ร่างกายอ่อนเพลีย (Fatigue) คือ ความรู้สึกเหนื่อยล้า หรือขาดพลังงานของร่างกาย แต่ไม่ใช่ความรู้สึกง่วงนอน การง่วงนอนอาจเป็นอาการของความเหนื่อยล้า แต่ก็เป็นเพียงส่วนหนึ่งของความเหนื่อยล้า
อาการอ่อนเพลียเป็นอาการทั่วไปของปัญหาสุขภาพที่อาจจะไม่ส่งผลมาก ไปจนถึงกระทบต่อร่างกายอย่างมาก ส่วนมากเป็นผลมาจากการใช้ชีวิตประจำวันที่ไม่เหมาะสม เช่น ขาดการออกกำลังกาย หรือการรับประทานอาหารที่ไม่เป็นประโยชน์
หากพักผ่อนและรับประทานอาหารที่มีประโยชน์อย่างเพียงพอแล้วความเหนื่อยล้าไม่หายไป เป็นไปได้ว่าจะเกิดจากปัญหาด้านสุขภาพจิต ควรเข้าพบแพทย์เพื่อเข้ารับการวินิจฉัย และรักษาต่อไป
ร่างกายอ่อนเพลียเกิดจากอะไร
มีสาเหตุมากมายที่ทำให้เกิดความอ่อนเพลีย เราสามารถแบ่งเป็นกลุ่มหลักๆ ได้ดังนี้
- ปัจจัยจากพฤติกรรมประจำวัน
- ปัจจัยจากปัญหาสุขภาพกาย
- ปัจจัยจากปัญหาสุขภาพจิต
ปัจจัยจากพฤติกรรมประจำวัน
- ออกแรงมากเกินไป
- ขาดการออกกำลังกาย
- นอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ
- ภาวะน้ำหนักเกิน
- เครียด
- เบื่อหน่าย
- ซึมเศร้า
- การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาซึมเศร้า หรือยากล่อมประสาท
- ดื่มแอลกอฮอล์ปริมาณมาก
- ยาเสพติด เช่น โคเคน
- ดื่มเครื่องดื่มคาเฟอีนเกินขนาด
- รับประทานอาหารที่ไม่เป็นประโยชน์
ปัจจัยจากปัญหาสุขภาพกาย
- โรคโลหิตจาง
- โรคข้ออักเสบ
- โรคไฟโบรมัยอัลเจีย
- โรคอ่อนเพลียเรื้อรัง
- การติดเชื้อ เช่น ไข้หวัดและไข้หวัดใหญ่
- โรคแอดดิสัน ที่ส่งผลต่อระดับฮอร์โมนในร่างกาย
- ต่อมไทรอยด์ไม่ทำงาน
- ต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป
- นอนไม่หลับ
- เบื่ออาหาร
- ภูมิต้านทานร่างกายอ่อนแอ
- หัวใจล้มเหลว
- โรคมะเร็ง
- โรคเบาหวาน
- โรคไต
- โรคตับ
- โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD)
- โรคถุงลมโป่งพอง
ความเหนื่อยล้าเป็นอาการทั่วไปของความวิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า และโรคอารมณ์ที่แปรปรวนตามฤดูกาล
เมื่อไรที่ควรพบแพทย์
ควรรีบพบแพทย์เมื่อพบว่าร่างกายเหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย ร่วมกับอาการดังต่อไปนี้
- ไม่พบสาเหตุที่ทำให้ร่างกายเหนื่อยล้า
- มีอุณหภูมิร่างกายสูงกว่าปกติ
- น้ำหนักลดลงอย่างไม่มีสาเหตุ
- ไวต่ออุณหภูมิที่เย็น
- วูบบ่อยๆ
- สงสัยว่าเป็นโรคซึมเศร้า
หากพยายามแก้ไขสาเหตุจากพฤติกรรม เช่น การพักผ่อนไม่เพียงพอ การรับประทานอาหารที่ไม่เป็นประโยชน์ และความเครียด แต่อาการเหนื่อยล้าไม่หายไปและยังคงดำเนินต่อไปนานกว่า 2 สัปดาห์ จำเป็นจะต้องเข้าพบแพทย์โดยเร่งด่วน
และหากอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย อ่อนเพลีย และมีอาการดังต่อไปนี้ร่วมด้วย ถือว่ารุนแรงและควรพบแพทย์
- เลือดออกทางทวารหนัก
- อาเจียนเป็นเลือด
- ปวดศีรษะรุนแรง
- ปวดช่วงอก
- เป็นลม
- หัวใจเต้นผิดปกติ
- หายใจถี่
- ปวดช่องท้องรุนแรง
- มีความคิดฆ่าตัวตายหรือทำร้ายตัวเอง
- มีความคิดที่จะทำร้ายบุคคลอื่น
วิธีการรักษาอาการอ่อนเพลีย
แพทย์จะแนะนำวิธีการรักษาที่สอดคล้องกับสาเหตุของความอ่อนเพลียดังนี้
- เวลาที่เริ่มมีอาการและเวลาที่อาการดีขึ้น
- อาการอื่น ๆ ที่คุณเคยพบ
- ปัญหาด้านสุขภาพอื่นๆ
- ที่มาของความเครียด
- ยาที่ใช้
หากแพทย์สงสัยว่า มีอาการป่วยที่เป็นสาเหตุของความเหนื่อยล้า จำเป็นจะต้องทดสอบทางการแพทย์บางอย่างเพิ่ม เช่น การตรวจเลือดหรือปัสสาวะ
วิถีชีวิตที่เปลี่ยนแล้วจะทำให้ความอ่อนเพลียหายไป
คำแนะนำการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ที่จะช่วยลดความเหนื่อยล้า
- ดื่มน้ำให้เพียงพอต่อร่างกาย
- รับประทานอาหารที่เป็นประโยชน์
- ออกกำลังกายเป็นประจำ
- นอนหลับให้เพียงพอ
- หลีกเลี่ยงความเครียด
- ทำกิจกรรมผ่อนคลาย เช่น โยคะ
- งดการดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ และยาเสพติดอื่น ๆ
การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้สามารถช่วยบรรเทาความเหนื่อยล้า อ่อนเพลียข และควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด มิฉะนั้นจะส่งผลต่อคุณภาพชีวิตได้
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.webmd.com/balance/how-tired-is-too-tired#1
- https://www.nhs.uk/live-well/sleep-and-tiredness/10-medical-reasons-for-feeling-tired/
- https://www.medicinenet.com/fatigue/article.htm
เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team
