การแพ้อาหารหรือ (Food Allergy) คืออะไร: อาการ สาเหตุ การรักษา

อาหารอะไรบ้างที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ได้

อาหารทั่วไปบางครั้งอาจจะไม่ได้เหมาะกับคนทุกคนก็เป็นได้ บางคนสามารถทานอาหารได้ทุกชนิด แต่บางคนอาจจะแพ้อาหารบางชนิดได้ การแพ้อาหารเกิดจากเมื่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อสิ่งที่คุณกินหรือดื่มผิดปกติ นี่คือโรคภูมิแพ้อาหาร ซึ่งปัจจุบันคุณสามารถทดสอบการแพ้อาหารได้อย่างง่ายดายตามโรงพยาบาลใหญ่ ๆ

จากการวิจัยจากศูนย์วิจัยโรคภูมิแพ้โรงพยาบาลสมิติเวช เผยว่าปัจจุบันคนไทยมีความเสี่ยงเป็นโรคภูมิแพ้อาหารสูงขึ้นกว่าเดิม 300-400 เปอร์เซนต์ เนื่องจากพฤติกรรมและการใช้ชีวิตประจำวันที่เปลี่ยนไป อาหารแพ้อาหารนี้สามารถส่งผลกระกับร่างกายและระบบหายใจ ผิวหนัง หัวใจและหลอดเลือด อาหารบางประเภทอาจจะมีสารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ได้

จากข้อมูลทางการแพทย์ได้มีข้อมูลจัดลำดับอาหารที่เสี่ยงต่ออาการแพ้ 8 ลำดับต้นๆ

• แพ้นมวัว
• แพ้ถั่ว
• แพ้ปลา
• แพ้หอย
• แพ้ถั่วตระกูลวอลนัท
• แพ้ข้าวสาลี
• แพ้ถั่วเหลือง

อาการของการแพ้อาหาร (Food Allergy)

อาการของการแพ้อาหารอาจจะมีตั้งแต่อาหารแพ้เบื้องต้นที่ไม่มีความรุนแรงไปจนถึงอาการที่รุนแรงมาก และอาจจะเกิดขึ้นได้ทันทีหลังรับประทานอาหารหรือหลังจากนั้นหลายชั่วโมงก็เป็นได้

ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายของแต่ละคน อาจตอบสนองต่อสารก่อภูมิแพ้ในปริมาณที่แตกต่างกัน ดังนั้นการแพ้อาหารอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากการแพ้นั้นส่งผลกระทบต่อระบบการหายใจในผู้ที่มีอาการหอบหืดอยู่แล้ว

แพ้อาหารอาการเบื้องต้น

ในอาการแพ้ที่ไม่ได้เป็นมากอาจจะก่อให้เกิดอาการดังต่อไปนี้ :

• จาม
• คัดจมูกน้ำมูกไหล
• คัน น้ำตาไหล
• ตัวบวมหน้าบวม
• ผื่นขึ้น
• ปวดท้อง
• ท้องเสีย
• ผิวคัน

อาการที่เกิดจากอาการแพ้อย่างรุนแรง (anaphylaxis) คือ:

• หายใจไม่ออก
• ปากบวม ลิ้น คอบวม
• ผื่นขึ้น (ผื่นคัน บวมแดง)
• วิงเวียน เป็นลม
• คลื่นไส้ อาเจียน

แพ้ไข่

โรคภูมิแพ้ไข่เกิดขึ้นบ่อยที่สุดในเด็กและสามารถหายได้ตั้งแต่อายุยังน้อย แต่บางคนอาจจะแพ้ไปตลอดชีวิต

คนที่แพ้โปรตีนในไข่อาจจะเป็นในไข่แดงหรือไข่ขาว คนที่แพ้ไข่แดงอาจทานไข่ขาวได้ แต่บางคนอาจจะแพ้ทั้งหมด อาจจะมีอาการแพ้อาหารปากบวม

แพ้นม

ทางการแพทย์ได้มีการศึกษาและวิจัยการแพ้นมมากกว่าอาหารประเภทอื่น ๆ การแพ้นมเป็นปฏิกิริยาต่อเวย์หรือเคซีนซึ่งเป็นโปรตีนที่พบในนมวัว และแตกต่างกันกับการแพ้แลคโตส

เด็กที่มีอาการแพ้นมวัวมีแนวโน้มที่จะเกิดอาการแพ้อาหารอื่น ๆ ด้วยเช่น ไข่ ถั่วเหลือง และถั่วลิสง เด็กส่วนใหญ่ที่มีอาการแพ้นมยังเป็นโรคภูมิแพ้อื่น ๆ เช่นโรคหอบหืด โรคจมูกอักเสบ ภูมิแพ้ผิวหนัง

แพ้ถั่วลิสง

หากเกิดขึ้นในเด็กที่มีอาการแพ้ถั่วลิสง อาการนี้จะไม่หายไปและจะเป็นไปตลอดชีวิต และอาการแพ้ถั่วนี้ส่วนใหญ่ค่อนข้างมีความอันตรายและอาจจะอันตรายถึงชีวิต ได้ อาการแพ้ถั่วลิสงที่เกิดขึ้นกับบุคคลอาจจะเกิดขึ้นได้น้อยมาก แต่อาการแพ้นี้รุนแรงมาก อาการแพ้อาจจะทำให้หยุดหายใจได้เนื่องจากหัวใจหยุดเต้น หากคุณทานถั่วลิสงไปโดยไม่ได้ตั้งใจคุณต้องพบแพทย์และรอให้แพทย์เฝ้าดูอาการอย่างใกล้ชิด

อาการแพ้ถั่วเหลือง

แพ้ถั่วเหลืองอาการอาจแบ่งออกได้เป็น 2 อาการดังนี้

• อาการที่พบได้บ่อย แพ้อาหารผื่นขึ้น อาการบวมตามร่างกาย หน้าบวม ตาบวม หายใจลำบาก คลื่นไส้ ท้องเสีย ผื่นคัน ลมพิษ
• แพ้รุนแรง คอบวมจนหายใจไม่ออก หัวใจเต้นผิดจังหวะ ช็อคหมดสติ ผู้ป่วยควรได้รับการช่วยเหลือทางการแพทย์โดยด่วน

แพ้ผลไม้

ในเด็กแพ้อาหารบางคนอาจจะมีอาการแพ้ผลไม้มาตั้งแต่เด็ก บางคนอาจจะแพ้สตอรเบอร์รี่ ที่พอทานไปเยอะ ๆ แก้มหรือตัวอาจะมีผื่นแพ้

ทั้งนี้ทางโรงพยาบาลอาจจะมีการตรวจแพ้อาหาร

อาหารอื่น ๆ ที่ก่อให้เกิดอาการแพ้

นอกจากนี้ยังมีการแพ้ที่เกิดจากแพ้ข้าวสาลีแพ้ถั่วเหลือง แพ้เนื้อวัว แพ้อาหารทะเลไม่ว่าจะเป็นปลา หอย หรือกุ้งอาจจะก่อให้เกิดอาการแพ้อย่างรุนแรงได้ บางคนอาจจะแพ้กุ้งตาบวม หน้าบวม  หรือบางคนอาจจะแพ้อาหารทะเลทุกชนิด ทานแล้วจะเป็นผื่นแพ้อาหารทะเล หรือแพ้อาหารทะเลหน้าบวม อาการแพ้อาหารทะเลในบางคนอาจจะรุนแรงถึงชีวิต เช่นเดียวกับถั่วประเภทวอลนัท และอาการแพ้อาหารพวกนี้จะต้องแพ้ไปตลอดชีวิต

การวินิจฉัยอาการแพ้อาหาร

ก่ารวินิฉัยการแพ้อาหารนั้นขึ้นอยู่กับความรุนแรงของ อาการ หากอาการที่เป็นไม่รุนแรงมาก แพทย์อาจจะแนะนำให้คุณทำการจดข้อมูลเกี่ยวกับอาหารและเครื่องดื่มที่คุณรับประทานเข้าไปและเขียนอาการที่เกิดในแต่ละวันว่ามีอาการเป็นอย่างไรหลังทานอาหารหรือหลังหมดวันไปแล้ว

หากผู้ป่วยเกิดอาการแพ้ที่รุนแรง ทางผิวหนัง แพทย์อาจจะทำการตรวจเลือดเพื่อตรวจหาสารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้และสาเหตุว่าอาจจะเป็นจาก ไข่ นมวัว ถั่ว หรืออาหารทะเล

วิธีการรักษาอาการแพ้อาหาร (Food Allergy)

การหลีกเลี่ยงอาหารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้นั้นนับว่าเป็นวิธีที่ดีที่สุด สำหรับผู้ป่วยที่รู้ตัวว่ามีการแพ้อาหารชนิดใด การรับประทานอาหาร หรือการเลือกวัตถุดิบมาปรุงอาหารเป็นเรื่องที่สำคัญมาก และทุกครั้งที่ไปรับประทานอาหารนอกบ้านคุณควรแจ้งหรือสอบถามผู้ประกอบอาหารก่อนทุกครั้ง และเตรียมยาแก้แพ้อาหารพกติดตัวไว้ เมื่อมีผื่นแพ้อาหารเกิดขึ้น ควรสังเกตุความรุนแรงของอาการ หากแพ้อาหารตาบวม ให้คิดไว้ว่าอาการอาจจะอยู่ในขั้นรุนแรงควรไปพบแพทย์โดยด่วน

---

ลิงค์ด้านล่างนี้เป็นแหล่งข้อมูลของบทความของเรา

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/food-allergy/symptoms-causes/syc-20355095
• https://acaai.org/allergies/types/food-allergy
• https://www.nhs.uk/conditions/food-allergy/
• https://medlineplus.gov/foodallergy.html