หาโรค

ตากระตุก (Eyelid twitches) : อาการ สาเหตุ ภาวะแทรกซ้อน การรักษา

Bupa Team
สารบัญ

ตากระตุก (Eyelid twitches) คือ อาการที่กล้ามเนื้อตากระตุกซ้ำ ๆ โดยปกติมักจะเกิดขึ้นกับเปลือกตาบน แต่ทั้งนี้อาการตากระตุกหรือเขม่นตานี้สามารถเกิดขึ้นได้กับเปลือกตาบนและเปลือกตาล่าง

ผู้คนส่วนมากมักจะมีอาการที่ไม่รุนแรงนัก กล่าวคือ จะมีอาการกระตุกเบาๆ ที่เปลือกตาด้านบน

ในผู้ที่เป็นตากระตุกบางราย การกระตุกของกล้ามเนื้ออาจจะรุนแรงมากพอที่จะทำให้เปลือกตาบนและล่างกระตุกจนปิดกันสนิท การกระตุกแบบนี้เราเรียกว่า กล้ามเนื้อรอบกระบอกตาเกร็งตัว(Blepharospasm)

อาการตากระตุกมักเกิดขึ้นในช่วงเวลาเสี้ยววินาที หรือนาน 1-2 นาที

การเกิดตากระตุกนั้นไม่สามารถคาดเดาได้ อาจจะเกิดขึ้นเป็นเวลาติดต่อกันนานหลายวัน และหลังจากนั้นคุณอาจจะไม่มีอาการตากระตุกอีกเลยเป็นสัปดาห์ หรือเป็นเดือน 

ตากระตุกนั้นไม่ได้สร้างความเจ็บปวดและอันตรายให้กับร่างกาย เพียงแต่จะรบกวนชีวิตประจำวันของคุณ  อาการตากระตุกนั้นสามารถหายได้เองโดยไม่จำเป็นต้องได้รับการรักษา

ในบางกรณีนั้นตากระตุกเป็นสัญญาณเตือนถึงความผิดปกติของการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้ออื่นๆ บนใบหน้า หรือการไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวได้ ซึ่งกรณีนี้พบได้น้อยมากๆ 

ตากระตุก (Eyelid twitches)

อาการตากระตุกสาเหตุคืออะไร?

อาการตากระตุกมักจะเกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ เนื่องจากตากระตุกนั้นมีโอกาสน้อยมากที่จะเป็นสาเหตุของโรคร้าย และนี่คือสาเหตุของตากระตุกที่มักจะไม่ได้รับการตรวจวินิจฉัย 

อย่างไรก็ตามอาการตากระตุกเกิดจากสิ่งเหล่านี้

  • การระคายเคืองตา
  • การตึงของตา
  • ความเมื่อยล้า
  • การอดหลับอดนอน
  • การออกแรงที่มาก
  • ผลข้างเคียงของยา
  • ความเครียด
  • การใช้แอลกอฮอล์ ยาสูบ หรือคาเฟอีน

ถ้าอาการตากระตุกเป็นอย่างเรื้อรัง เราจะรู้จักกันในชื่อของ “โรคหนังตากระตุก (Benign essential blepharospasm)” เราใช้เรียกอาการนี้ที่เป็นเรื้อรังโดยที่ไม่สามารถควบคุมการกระพริบของตาได้

สภาวะตากระตุกจะเกิดขึ้นกับตาทั้งสองข้าง โดยที่สาเหตุดังต่อไปนี้จะเป็นสิ่งที่ทำให้อาการตากระตุกแย่ลง

  • การอักเสบของเปลือกตา
  • ตาแดง หรือ เยื่อบุตาอักเสบ
  • ตาแห้ง
  • สภาพแวดล้อมที่ทำให้ระคายเคือง เช่น แสงจ้า หรือ มลพิษทางอากาศ
  • ความเมื่อยล้า
  • ความไวแสง
  • ความตึงเครียด
  • การรับแอลกอฮอล์หรือคาเฟอีกที่มากเกินไป
  • การสูบบุหรี่

อาการตากระตุกนั้นพบในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย และหากเป็นอาการเรื้อรังสามารถส่งผลต่อ

  • การมองเห็นที่ไม่ชัดเจน
  • ไวต่อแสง
  • การกระตุกของกล้ามเนื้อใบหน้า

ภาวะแทรกซ้อนของเปลือกตากระตุก Eyelid twitches

ตากระตุกนั้นส่วนใหญ่ไม่ส่งอันตรายต่อร่างกาย มีโอกาสเป็นไปได้น้อยมากที่จะเป็นสัญญาณบอกถึงความผิดปกติของระบบสมองหรือระบบประสาท

เมื่อเปลือกตากระตุกนั่นเป็นผลของสภาวะที่ย่ำแย่ โดยอาการนี้มักจะเกิดร่วมกับลักษณะอาการอื่นๆ

ความผิดปกติของสมองและระบบประสาทที่ส่งผลต่อตากระตุก ประกอบไปด้วย:

  • อัมพาตใบหน้า ซึ่งมีผลให้กล้ามเนื้อบนใบหน้าด้านหนึ่งของคุณอ่อนแรงลง
  • โรคบิดเกร็ง (Dystonia) ที่ทำให้กล้ามเนื้อของคุณกระตุกโดยไม่คาดคิด
  • โรคคอบิดเกร็ง (cervical dystonia) ที่จะเกิดอาการคอกระตุกแบบสุ่ม และศีรษะบิดเกร็งไปสู่ตำแหน่งที่ไม่สบาย
  • โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง (MS) เป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของระบบประสาทส่วนกลาง ที่ทำให้การรับรู้และการเคลื่อนไหวเป็นเช่นเดียวกับความเหนื่อยล้า
  • โรคพาร์กินสันที่ส่งผลให้แขนและขามีอาการสั่น ทำให้การพูดนั้นลำบากและส่งปัญหาต่อการควบคุมสมดุล
  • กลุ่มอาการทูเร็ตต์ ที่มักจะมีปัญหาการเคลื่อนไหวของร่างกายโดยที่ไม่ตั้งใจและการพูดซ้ำๆ

การที่กระจกตามีรอยขีดข่วนนั้นก็เป็นสาเหตุหนึ่งของอาการตากระตุกได้

หากคุณพบว่าดวงตาของคุณได้รับบาดเจ็บหรือมีร่องรอย ควรพบจักษุแพทย์ทันที เพราะการมีรอยขีดข่วนที่กระจกตาอาจนำมาสู่การสูญเสียดวงตาอย่างถาวร

อาการตากระตุกสามารถรักษาได้อย่างไร?

โดยปกติอาการตากระตุกสามารถหายเองได้โดยไม่ต้องรับการรักษา โดยจะหายเพียงในเวลาไม่กี่วันหรือสัปดาห์ หากอาการนี้ไม่หายไปคุณสามารถลองลดสิ่งที่เป็นสาเหตุตากระตุก

สาเหตุหลักๆ ของตากระตุกมักจะมาจาก ความเครียด ความเหนื่อยล้า และคาเฟอีน

เพื่อลดอาการตากระตุกคุณควรปรับเปลี่ยนพฤติกรรมดังนี้

  • ดื่มคาเฟอีนให้น้อยลง
  • นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
  • รักษาความชุ่มชื้นของดวงตาเสมอ อาจจะด้วยการหยอดน้ำตาเทียม หรือยาหยอดตา
  • เมื่อคุณเริ่มตากระตุก ให้ทำการประคบร้อนบริเวณดวงตา

การฉีดโบท็อกซ์ (Botox) ในบางครั้งใช้ในการรักษาอาการตากระตุกเรื้องรัง เนื่องจากโบท็อกซ์อาจจะสามารถบรรเทาอาการตากระตุกได้สองสามเดือนอย่างไรก็ตามเมื่อผลของการฉีดโบท็อกซ์หายไป คุณอาจจะมีความจำเป็นต้องฉีดซ้ำอีกครั้ง

การผ่าตัดกล้ามเนื้อเปลือกตาหรือเส้นประสาทบางส่วนที่ส่งผลต่อการกระตุก เป็นวิธีการหนึ่งในการรักษาตากระตุกเรื้อรัง

ภาพรวมของอาการตากระตุก

อาการตากระตุกมีสาเหตุได้หลายประการ และการรักษาก็ต่างกันไปในแต่ละบุคคลและอาการ

มีงานวิจัยหลายงานพยายามศึกษาว่าอาการตากระตุกมีความเชื่อมโยงกับพันธุกรรมหรือไม่ แต่ก็พบว่าไม่มีความเกี่ยวข้องใดๆ กับพันธุกรรม

อาการกระตุกมีความสัมพันธ์กับความเครียด การพักผ่อนไม่เพียงพอ และปัจจัยการดำเนินชีวิตประจำวันอื่นๆ หากปัญหาด้านสุขภาพเป็นสาเหตุของอาการตากระตุกแล้ว ทางที่ดีที่สุดเราควรที่จะรักษาที่เหตุพื้นฐานของอาการนั้นๆ เพื่อบรรเทาอาการนี้

ลิ้งค์ด้านล่างเป็นแหล่งที่มาข้อมูลของเรา

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team

Leave a Reply