โรคกรดไหลย้อน (GERD) : ประเภท อาการ สาเหตุ
- โรคกรดไหลย้อน GERD
- สาเหตุของโรคกรดไหลย้อน
- อาการของโรคกรดไหลย้อน
- การรักษากรดไหลย้อน
- การวินิจฉัยโรคกรดไหลย้อน
- โรคกรดไหลย้อนในทารก
- ปัจจัยเสี่ยงของโรคกรดไหลย้อน
- โรคแทรกซ้อนของกรดไหลย้อน
- อาหารที่ทำให้เกิดกรดไหลย้อน
- อาหารอาจจะส่งผลแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล บางคนอาจจะไม่มีผล บางคนอาจจะมี ดังนั้นผู้ป่วยควรสังเกตอาการของตนเอง
โรคกรดไหลย้อน GERD
โรคกรดไหลย้อน (GERD) คืออะไร Gastroesophageal Reflux Disease กรดไหลย้อนเกิดจาก การที่กรดน้ำย่อยในกระเพาะอาหารไหลย้อนกลับไปสู่หลอดอาหารของเรา ทำให้เกิดมีการรับรสเปรี้ยวจากหลอดอาหารระหว่างที่เรอ ร่วมกับอาการแสบร้อนบริเวณกลางอก โดยหากมีอาการนี้เกิดขึ้นบ่อย หรือมากกว่าสองครั้งภายในหนึ่งอาทิตย์นั่นคือโรคกรดไหลย้อน
สาเหตุของโรคกรดไหลย้อน
สาเหตุกรดไหลย้อนอาจจะมีหลายประการดังนี้
- การที่หลอดอาหารส่วนปลายคลายตัวโดยที่ยังไม่มีการกลืนอาหาร
- การบีบตัวของกระเพาะอาหาร หรือหลอดอาหาร มีความผิดปกติ
- ความดันหูรูดของหลอดอาหารส่วนปลายลดลงต่ำกว่าปกติ หรือมีการเลื่อนของกรดในกระเพาะอาหารเข้าไปยังหลอดอาหาร
- การติดเชื้อแบคทีเรียบางชนิด
- พันธุกรรม
อาการของโรคกรดไหลย้อน
ผู้ที่เป็นกรดไหลย้อนอาการจะมีหลายอย่าง เช่น เรอเปรี้ยวรับรู้ถึงรสขม และรู้สึกแสบ จากหลอดอาหารขึ้นมาถึงลำคอรวมไปถึงลิ้นปี่อาการนี้ เรียกว่า Heartburn ในผู้ป่วยบางคน เมื่อเป็นกรดไหลย้อน อาจส่งผลให้กลืนอาหารลำบาก บางครั้งอาจนำไปสู่ปัญหาการหายใจเช่นไอเรื้อรังหรือโรคหอบหืด
การรักษากรดไหลย้อน
วิธีรักษาโรคกรดไหลย้อน เพื่อป้องกันและบรรเทาอาการของโรคกรดไหลย้อนผู้ป่วยอาจจะต้องมีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมการกินหรือการใช้ชีวิตประจำวันอื่น ๆ รวมไปถึงการรับประทานยาร่วมด้วย จำพวก:
- antacids หรือยาแก้กรดไหลย้อนเป็นยาลดกรด
- ช่วยปรับสภาพความเป็นกรดภายในกระเพาะอาหาร
- proton pump inhibitors (PPIs) ยารักษากรดไหลย้อน ยับยั้งการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร ออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของ proton pump หรือเอนไซม์ hydrogen/potassium adenosine triphosphatase (หรือ H+/K+ ATPase) ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่ทำงานในขั้นตอนสุดท้ายของการผลิตกรดในกระเพาะอาหาร
- H2 receptor blockers เป็นยาที่ใช้ระงับการทำงานของฮีสตามีนต่อพาเรียทัลเซลล์ (parietal cell) ในกระเพาะอาหาร เพื่อทำให้เซลล์เหล่านั้นลดการผลิตกรดลง ยาเหล่านี้ใช้รักษาอาการอาหารไม่ย่อย
ในกรณีที่โรคกรดไหลย้อนรุนแรงและไม่ตอบสนองต่อการรักษาอื่น ๆ แพทย์อาจแนะนำให้ทำการผ่าตัด
การผ่าตัดรักษาโรคกรดไหลย้อน
ในกรณีส่วนใหญ่ผู้ป่วยเพียงแค่เปลี่ยนแปลงการใช้ชีวิตประจำวันและรับประทายยา ก็เพียงพอที่จะป้องกันและบรรเทาอาการของโรคกรดไหลย้อน แต่บางครั้งจำเป็นต้องมีการผ่าตัด กรณีที่รักษาด้วยวิธีอื่น ๆ ไม่หายอาจจะต้องมีการผ่าตัดเข้ามาเกี่ยวข้อง
มีการผ่าตัดหลายประเภทที่มีการรักษาโรคกรดไหลย้อน คลิกที่นี่เพื่ออ่านเกี่ยวกับขั้นตอนที่แพทย์อาจแนะนำ
การวินิจฉัยโรคกรดไหลย้อน
หากแพทย์สันนิษฐานว่าคุณเป็นโรคกรดไหลย้อน แพทย์อาจจะมีการวินิจฉัยเบื้องต้น หรือสอบถามอาการ โดยแพทย์จะมีการวินิจฉัยดังนี้
- การทาน barium: หลังจากดื่มสารละลายแบเรียมแพทย์จะทำการถ่ายภาพด้วยรังสีเอกซ์จะใช้ในการตรวจสอบระบบทางเดินอาหารส่วนบนของคุณ
- การส่องกล้องส่วนบน: ส่องกล้องขนาดเล็กเข้าไปในหลอดอาหารของผู้ป่วย เพื่อตรวจสอบและเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อ (การตรวจชิ้นเนื้อ) หากจำเป็น
- การตรวจวัดค่า pH หลอดอาหาร: มีการเสียบจอภาพเข้าไปในหลอดอาหารของคุณเพื่อตรวจสอบกรดในกระเพาะอาหาร
โรคกรดไหลย้อนในทารก
โรคกรดไหลย้อนในเด็กทารกสามารถเกิดขึ้นได้ในทารก อายุตั้งแต่ 4 เดือนขึ้นไป จนถึงอายุ 1 ปี
ทารกอาจจะอาเจียนในบางครั้งซึ่งเป็นเรื่องปกติ แต่ถ้าหากลูกน้อยของคุณคายอาหารหรืออาเจียนบ่อยๆ ให้สงสัยว่าอาจจะมีโรคกรดไหลย้อน
อาการอื่น ๆ ของกรดไหลย้อนในทารกมีดังนี้:
- เบื่ออาหาร
- กลืนอาหารไม่ได้
- สำลักอาหาร
- สะอึกหรือเรอ
- น้ำหนักลด โตช้า
- มีอาการไอ
- นอนไม่หลับ
ปัจจัยเสี่ยงของโรคกรดไหลย้อน
อาการบางอย่างที่เป็นอยู่ก่อนหน้าแล้วอาจจะส่งผลให้เกิดโรคกรดไหลย้อนได้ ดังนี้
- โรคไส้เลื่อนกระบังลม
- คนท้อง
- โรคเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน
- โรคอ้วน
- โรคไส้เลื่อนกระบังลม
และการดำเนินชีวิตประจำวันบางอย่างที่อาจจะก่อให้เกิดโรคกรดไหลย้อนคือ
- ทานอาหารเยอะเกินไป
- สูบบุหรี่
- ทานอาหารแล้วนอนเลย
- ทานอาหารรสจัด
- เครื่องดื่มน้ำอัดลมและแอลกอฮอล์
โรคแทรกซ้อนของกรดไหลย้อน
โดยทั่วไปแล้วโรคกรดไหลย้อนไม่ก่อให้เกิดโรคแทรกซ้อนร้ายแรง แต่ในบางกรณีอาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงหรือแม้แต่อันตรายถึงชีวิต
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเป็นไปได้ของโรคกรดไหลย้อนมีดังนี้:
- ทางเดินอาหารอักเสบ
- หลอดอาหารตีบ
- มะเร็งหลอดอาหาร
- โรคหอบหืด, ไอเรื้อรังหรือปัญหาการหายใจอื่น ๆ
- ฟันกร่อนเคลือบฟัน, โรคเหงือกหรือปัญหาทางทันตกรรมอื่น ๆ
อาหารที่ทำให้เกิดกรดไหลย้อน
สำหรับบางคนที่เป็นกรดไหลย้อนอาหาร ที่ทานหรือเครื่องดื่มบางประเภทอาจจะก่อให้เกิดอาการกรดไหลย้อน โดยมีอาหารดังนี้:
- อาหารที่มีไขมันสูง
- อาหารรสจัด
- ช๊อคโกแลต
- ผลไม้ที่มีกรด
- สัปปะรด
- มะเขือเทศ
- หัวหอม
- กระเทียม
- แอลกอฮอล์
- กาแฟ
- ชา
- โซดา
อาหารอาจจะส่งผลแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล บางคนอาจจะไม่มีผล บางคนอาจจะมี ดังนั้นผู้ป่วยควรสังเกตอาการของตนเอง
การปฎิบัติตัวเพื่อลดความเสี่ยงและแก้อาการกรดไหลย้อน
การเปลี่ยนแปลงการใช้ชีวิตประจำวันบางอย่างอาจจะช่วยลดอาการกรดไหลย้อนได้ กรดไหลย้อนรักษาเบื้องต้นได้ดังนี้:
- งดสูบบุหรี่
- ลดน้ำหนักส่วนเกิน
- ทานอาหารน้อยลง
- ไม่นอนทันทีหลังจากทานอาหาร
- หลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่ก่อให้เกิดกรดเกินในกระเพาะ
สมุนไพรบางชนิดอาจจะช่วยลดอาการของกรดไหลย้อนได้ เช่นกัน โดยอาจจะเลือกใช้สมุนไพรแก้กรดไหลย้อนดังต่อไปนี้:
- คาโมมายด์
- รากชะเอม
- รากมาร์ชแมลโลว
- สลิปเปอรี่เอล์ม
ประชากรประมาณ 7.4% ในประเทศไทยเป็นโรคกรดไหลย้อน การเป็นกรดไหลย้อนธรรมดา (GER) เป็นบางครั้งบางคราว (คือมีอาการ 2 ครั้งหรือน้อยกว่าต่ออาทิตย์) โดยไม่มีอาการข้างเคียงนับว่าเป็นอาการปกติแต่หากมากกว่านั้นควรทำการรักษาสุขภาพ กรดไหลย้อนรักษาได้ไม่ยากหากใส่ใจสาเหตุและอาการ
ลิ้งค์ด้านล่างนี้เป็นแหล่งข้อมูลของบทความของเรา
- https://www.nhs.uk/conditions/heartburn-and-acid-reflux/
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heartburn/expert-answers/heartburn-gerd/faq-20057894
- https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/acid-reflux-ger-gerd-adults
เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team