โรคกล้ามเนื้ออักเสบ (Myositis) คือ อาการอักเสบและอาการติดเชื้อในกล้ามเนื้อแบบเรื้อรังและในระยะยาวต่อเนื่องกัน โรคกล้ามเนื้ออักเสบบางประเภทเกี่ยวข้องกับผื่นที่ขึ้นบนผิวหนัง
โรคนี้เป็นโรคที่พบได้น้อย และการวินิจฉัยโรคทำได้ยากเพราะบางครั้งไม่สามารถทราบสาเหตุของการเกิดโรคได้ อาการของโรคสามารถเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วหรือค่อยๆเกิดขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป อาการเบื้องต้นได้แก่ อาการปวดกล้ามเนื้อ และกล้ามเนื้ออ่อนเเรง มีปัญหากับการกลืนและหายใจลำบาก
โรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นโรคที่สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในเด็กเเละผู้ใหญ่ ยกเว้นโรคกล้ามเนื้ออักเสบบางประเภทที่มีเเนวโน้มเกิดขึ้นในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย
ประเภทของโรคกล้ามเนื้ออักเสบ
โรคกล้ามเนื้ออักเสบแบ่งเป็น 5 ประเภท ดังต่อไปนี้
- dermatomyositis โรคผิวหนังเเละกล้ามเนื้ออักเสบ
- inclusion-body myositis โรคปวดกล้ามเนื้อทั่วร่างกาย
- juvenile myositis โรคผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบในเด็ก
- polymyositis โรคกล้ามเนื้ออักเสบแบบเฉียบพลัน
- toxic myositis โรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษ
โรคผิวหนังเเละกล้ามเนื้ออักเสบ
โรคผิวหนังเเละกล้ามเนื้ออักเสบ เป็นโรคกล้ามเนื้ออักเสบที่สามารถวินิจฉัยได้ง่ายที่สุดเนื่องจากจะมีอาการผื่นแดงอมม่วงเป็นรูปดอกเฮเลียโทรฟปรากฎขึ้น ผื่นนี้เกิดขึ้นที่เปลือกตาแล้วลุกลามไปที่ใบหน้า หน้าอก ลำคอและหลัง นอกจากนี้ยังสามารถเกิดขึ้นที่บริเวณเนื้อข้อต่อ เช่น ที่ข้อนิ้ว ข้อศอก หัวเข่าและนิ้วเท้าทำให้เกิดอาการกล้ามเนื้ออ่อนเเรงตามมา
อาการอื่นๆของโรคผิวหนังเเละกล้ามเนื้ออักเสบ ได้แก่
- ผิวหนังแห้งหยาบหรือเกิดผิวหนังตกสะเก็ด
- เกิดอาการ Gottron’s papules หรือ Gottron’s sign เป็นผื่นแดงนูนที่พบบนข้อนิ้วมือ ข้อศอก หัวเข่าและมักพบร่วมกับผิวหนังตกสะเก็ด
- เกิดปัญหาในการลุกขึ้นจากท่านั่ง
- รู้สึกอ่อนล้าเเละอ่อนเเรง
- เกิดอาการปวดเมื่อยบริเวณกล้ามเนื้อคอ สะโพก กล้ามเนื้อหลังอักเสบเรื้อรัง รวมถึงกล้ามเนื้อบริเวณไหล่ด้วย
- การกลืนลำบาก
- เสียงแหบ
- เกิดก้อนแคลเซียมเเข็งตัวใต้ผิวหนัง
- รู้สึกเจ็บกล้ามเนื้อ
- เกิดการอักเสบในข้อต่อ
- บริเวณโค่นเล็บผิดปกติ
- น้ำหนักตัวลดลง
- หัวใจเต้นผิดจังหวะ
- แผลในกระเพาะอาหาร
โรคกล้ามเนื้ออักเสบทั่วร่างกาย
โรคกล้ามเนื้ออักเสบทั่วร่างกายหรือ (IBM) เป็นโรคกล้ามเนื้ออักเสบเพียงชนิดเดียวที่โดยปกติแล้วจะเกิดขึ้นในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง ผู้ที่ป่วยด้วยโรคนี้ส่วนใหญ่เป็นผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป โรคกล้ามเนื้ออักเสบทั่วร่างกายหรือ (IBM) มีอาการเริ่มต้นด้วยอาการข้อมือและนิ้วมืออ่อนเเรงรวมถึงอาการกล้ามเนื้อขาอักเสบเเละอ่อนเเรง อาการกล้ามเนื้ออ่อนเเรงมักเกิดขึ้นในกล้ามเนื้อมัดที่เล็กกว่าและทำให้เกิดความไม่สมดุลของร่างกายเมื่อเกิดกล้ามเนื้ออักเสบขึ้นบนร่างกายซีกใดซีกหนึ่ง เชื่อว่าโรคกล้ามเนื้ออักเสบนี้เป็นโรคทางพันธุกรรม
อาการโรคกล้ามเนื้ออักเสบทั่วร่างกาย (IBM) ได้แก่
- การเดินลำบาก
- ไม่คล่องเเคล่วสูญเสียการทรงตัว
- หกล้มง่าย
- มีปัญหากับการลุกขึ้นจากท่านั่ง
- การบีบและคลายมืออ่อนเเรง มือเล็กลงและใช้นิ้วไม่ถนัด
- การกลืนลำบาก
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- เจ็บปวดในกล้ามเนื้อ
- ปฏิกิริยาตอบสนองของเอ็นกล้ามเนื้อลดลง
โรคผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบในเด็ก
โรคผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบในเด็กเกิดขึ้นในเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี โรคนี้เกิดขึ้นในผู้ป่วยเด็กอเมริกันจำนวน 3,000 ถึง 5,000 คน ซึ่งโรคนี้มีโอกาสเกิดขึ้นเด็กผู้หญิงมากกว่าสองเท่าของเด็กผู้ชาย อาการของโรคกล้ามเนื้ออักเสบชนิดนี้เหมือนกับโรคกล้ามเนื้ออักเสบชนิดอื่นๆ โรคผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบในเด็กจะมีลักษณะกล้ามเนื้ออ่อนเเรงและผื่นขึ้นบนผิวหนัง
อาการของโรคผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบในเด็กได้แก่
- เกิดผื่นสีแดงม่วงที่เห็นได้อย่างชัดเจนบนเปลือกตาหรือข้อต่อบางครั้งเห็นผื่นเป็นรูปดอกเฮเลียโทรฟ
- กล้ามเนื้ออ่อนแรง
- เกิดอารมณ์หงุดหงิด
- ปวดท้อง
- เกิดการเคลื่อนไหวผิดปกติเช่นมีปัญหาในการขึ้นบันได ลุกขึ้นจากท่านั่งยาก และยืนแต่งตัวยาก
- เกิดปัญหากับการยกมือขึ้นเหนือศีรษะเมื่อทำกิจกรรมสระผมหรือหวีผม
- เกิดปัญหากับการยกศีรษะขึ้นหรือการผงกศีรษะ
- เกิดรอยแดงจากการอักเสบ
- มีปัญหากับการกลืน
- เกิดก้อนเเคลเซียมที่เเข็งใต้ผิวหนัง
- กล้ามเนื้ออ่อนล้า
- เกิดการเจ็บปวดในกล้ามเนื้อเเละข้อต่อ
- เสียงแหบ
- มีอาการ Gottron’s papules คือตุ่มที่พบบริเวณข้อนิ้วมือ ข้อศอกและหัวเข่า
- มีไข้หวัด
โรคกล้ามเนื้ออักเสบแบบเฉียบพลัน
โรคกล้ามเนื้ออักเสบแบบเฉียบพลันเริ่มจากอาการกล้ามเนื้ออ่อนเเรงเกิดขึ้นที่บริเวณใกล้ลำตัวที่สุดและจากนั้นจึงแพร่ขยายออกไปทั่วร่างกาย อาการของโรงกล้ามเนื้ออักเสบเฉียบพลันของแต่ละคนเกิดขึ้นแตกต่างกัน มักพบอาการของโรคภูมิคุ้มกันบกพร่องเกิดขึ้นร่วมด้วย
อาการของโรคกล้ามเนื้ออักเสบเฉียบพลัน มีดังต่อไปนี้
- อาการกล้ามเนื้ออ่อนเเรง
- อาการปวดกล้ามเนื้อ
- การกลืนลำบาก
- หกล้มง่าย
- มีปัญหาในการลุกขึ้นจากท่านั่ง
- รู้สึกอ่อนล้าเเละอ่อนเพลีย
- มีอาการไอเเห้งแบบเรื้อรัง
- ผิวที่มือหนาขึ้น
- หายใจลำบาก
- มีไข้หวัด
- น้ำหนักลดลง
- เสียงแหบ
โรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษ
โรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษมีเกิดจากสาเหตุการใช้ยาบางประเภทหรือการใช้ยาที่ผิดกฎหมาย การใช้กลุ่มยาลดคลอเลสเตอรอลหรือยาลดไขมันเช่นกลุ่มยาสแตติน (statins) เป็นยาที่ทำให้เกิดโรคนี้มากที่สุด แม้ว่าอาการของโรคนี้เป็นโรคที่หายากมาก แต่ก็มียาและสารชนิดอื่นๆที่อาจทำให้เกิดโรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษได้ ซึ่งได้แก่ยาประเภทต่อไปนี้
- ยาปรับภูมิคุ้มกันให้คงที่
- ยารักษาโรคกระเพาะอาหารหรือยาลดกรดในกระเพาะอาหาร
- ยารักษาโรคแพ้ภูมิคุ้มกันตัวเอง
- ยารักษาอาการไอและบรรเทาอาการปวดเรื้อรัง
- สารโทลูอีน (เป็นสารตัวทำละลายที่ใช้ในทินเนอร์ บางคนอาจนำไปใช้ในทางที่ผิดกฎหมายเช่นการสูดดมทินเนอร์ )
อาการของโรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษมีอาการคล้ายกับอาการของโรคกล้ามเนื้ออักเสบชนิดอื่นๆ ผู้ที่เคยมีอาการของโรคนี้มากก่อน เมื่อผ่านการรักษาจนหายดีขึ้นเเล้วพวกเขามักหยุดใช้ยาที่ทำให้เกิดโรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษ
สาเหตุของโรคกล้ามเนื้ออักเสบ
ผู้เชี่ยวชาญหลายท่านมีความคิดเห็นที่แตกต่างกันเกี่ยวกับสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคกล้ามเนื้ออักเสบ ส่วนมากคิดว่าโรคกล้ามเนื้ออักเสบเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันในตัวเองบกพร่องทำให้ร่างกายทำลายหรือโจมตีกล้ามเนื้อ อย่างไรก็ตามมักเกิดอาการบาดเจ็บและการติดเชื้อเกิดขึ้นเป็นหลัก
นักวิจัยบางท่านเชื่อว่าโรคกล้ามเนื้ออักเสบอาจเกิดจากสาเหตุดังต่อไปนี้
- โรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์และโรคภูมิต้านทานทำร้ายตนเอง
- โรคที่เกิดจากไวรัสเช่นโรคไข้หวัดทั่วไป ไข้หวัดใหญ่และโรคเอดส์ (HIV)
- Drug toxicity อาการแพ้ยาบางตัว
วิธีการวินิจฉัย
ผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้ออักเสบมักได้รับการวินิจฉัยโรคผิด เป็นเรื่องยากที่จะวินิจฉัยโรคกล้ามเนื้ออักเสบเพราะเป็นโรคหาได้ยากและอาจเป็นเพราะอาการเบื้องต้นของโรคคือการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและอาการอ่อนล้าและอ่อนเพลีย ซึ่งอาการเหล่านี้มักพบได้ในโรคทั่วไป
แพทย์อาจจะวิธีใดวิธีหนึ่งได้ดังต่อไปนี้ในการวินิจฉัยโรค ได้แก่
- การตรวจร่างกาย
- การตัดกล้ามเนื้อไปตรวจ
- การใช้เครื่องวัดคลื่นไฟฟ้ากล้ามเนื้อ
- การตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า
- การตรวจเส้นประสาทรับความรู้สึกโดยใช้ไฟฟ้า
- การตรวจเลือดเพื่อระบุระดับ CPK
- การตรวจเลือดเพื่อวินิจฉัยโรคภูมิเเพ้ตัวเอง
- การตรวจเลือดเพื่อค้นหาภูมิคุ้มกันโรคกล้ามเนื้ออักเสบเฉพาะ
- การตรวจความผิดปกติของดีเอ็นเอ
การรักษาโรคกล้ามเนื้ออักเสบ
โรคกล้ามเนื้ออักเสบไม่มียาและการรักษาโดยเฉพาะ อย่างไรก็ตามมียากลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์เป็นยาที่สังเคราะห์ขึ้น เช่น ยาเพรดนิโซโลน (Rayos) มักนำมาใช้เพื่อรักษาโรคนี้ แพทย์มักจัดยานี้ให้ร่วมกับยาที่กดภูมิคุ้มกัน เช่น ยาอะซาไธโอพรีน(Azasan) และยาเมทโธเทร็กเซต (Trexall)
เนื่องจากโดยธรรมชาติของโรคกล้ามเนื้ออักเสบนี้อาจจะทำให้คุณได้รับการรักษาหลายแบบและต้องเปลี่ยนการรักษาไปเรื่อยๆเพื่อค้นหาแผนการรักษาที่เหมาะสมสำหรับคุณ คุณต้องให้ความร่วมมือในการรักษากับคุณหมอจนกว่าการรักษาประสบความสำเร็จดีที่สุด
การทำกายภาพบำบัด การออกกำลังกาย การยืดกล้ามเนื้อและการเล่นโยคะสามารถรักษากล้ามเนื้อให้แข็งเเรงและยืดหยุ่นเป็นการป้องกล้ามเนื้อเสื่อมสภาพได้
ภาพรวมการรักษากล้ามเนื้ออักเสบ
ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาสำหรับโรคกล้ามเนื้ออักเสบ ผู้ป่วยบางคนที่มีอาการโรคกล้ามเนื้ออักเสบอาจจะต้องใช้ไม้เท้า อุปกรณ์ช่วยพยุงเดินหรือรถเข็น หากปล่อยให้กล้ามเนื้ออักเสบเรื้อรังและไม่รักษา อาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคเรื้อรังและอาจทำให้เสียชีวิตได้
อย่างไรก็ตามผู้ป่วยบางคนสามารถจัดการกับอาการเจ็บป่วยของตนเองได้ดีจนหายปวดกล้ามเนื้อทั้งหมดหรือผู้ป่วยบางคนอาจจะหายปวดกล้ามเนื้อบางส่วน
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.webmd.com/a-to-z-guides/myositis-symptoms-treatments-prognosis
- https://medlineplus.gov/myositis.html
- https://www.myositis.org/about-myositis/types-of-myositis/
- https://www.myositis.org/about-myositis/
- https://www.hopkinsmyositis.org/myositis/
เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team
