล์มะเร็งแพร่กระจายไปยังกล้ามเนื้อเส้นประสาท หรือบริเวณอวัยวะส่วนอื่น ๆ

ผู้ที่ป่วยเป็นโรคมะเร็งแล้ว มีความเสี่ยงสูงที่เซลล์มะเร็งจะเจริญเติบโต และกระจายไปยังส่วนอื่นๆ ผู้ป่วยควรได้รับการรักษาจากแพทย์อย่างใกล้ชิด การรักษาแต่ละประเภทจะขึ้นอยู่กับอาการ และสภาพผิว รวมถึงประวัติการรักษาโรคผิวหนัง

ลิ้งค์ด้านล่างนี้เป็นแหล่งข้อมูลของบทความของเรา

หัวข้อที่เกี่ยวข้อง

ติดตาม

0 ความคิดเห็น

การตอบรับแบบอินไลน์

ดูความคิดเห็นทั้งหมด

Keratinocyte carcinoma

Melanoma