กล้ามเนื้ออักเสบ (Myositis) : อาการ ประเภท สาเหตุ การรักษา

โรคกล้ามเนื้ออักเสบ (Myositis) คือ อาการอักเสบและอาการติดเชื้อในกล้ามเนื้อแบบเรื้อรังและในระยะยาวต่อเนื่องกัน โรคกล้ามเนื้ออักเสบบางประเภทเกี่ยวข้องกับผื่นที่ขึ้นบนผิวหนัง

โรคนี้เป็นโรคที่พบได้น้อย และการวินิจฉัยโรคทำได้ยากเพราะบางครั้งไม่สามารถทราบสาเหตุของการเกิดโรคได้ อาการของโรคสามารถเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วหรือค่อยๆเกิดขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป อาการเบื้องต้นได้แก่ อาการปวดกล้ามเนื้อ และกล้ามเนื้ออ่อนเเรง มีปัญหากับการกลืนและหายใจลำบาก 

โรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นโรคที่สามารถเกิดขึ้นได้ทั้งในเด็กเเละผู้ใหญ่ ยกเว้นโรคกล้ามเนื้ออักเสบบางประเภทที่มีเเนวโน้มเกิดขึ้นในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย 

ประเภทของโรคกล้ามเนื้ออักเสบ

โรคกล้ามเนื้ออักเสบแบ่งเป็น 5 ประเภท ดังต่อไปนี้ 

1. dermatomyositis โรคผิวหนังเเละกล้ามเนื้ออักเสบ
2. inclusion-body myositis โรคปวดกล้ามเนื้อทั่วร่างกาย
3. juvenile myositis โรคผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบในเด็ก
4. polymyositis โรคกล้ามเนื้ออักเสบแบบเฉียบพลัน
5. toxic myositis โรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษ

โรคผิวหนังเเละกล้ามเนื้ออักเสบ

โรคผิวหนังเเละกล้ามเนื้ออักเสบ เป็นโรคกล้ามเนื้ออักเสบที่สามารถวินิจฉัยได้ง่ายที่สุดเนื่องจากจะมีอาการผื่นแดงอมม่วงเป็นรูปดอกเฮเลียโทรฟปรากฎขึ้น ผื่นนี้เกิดขึ้นที่เปลือกตาแล้วลุกลามไปที่ใบหน้า หน้าอก ลำคอและหลัง นอกจากนี้ยังสามารถเกิดขึ้นที่บริเวณเนื้อข้อต่อ เช่น ที่ข้อนิ้ว ข้อศอก หัวเข่าและนิ้วเท้าทำให้เกิดอาการกล้ามเนื้ออ่อนเเรงตามมา 

อาการอื่นๆของโรคผิวหนังเเละกล้ามเนื้ออักเสบ ได้แก่

• ผิวหนังแห้งหยาบหรือเกิดผิวหนังตกสะเก็ด
• เกิดอาการ Gottron’s papules หรือ Gottron’s sign เป็นผื่นแดงนูนที่พบบนข้อนิ้วมือ ข้อศอก หัวเข่าและมักพบร่วมกับผิวหนังตกสะเก็ด
• เกิดปัญหาในการลุกขึ้นจากท่านั่ง
• รู้สึกอ่อนล้าเเละอ่อนเเรง
• เกิดอาการปวดเมื่อยบริเวณกล้ามเนื้อคอ สะโพก กล้ามเนื้อหลังอักเสบเรื้อรัง รวมถึงกล้ามเนื้อบริเวณไหล่ด้วย
• การกลืนลำบาก
• เสียงแหบ
• เกิดก้อนแคลเซียมเเข็งตัวใต้ผิวหนัง
• รู้สึกเจ็บกล้ามเนื้อ
• เกิดการอักเสบในข้อต่อ
• บริเวณโค่นเล็บผิดปกติ 
• น้ำหนักตัวลดลง
• หัวใจเต้นผิดจังหวะ
• แผลในกระเพาะอาหาร

 โรคกล้ามเนื้ออักเสบทั่วร่างกาย

โรคกล้ามเนื้ออักเสบทั่วร่างกายหรือ (IBM) เป็นโรคกล้ามเนื้ออักเสบเพียงชนิดเดียวที่โดยปกติแล้วจะเกิดขึ้นในผู้ชายมากกว่าผู้หญิง ผู้ที่ป่วยด้วยโรคนี้ส่วนใหญ่เป็นผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป โรคกล้ามเนื้ออักเสบทั่วร่างกายหรือ (IBM) มีอาการเริ่มต้นด้วยอาการข้อมือและนิ้วมืออ่อนเเรงรวมถึงอาการกล้ามเนื้อขาอักเสบเเละอ่อนเเรง อาการกล้ามเนื้ออ่อนเเรงมักเกิดขึ้นในกล้ามเนื้อมัดที่เล็กกว่าและทำให้เกิดความไม่สมดุลของร่างกายเมื่อเกิดกล้ามเนื้ออักเสบขึ้นบนร่างกายซีกใดซีกหนึ่ง เชื่อว่าโรคกล้ามเนื้ออักเสบนี้เป็นโรคทางพันธุกรรม    

อาการโรคกล้ามเนื้ออักเสบทั่วร่างกาย (IBM)  ได้แก่ 

• การเดินลำบาก
• ไม่คล่องเเคล่วสูญเสียการทรงตัว
• หกล้มง่าย
• มีปัญหากับการลุกขึ้นจากท่านั่ง
• การบีบและคลายมืออ่อนเเรง มือเล็กลงและใช้นิ้วไม่ถนัด
• การกลืนลำบาก
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง
• เจ็บปวดในกล้ามเนื้อ
• ปฏิกิริยาตอบสนองของเอ็นกล้ามเนื้อลดลง

โรคผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบในเด็ก

โรคผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบในเด็กเกิดขึ้นในเด็กอายุต่ำกว่า 18 ปี โรคนี้เกิดขึ้นในผู้ป่วยเด็กอเมริกันจำนวน 3,000 ถึง 5,000 คน ซึ่งโรคนี้มีโอกาสเกิดขึ้นเด็กผู้หญิงมากกว่าสองเท่าของเด็กผู้ชาย อาการของโรคกล้ามเนื้ออักเสบชนิดนี้เหมือนกับโรคกล้ามเนื้ออักเสบชนิดอื่นๆ โรคผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบในเด็กจะมีลักษณะกล้ามเนื้ออ่อนเเรงและผื่นขึ้นบนผิวหนัง

อาการของโรคผิวหนังและกล้ามเนื้ออักเสบในเด็กได้แก่

• เกิดผื่นสีแดงม่วงที่เห็นได้อย่างชัดเจนบนเปลือกตาหรือข้อต่อบางครั้งเห็นผื่นเป็นรูปดอกเฮเลียโทรฟ
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง
• เกิดอารมณ์หงุดหงิด
• ปวดท้อง
• เกิดการเคลื่อนไหวผิดปกติเช่นมีปัญหาในการขึ้นบันได ลุกขึ้นจากท่านั่งยาก และยืนแต่งตัวยาก
• เกิดปัญหากับการยกมือขึ้นเหนือศีรษะเมื่อทำกิจกรรมสระผมหรือหวีผม
• เกิดปัญหากับการยกศีรษะขึ้นหรือการผงกศีรษะ
• เกิดรอยแดงจากการอักเสบ
• มีปัญหากับการกลืน
• เกิดก้อนเเคลเซียมที่เเข็งใต้ผิวหนัง
• กล้ามเนื้ออ่อนล้า
• เกิดการเจ็บปวดในกล้ามเนื้อเเละข้อต่อ
• เสียงแหบ
• มีอาการ Gottron’s papules คือตุ่มที่พบบริเวณข้อนิ้วมือ ข้อศอกและหัวเข่า 
• มีไข้หวัด

โรคกล้ามเนื้ออักเสบแบบเฉียบพลัน

โรคกล้ามเนื้ออักเสบแบบเฉียบพลันเริ่มจากอาการกล้ามเนื้ออ่อนเเรงเกิดขึ้นที่บริเวณใกล้ลำตัวที่สุดและจากนั้นจึงแพร่ขยายออกไปทั่วร่างกาย อาการของโรงกล้ามเนื้ออักเสบเฉียบพลันของแต่ละคนเกิดขึ้นแตกต่างกัน มักพบอาการของโรคภูมิคุ้มกันบกพร่องเกิดขึ้นร่วมด้วย

อาการของโรคกล้ามเนื้ออักเสบเฉียบพลัน มีดังต่อไปนี้

• อาการกล้ามเนื้ออ่อนเเรง
• อาการปวดกล้ามเนื้อ
• การกลืนลำบาก
• หกล้มง่าย
• มีปัญหาในการลุกขึ้นจากท่านั่ง
• รู้สึกอ่อนล้าเเละอ่อนเพลีย
• มีอาการไอเเห้งแบบเรื้อรัง
• ผิวที่มือหนาขึ้น
• หายใจลำบาก
• มีไข้หวัด
• น้ำหนักลดลง
• เสียงแหบ

โรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษ

โรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษมีเกิดจากสาเหตุการใช้ยาบางประเภทหรือการใช้ยาที่ผิดกฎหมาย การใช้กลุ่มยาลดคลอเลสเตอรอลหรือยาลดไขมันเช่นกลุ่มยาสแตติน (statins) เป็นยาที่ทำให้เกิดโรคนี้มากที่สุด แม้ว่าอาการของโรคนี้เป็นโรคที่หายากมาก แต่ก็มียาและสารชนิดอื่นๆที่อาจทำให้เกิดโรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษได้ ซึ่งได้แก่ยาประเภทต่อไปนี้  

• ยาปรับภูมิคุ้มกันให้คงที่
• ยารักษาโรคกระเพาะอาหารหรือยาลดกรดในกระเพาะอาหาร
• ยารักษาโรคแพ้ภูมิคุ้มกันตัวเอง
• ยารักษาอาการไอและบรรเทาอาการปวดเรื้อรัง
• สารโทลูอีน (เป็นสารตัวทำละลายที่ใช้ในทินเนอร์ บางคนอาจนำไปใช้ในทางที่ผิดกฎหมายเช่นการสูดดมทินเนอร์ )

อาการของโรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษมีอาการคล้ายกับอาการของโรคกล้ามเนื้ออักเสบชนิดอื่นๆ ผู้ที่เคยมีอาการของโรคนี้มากก่อน เมื่อผ่านการรักษาจนหายดีขึ้นเเล้วพวกเขามักหยุดใช้ยาที่ทำให้เกิดโรคกล้ามเนื้ออักเสบเป็นพิษ

สาเหตุของโรคกล้ามเนื้ออักเสบ

ผู้เชี่ยวชาญหลายท่านมีความคิดเห็นที่แตกต่างกันเกี่ยวกับสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคกล้ามเนื้ออักเสบ ส่วนมากคิดว่าโรคกล้ามเนื้ออักเสบเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันในตัวเองบกพร่องทำให้ร่างกายทำลายหรือโจมตีกล้ามเนื้อ อย่างไรก็ตามมักเกิดอาการบาดเจ็บและการติดเชื้อเกิดขึ้นเป็นหลัก

นักวิจัยบางท่านเชื่อว่าโรคกล้ามเนื้ออักเสบอาจเกิดจากสาเหตุดังต่อไปนี้

• โรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์และโรคภูมิต้านทานทำร้ายตนเอง 
• โรคที่เกิดจากไวรัสเช่นโรคไข้หวัดทั่วไป ไข้หวัดใหญ่และโรคเอดส์ (HIV)
• Drug toxicity  อาการแพ้ยาบางตัว

วิธีการวินิจฉัย

ผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้ออักเสบมักได้รับการวินิจฉัยโรคผิด เป็นเรื่องยากที่จะวินิจฉัยโรคกล้ามเนื้ออักเสบเพราะเป็นโรคหาได้ยากและอาจเป็นเพราะอาการเบื้องต้นของโรคคือการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและอาการอ่อนล้าและอ่อนเพลีย ซึ่งอาการเหล่านี้มักพบได้ในโรคทั่วไป 

แพทย์อาจจะวิธีใดวิธีหนึ่งได้ดังต่อไปนี้ในการวินิจฉัยโรค ได้แก่

• การตรวจร่างกาย
• การตัดกล้ามเนื้อไปตรวจ
• การใช้เครื่องวัดคลื่นไฟฟ้ากล้ามเนื้อ
• การตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า
• การตรวจเส้นประสาทรับความรู้สึกโดยใช้ไฟฟ้า 
• การตรวจเลือดเพื่อระบุระดับ CPK 
• การตรวจเลือดเพื่อวินิจฉัยโรคภูมิเเพ้ตัวเอง
• การตรวจเลือดเพื่อค้นหาภูมิคุ้มกันโรคกล้ามเนื้ออักเสบเฉพาะ
• การตรวจความผิดปกติของดีเอ็นเอ

การรักษาโรคกล้ามเนื้ออักเสบ

โรคกล้ามเนื้ออักเสบไม่มียาและการรักษาโดยเฉพาะ อย่างไรก็ตามมียากลุ่มคอร์ติโคสเตียรอยด์เป็นยาที่สังเคราะห์ขึ้น เช่น ยาเพรดนิโซโลน (Rayos) มักนำมาใช้เพื่อรักษาโรคนี้ แพทย์มักจัดยานี้ให้ร่วมกับยาที่กดภูมิคุ้มกัน เช่น ยาอะซาไธโอพรีน(Azasan) และยาเมทโธเทร็กเซต  (Trexall)

เนื่องจากโดยธรรมชาติของโรคกล้ามเนื้ออักเสบนี้อาจจะทำให้คุณได้รับการรักษาหลายแบบและต้องเปลี่ยนการรักษาไปเรื่อยๆเพื่อค้นหาแผนการรักษาที่เหมาะสมสำหรับคุณ คุณต้องให้ความร่วมมือในการรักษากับคุณหมอจนกว่าการรักษาประสบความสำเร็จดีที่สุด   

การทำกายภาพบำบัด การออกกำลังกาย การยืดกล้ามเนื้อและการเล่นโยคะสามารถรักษากล้ามเนื้อให้แข็งเเรงและยืดหยุ่นเป็นการป้องกล้ามเนื้อเสื่อมสภาพได้

ภาพรวมการรักษากล้ามเนื้ออักเสบ

ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาสำหรับโรคกล้ามเนื้ออักเสบ ผู้ป่วยบางคนที่มีอาการโรคกล้ามเนื้ออักเสบอาจจะต้องใช้ไม้เท้า อุปกรณ์ช่วยพยุงเดินหรือรถเข็น หากปล่อยให้กล้ามเนื้ออักเสบเรื้อรังและไม่รักษา อาจเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคเรื้อรังและอาจทำให้เสียชีวิตได้

อย่างไรก็ตามผู้ป่วยบางคนสามารถจัดการกับอาการเจ็บป่วยของตนเองได้ดีจนหายปวดกล้ามเนื้อทั้งหมดหรือผู้ป่วยบางคนอาจจะหายปวดกล้ามเนื้อบางส่วน

---

นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา

• https://www.webmd.com/a-to-z-guides/myositis-symptoms-treatments-prognosis
• https://medlineplus.gov/myositis.html
• https://www.myositis.org/about-myositis/types-of-myositis/
• https://www.myositis.org/about-myositis/
• https://www.hopkinsmyositis.org/myositis/

---

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team