ระบบต่อมไร้ท่อเป็นเครือข่ายของต่อมที่ผลิตและปล่อยฮอร์โมนที่ช่วยควบคุมการทำงานของร่างกายที่สำคัญมาก รวมทั้งความสามารถของร่างกายในการเปลี่ยนแปลงแคลอรี่เป็นพลังงาน ระบบต่อมไร้ท่อมีอิทธิพลต่อการเต้นของหัวใจ การเติบโตของกระดูกและเนื้อเยื่อ รวมไปถึงความสามารถในการมีบุตร ต่อมไร้ท่อมีบทบาทสำคัญในการเกิดโรคเบาหวาน ต่อมไทรอยด์ โรคความผิดปกติของการเจริญเติบโตผิดปกติทางเพศและความผิดปกติของฮอร์โมนอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
ต่อมของระบบต่อมไร้ท่อ
ต่อมของระบบต่อมไร้ท่อแต่ละตัวจะปล่อยฮอร์โมนเฉพาะเข้าสู่กระแสเลือดของคุณ ฮอร์โมนเหล่านี้เดินทางผ่านเลือดไปยังเซลล์อื่น ๆ ช่วยควบคุมหรือประสานกระบวนการต่างๆของร่างกาย
ต่อมไร้ท่อ ได้แก่ :
- ต่อมหมวกไต : ต่อมที่อยู่ด้านบนของไตซึ่งปล่อยฮอร์โมนคอร์ติซอลออกมา
- ไฮโปทาลามัส : เป็นส่วนหนึ่งของสมองชั้นกลางส่วนล่าง มีหน้าที่คอยบอกต่อมใต้สมองว่าจะปล่อยฮอร์โมนเมื่อไหร่
- รังไข่: อวัยวะสืบพันธุ์เพศหญิงที่ปล่อยไข่และผลิตฮอร์โมนเพศ
- เซลล์ในตับอ่อน : เซลล์ในตับอ่อนควบคุมการปล่อยฮอร์โมนอินซูลินและกลูคากอน
- พาราไทรอยด์ : ต่อมเล็กๆสี่ต่อมที่คอ มีหน้าที่ในการพัฒนากระดูก
- ต่อมไพเนียล : ต่อมที่พบใกล้ศูนย์กลางของสมอง ซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับรูปแบบการนอนหลับ
- ต่อมใต้สมอง : ต่อมพบที่ฐานของสมองที่อยู่ด้านหลังรูจมูก มันมักจะถูกเรียกว่าต่อมต้นแบบ เพราะเป็นต่อมที่ส่งผลต่อต่อมอื่นๆอีกมากมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อมไทรอยด์ ปัญหาเกี่ยวกับต่อมใต้สมองจะมีผลต่อการเจริญเติบโตของกระดูกและรอบประจำเดือน รวมถึงปัญหาของท่อน้ำนมด้วย
- อัณฑะ : ต่อมสืบพันธุ์ของผู้ชายที่ผลิตสเปิร์มและฮอร์โมนเพศ
- ต่อมไธมัส : ต่อมที่หน้าอกส่วนบน ทำหน้าที่ช่วยพัฒนาระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายในช่วงต้นชีวิต
- ต่อมไทรอยด์ : เป็นต่อมรูปผีเสื้อบริเวณด้านหน้าของลำคอ ทำหน้าที่ควบคุมการเผาผลาญอาหาร
สาเหตุของความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ
โดยทั่วไปความผิดปกติของต่อมไร้ท่อจะแบ่งออกเป็นสองประเภท:
- โรคต่อมไร้ท่อที่เกิดขึ้นเมื่อต่อมสร้างฮอร์โมนมากเกินไปหรือน้อยเกินไปเรียกว่า ฮอร์โมนไม่สมดุล
- โรคต่อมไร้ท่อเนื่องจากการพัฒนาของโรคอื่นๆ เช่น เนื้องอกในระบบต่อมไร้ท่อซึ่งอาจส่งผลต่อระดับฮอร์โมนหรือไม่ก็ได้
ระบบตอบรับของต่อมไร้ท่อช่วยควบคุมสมดุลของฮอร์โมนในกระแสเลือด หากร่างกายของคุณมีฮอร์โมนบางชนิดมากเกินไปหรือน้อยเกินไป ระบบตอบรับจะส่งสัญญาณไปยังต่อมที่เหมาะสมเพื่อแก้ไขปัญหา ความไม่สมดุลของฮอร์โมน ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้หากระบบตอบรับนี้มีปัญหาในการรักษาระดับฮอร์โมนในกระแสเลือดให้เหมาะสม
ระดับฮอร์โมนต่อมไร้ท่อที่เพิ่มขึ้นหรือลดลงอาจเกิดจาก:
- ปัญหาเกี่ยวกับระบบตอบรับต่อมไร้ท่อ
- โรคต่างๆ
- ความล้มเหลวของต่อมที่ไปกระตุ้นต่อมอื่นให้ปล่อยฮอร์โมนออกมา เช่น ปัญหาเกี่ยวกับไฮโปทาลามัสอาจขัดขวางการผลิตฮอร์โมนในต่อมใต้สมอง
- ความผิดปกติทางพันธุกรรม เช่น เนื้องอกต่อมไร้ท่อหลายชนิด (MEN) หรือภาวะพร่องไทรอยด์แต่กำเนิด
- การติดเชื้อ
- การบาดเจ็บที่ต่อมไร้ท่อ
- เนื้องอกของต่อมไร้ท่อ
เนื้องอกต่อมไร้ท่อส่วนใหญ่ไม่เป็นมะเร็ง โดยปกติแล้วจะไม่แพร่กระจายไปยังส่วนอื่นๆของร่างกาย อย่างไรก็ตามเนื้องอกบนต่อมอาจรบกวนการผลิตฮอร์โมนของต่อมได้
ประเภทของความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ
ความผิดปกติของต่อมไร้ท่อมีหลายประเภท โรคเบาหวานเป็นความผิดปกติของต่อมไร้ท่อที่พบบ่อยที่สุดในสหรัฐอเมริกา
ความผิดปกติของต่อมไร้ท่ออื่น ๆ ได้แก่ :
ภาวะต่อมหมวกไตไม่เพียงพอ ต่อมหมวกไตปล่อยฮอร์โมนคอร์ติซอลน้อยเกินไป ส่งผลให้เกิดอาการเมื่อยล้า , กระเพาะอาหารปั่นป่วน ขาดน้ำและผิวมีการเปลี่ยนแปลง โรคแอดดิสันเป็นโรคต่อมหมวกไตชนิดหนึ่ง
โรค Cushing การผลิตฮอร์โมนต่อมใต้สมองมากเกินไป จะทำให้ต่อมหมวกไตทำงานมากเกินไป อาการอื่นที่คล้ายกันเรียกว่า กลุ่มอาการคุชชิง ซึ่งพบได้มากในเด็กที่ใช้ยาสเตียรอยด์ปริมาณมาก
Gigantism (acromegaly) และปัญหาฮอร์โมนการเจริญเติบโตอื่น ๆ หากต่อมใต้สมองสร้างฮอร์โมนการเจริญเติบโตมากเกินไป กระดูกของเด็กอาจเติบโตเร็วผิดปกติ หากระดับฮอร์โมนการเจริญเติบโตต่ำเกินไป เด็กอาจหยุดการเจริญเติบโตได้
ไทรอยด์เป็นพิษ ต่อมไทรอยด์สร้างฮอร์โมนไทรอยด์มากเกินไป ทำให้น้ำหนักลด อัตราการเต้นของหัวใจเร็ว เหงื่อออกและหงุดหงิดง่าย สาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดสำหรับโรคไฮเปอร์ไทรอยด์คือโรคภูมิต้านตนเองที่เรียกว่าโรคเกรฟ
Hypothyroidism ต่อมไทรอยด์ไม่สามารถผลิตฮอร์โมนไทรอยด์มากพอ ทำให้เกิดความเมื่อยล้า, ท้องผูก, ผิวแห้งและภาวะซึมเศร้า เมื่อต่อมไม่ทำงานอาจทำให้เด็กมีพัฒนาการที่ช้าลง ภาวะพร่องไทรอยด์บางชนิดมีอยู่ตั้งแต่แรกเกิด
Hypopituitarism ต่อมใต้สมองจะหลั่งฮอร์โมนออกมาเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย ซึ่งสาเหตุอาจเกิดจากหลายโรคที่แตกต่างกัน ผู้หญิงที่มีอาการนี้อาจมีอาการประจำเดือนมาไม่ปกติ
เนื้องอกต่อมไร้ท่อชนิด I และ II (MEN I และ MEN II) เกิดจากความผิดปกติที่ถ่ายทอดมาทางพันธุกรรม ทำให้เกิดเนื้องอกของพาราไธรอยด์ ต่อมหมวกไตและต่อมไทรอยด์ ซึ่งนำไปสู่การผลิตฮอร์โมนที่มากเกินไป
โรครังไข่ polycystic (PCOS) การผลิตแอนโตรเจนมากเกินไป ทำให้การพัฒนาของไข่และการปล่อยออกจากรังไข่ของผู้หญิงถูกรบกวน PCOS เป็นสาเหตุสำคัญของภาวะมีบุตรยาก
วัยแรกรุ่นวัย ความผิดปกติของวัยแรกรุ่นที่เกิดขึ้นเมื่อต่อมบอกให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนเพศเร็วเกินไป
การทดสอบความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ
หากคุณมีความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ แพทย์จะแนะนำคุณให้ไปพบผู้เชี่ยวชาญด้านต่อมไร้ท่อ
ผู้เชี่ยวชาญด้านต่อมไร้ท่อได้รับการฝึกฝนมาเป็นพิเศษเกี่ยวกับปัญหาของระบบต่อมไร้ท่อ
อาการของความผิดปกติของต่อมไร้ท่อจะแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับต่อมที่เกี่ยวข้อง อย่างไรก็ตามคนส่วนใหญ่ที่เป็นโรคต่อมไร้ท่อมักจะบ่นว่ามีอาการเหนื่อยล้าและอ่อนแอ
การตรวจเลือดและปัสสาวะเพื่อตรวจระดับฮอร์โมนของคุณ สามารถช่วยให้แพทย์ตรวจสอบได้ว่าคุณมีความผิดปกติของต่อมไร้ท่อหรือไม่ การทดสอบจากภาพจะช่วยในการค้นหาหรือระบุตำแหน่งของก้อนหรือเนื้องอก
การรักษาความผิดปกติของต่อมไร้ท่อ อาจมีความซับซ้อนเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนหนึ่งซึ่งอาจทำให้อีกระดับหนึ่งหมดไป แพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญอาจสั่งให้เจาะเลือดเพื่อตรวจหาปัญหาหรือพิจารณาว่าต้องปรับยาหรือแผนการรักษาของคุณหรือไม่
