ฝ้าคืออะไร
ฝ้า (Melasma) คือ ฝ้าเป็นปัญหาทางผิวหนังที่พบบ่อยมักเกิดขึ้นบริเวณใบหน้า โดยจะมีรอยจุดน้ำตาลหรือดำบนใบหน้าโดย 90% ของคนที่เป็นหน้าเป็นฝ้ามักจะเป็นผู้หญิง
สาเหตุของการเกิดฝ้าและปัจจัยเสี่ยง
ฝ้าเกิดจากการที่เม็ดสีผิวถูกผลิตออกมามากเกินไป โดยมีแสงแดดหรือรังสี UV หรือฮอร์โมนเป็นปัจจัยกระตุ้น รวมไปถึงความเครียดและการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอส่วนใหญ่ปัญหาฝ้าจะเกิดกับผู้หญิงวัยกลางคนอายุประมาณ 30-40 แต่หากโดนแดดมากเกินไปก็สามารถเป็นฝ้าได้ก่อนวัย ในคนท้อง หรือคนที่รับประทานยาคุมกำเนิด อาจจะส่งผลให้เกิดฝ้าได้ เนื่องจากฮอร์โมนที่เปลี่ยนแปลงไป
อาการของฝ้า
ฝ้า หรือ Melasma คือจุดสีผิวที่มีสีเข้มกว่าสีผิวปกติบนใบหน้าหรือส่วนอื่น ๆ บางครั้งอาจจะเป็นจุดสีน้ำตาลอ่อน หรือจุดสีน้ำตาลเข้ม ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของฝ้าด้วย ฝ้ามักจะเกิดขึ้นบริเวณแก้ม หน้าผาก จมูก และคาง
ฝ้ามีแบ่งได้เป็นสองประเภทหลัก ๆ คือ
- ฝ้าแดดเกิดจากรังสี UVA และ UVB ที่มาจากแสดงแดด หรือหลอดไฟ แสงสีฟ้าจากคอมพิวเตอร์หรือมือถือ ลักษณะฝ้าแดดจะมีจุดสีผิวสีน้ำตาลอ่อน ๆ หรือเข้ม
- ฝ้าเลือดเกิดจากฮอร์โมน จะทำให้ผิวแดงเมื่อโดนความร้อนและแสง
ชนิดของฝ้าแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดคือ
- ฝ้าตื้น จะเกิดบริเวณผิวหนังชั้นนอก เป็นสีน้ำตาล เกิดขึ้นได้ง่าย และรักษาให้หายง่ายด้วยเช่นกัน
- ฝ้าลึก อยู่ลึกลงไปใต้ผิวผิวหนังกำพร้า ลักษณะของฝ้าจะเป็นสีน้ำตาลอมฟ้าหรือสีน้ำตาลอมม่วง รักษายาก อาจจะทำให้จางลงได้เท่านั้นแต่จะไม่หายไป
การรักษาฝ้า
วิธีรักษาฝ้าเลือดหากฝ้าเกิดจากการตั้งครรภ์ หรือการใช้ยาคุม ฝ้าประเภทนี้สามารถหายไปได้เอง
วิธีรักษาฝ้าแดด มีหลากหลายทางเลือกที่สามารถทำได้ ตามคลีนิครักษาฝ้าจะให้บริการทางเลือกที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการทายารักษาฝ้า หรือการใช้วิธีทางการแพทย์ดังนี้
- การทายาทาฝ้า โดยแพทย์จะสั่งจ่ายยาจำพวก ไฮโดรควิโนน หรือครีมที่มีกรดวิตตามินเอ เป็นครีมแก้ฝ้าที่จะทำให้หน้าใสฝ้าจางลง เแต่ไม่สามารถซื้อมาใช้เองได้ ครีมรักษาฝ้าให้หายขาดนั้นขึ้นอยู่กับลักษณะของฝ้า ควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้งาน
- ยากินรักษาฝ้า (Tranexamic acid) ยานี้ถูกนำมาใช้ในรักษาฝ้านั้นเนื่องจากฤทธิ์ของยาที่สามารถยับยั้งเอนไซม์ Tyrosinase ที่ใช้สร้างเม็ดสีเมลานินได้ จึงทำให้ลดฝ้าลงได้
- การลอกผิว หรือ Peeling สามารถทำได้ทั้งในระดับตื้นและลึก ซึ่งทำโดยผู้เชี่ยวชาญทางด้านผิวหนังที่จะดูความเหมาะสม
- การรักษาฝ้าด้วยเลเซอร์ โดยวิธีนี้เป็นที่นิยมที่สุด โดยจะใช้เป็นคลื่นแสงเช่น IPL
- การใช้สมุนไพรรักษาฝ้า มีหลากหลายวิธีแต่อาจจะไม่เห็นผลได้ชัดเจนและต้องใช้เป็นเวลานาน และมีหลากหลายสูตรรักษาฝ้าจากสมุนไพร
- การฉีดสเต็มเซลล์รักษาฝ้า สเต็มเซลล์ก็สามารถช่วยลดฝ้าได้จริง ไม่ว่าจะเป็นสเต็มเซลล์จากรกของเด็กที่เพิ่งคลอด หรือสเต็มเซลล์จากแกะ
- การทำไอออนโต Iontophoresis เป็นการนำกระแสไฟฟ้าในระดับอ่อน ๆ เข้ามาช่วยร่วมกับการใช้ยาแก้ฝ้า สามารถผลักยาหรือวิตามินที่เราทาไว้บนผิวให้ซึมผ่านเข้าสู่ผิวหนังได้ดียิ่งขึ้น
และที่สำคัญเราควรดูแลผิวจากภายในโดยการรับประทานวิตตามิน เอ ซี อี เพื่อบำรุงผิว อาจจะไม่ใช่วิตตามินรักษาฝ้าโดยตรงแต่ช่วยให้ผิวมีสุขภาพดี
การวินิจฉัยฝ้า
แพทย์สามารถวินิจฉัยฝ้าได้เพียงแค่การมองด้วยสายจา หรือนอกจากนี้การใช้แสงพิเศษเข้ามาช่วยก็อาจจะเป็นได้ เพื่อจะดูความลึกของฝ้า
อ่านเพิ่มเติม : ขนคุด (หนังไก่) Keratosis Pilaris (Chicken Skin) : อาการ สาเหตุ การรักษา
การรับมือกับปัญหาฝ้า
วิธีรักษาฝ้าให้หายขาดนั้นยังไม่มี ในการรักษาฝ้านั้น ไม่ได้การันตีว่าฝ้าจะหายไป หรือกรณีที่ฝ้าดีขึ้นแล้ว ก็ไม่ได้หมายความว่าฝ้าจะไม่กลับมาอีก ดังนั้นการดูแลตัวเองอย่างระมัดระวัง หมั่นทาครีมทาฝ้า จะช่วยไม่ให้อาการแย่ลงไปกว่าเดิม คุณสามารถปฎิบัติตามคำแนะนำได้ดังนี้ :
- ทากันแดด SPF 30 ขึ้นไปทุกครั้งก่อนออกแดด
- สวมหมวกเพื่อปกป้องใบหน้า
- เลือกครีมที่เหมาะสมที่แพทย์แนะนำและใช้อย่างระมัดระวัง
หากคุณมีความกังวล การเข้ารับการปรึกษาจากผู้เชี่ยวชาญทางด้านผิวหนังเพื่อเลือกรับการรักษาด้วยวิธีที่เหมาะสมที่สุดสำหรับผิวคุณในการรักษา
ลิงค์ด้านล่างนี้เป็นแหล่งข้อมูลของบทความของเรา
- https://www.health.harvard.edu/womens-health/unmasking-the-causes-and-treatments-of-melasma
- https://www.aad.org/diseases/a-z/melasma-treatment
- https://dermnetnz.org/topics/melasma/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5574745/
[ABTM id=1109]
