ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็ง (Dystonia) : อาการ สาเหตุ การรักษา

ภาวะกล้ามเนื้อบิด (Dystonia) คือ การหดตัวของกล้ามเนื้อโดยไม่ตั้งใจ ทำให้ผู้ป่วยเคลื่อนไหวช้า และซ้ำ ๆ โดยสามารถทำให้เกิดสิ่งเหล่านี้

• ส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายของคุณเกิดการบิด

• เคลื่อนไหวด้วยท่าทางผิดปกติ

โดยอวัยวะที่มักจะเกิดอาการกล้ามเนื้อเกร็ง ได้แก่ ศีรษะ คอ ลำตัว และแขนขา ภาวะนี้ไม่รุนแรง แต่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต

อาการของภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็ง

ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งจะแสดงอาการต่างๆ  ดังนี้

• เริ่มจากส่วนใดส่วนหนึ่ง อาจจะอาการเกร็งแขนขา หรือลำคอ ในบางครั้งอาจจะมีอาการเกร็งทั้งตัวร่วมด้วย

• เกิดขึ้นระหว่างทำกิจกรรมบางอย่าง เช่น เขียนหนังสือ

• หากมีความเครียดหรือวิตกกังวล อาการจะยิ่งแย่ลง

• อาการจะชัดเจนขึ้นเมื่อเวลาผ่านไป

ประเภทของภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็ง

ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งแบ่งเป็น 3 ประเภทหลัก

• ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งที่เกิดบางส่วนของร่างกาย

• ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งที่เกิดเกือบจะทั้งหมดของร่างกาย

• ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งที่เกิดสองส่วนของร่างกายในบริเวณใกล้เคียงกัน

ภาวะที่เกี่ยวข้อง ภาวะทางสมอง และเส้นประสาทที่ทำให้เกิดภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งได้แก่:

• โรคไข้สมองอักเสบ
• สมองพิการ
• โรคพาร์กินสัน
• โรคฮันติงตัน
• โรควิลสัน
• วัณโรค
• สมองได้รับบาดเจ็บ
• โรคหลอดเลือดสมอง
• เนื้องอกในสมอง
• การได้รับบาดเจ็บทางสมองระหว่างการคลอด
• ได้รับสารพิษคาร์บอนมอนอกไซด์
• ได้รับสารพิษโลหะหนัก

สาเหตุอื่นๆ

• สาเหตุอื่นๆ ที่เชื่อว่าสามารถทำให้เกิดภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งได้คือ :
• ผลข้างเคียงจากการใช้ยารักษาบางชนิด
• เนื้อเยื่อหรืออวัยวะสำคัญขาดออกซิเจน
• การถ่ายทอดทางพันธุกรรม
• การสื่อสารระหว่างเซลล์สมองผิดพลาด

การวินิจฉัยภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็ง

ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งเป็นภาวะเรื้อรัง คุณจำเป็นต้องพบแพทย์หากมีอาการดังต่อไปนี้:

• ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งไม่มีสาเหตุ
• ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งที่แย่มากขึ้นเรื่อยๆ
• มีอาการอื่นๆ ร่วมด้วยกับภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็ง

การรักษาภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็ง

ยังไม่มีการรักษาภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งโดยเฉพาะ แต่ยา และการบำบัดอย่างสามารถจัดการกับอาการได้ การฉีดโบท็อกซ์ (Botox) การฉีดโบท็อกซ์บริเวณกล้ามเนื้อที่มีปัญหา สามารถช่วยแก้ไขได้ โดยต้องฉีดทุกๆ 2-3 เดือน และมีผลข้างเคียงคือ อาการปากแห้ง เสียงที่เปลี่ยน ฯลฯ ยาชนิดรับประทาน ยากลุ่ม โดพามีน สามารถช่วยในเรื่องของการสื่อสารของเซลล์สมอง และทำให้สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวได้ดีขึ้น กายภาพบำบัด การนวด หรือการออกกำลังกายเบาๆ สามารถช่วยให้อาการดีขึ้นได้ การบำบัดทางเลือก การบำบัดทางเลือกที่สามารถช่วยผ่อนคลายอาการกล้ามเนื้อบิดเกร็งมีดังนี้

• การฝังเข็ม
• โยคะที่ควบคุมลมหายใจ และทำสมาธิ
• บำบัดด้วยกระแสไฟฟ้ากระตุ้น

อาการแทรกซ้อนที่จะเกิดร่วมกับภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็ง

• ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนเหล่านี้
• ความผิดปกติทางกายภาพ
• ความพิการ
• ศีรษะอยู่ในตำแหน่งผิดปกติ
• มีปัญหาในการกลืนอาหาร
• มีปัญหาในการพูด
• มีปัญหาในการเคลื่อนไหวของกราม
• เจ็บปวด
• เหนื่อยล้า

แม้ว่ายังไม่มีวิธีรักษาภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็ง แต่ยาบางชนิด และการบำบัดสามารถจัดการได้ โปรดปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการรักษา เพื่อที่จะไม่ต้องมีปัญหาเกี่ยวกับภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ

เทคนิคแก้ปัญหาภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งด้วยธรรมชาติ

ภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็ง เป็นโรคทางระบบประสาทที่มีลักษณะการหดตัวของกล้ามเนื้อโดยไม่สมัครใจ ซึ่งทำให้เกิดการเคลื่อนไหวซ้ำๆ หรือบิดตัว และท่าทางที่ผิดปกติ สิ่งสำคัญที่ควรทราบก็คือ แม้ว่าจะไม่มีวิธีรักษาแบบธรรมชาติที่สามารถรักษา  แต่แนวทางเสริมบางวิธีอาจช่วยจัดการกับอาการและปรับปรุงความเป็นอยู่โดยรวมได้ ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพทุกครั้งก่อนที่จะพยายามรักษาด้วยวิธีธรรมชาติ เนื่องจากการรักษาภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งควรได้รับการดูแลโดยผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ ต่อไปนี้เป็นวิธีการรักษาตามธรรมชาติและการปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้ชีวิตที่อาจช่วยได้:

• การเปลี่ยนแปลงด้านอาหาร:

• • • พิจารณารับประทานอาหารต้านการอักเสบ: คนที่เป็นภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งบางคนรายงานว่าอาการดีขึ้นเมื่อรับประทานอาหารต้านการอักเสบที่อุดมไปด้วยผักผลไม้ เมล็ดธัญพืช และไขมันที่ดีต่อสุขภาพ การลดอาหารแปรรูปและน้ำตาลอาจช่วยได้
    • รักษาร่างกายให้ชุ่มชื้น: ภาวะขาดน้ำอาจทำให้กล้ามเนื้อเป็นตะคริวและการหดตัวมากขึ้น ดังนั้นควรดื่มน้ำให้เพียงพอตลอดทั้งวัน

• อาหารเสริม:

• • • ผู้ป่วยภาวะกล้ามเนื้อบิดเกร็งบางรายอาจรู้สึกโล่งใจได้ด้วยอาหารเสริมบางชนิด เช่น แมกนีเซียม ซึ่งสามารถช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อได้ อย่างไรก็ตาม ควรปรึกษาเรื่องอาหารเสริมกับแพทย์

• กายภาพบำบัด:

• • • กายภาพบำบัดสามารถช่วยปรับปรุงความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ความยืดหยุ่น และท่าทาง ซึ่งอาจลดความรุนแรงของการเคลื่อนไหวผิดปกติได้ นักกายภาพบำบัดสามารถออกกำลังกายและยืดเหยียดได้ตามความต้องการของคุณ

• โยคะและการยืดกล้ามเนื้อ:

• • • การฝึกโยคะและการยืดกล้ามเนื้อสามารถช่วยปรับปรุงความยืดหยุ่น ความสมดุล และการผ่อนคลายได้ ท่าโยคะเบาๆ อาจมีประโยชน์อย่างยิ่ง

• การลดความเครียด:

• • • ความเครียดอาจทำให้อาการดีสโทเนียรุนแรงขึ้น การปฏิบัติต่างๆ เช่น การทำสมาธิ การหายใจลึกๆ และการเจริญสติ สามารถช่วยจัดการกับความเครียดและส่งเสริมการผ่อนคลายได้

• การฝังเข็มและการนวด:

• • • บุคคลบางคนที่เป็นภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็งรายงานการบรรเทาอาการชั่วคราวผ่านการฝังเข็มหรือการนวดบำบัด การบำบัดเหล่านี้สามารถช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อที่ตึงได้

• ข้อเสนอแนะทางชีวภาพ:

• • • เทคนิค biofeedback อาจช่วยให้บุคคลสามารถควบคุมความตึงเครียดของกล้ามเนื้อและปรับปรุงการรับรู้ถึงความรู้สึกของร่างกายได้

• ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารและพฤกษศาสตร์:

• • • บางคนสำรวจอาหารเสริมหรือพฤกษศาสตร์ เช่น ขมิ้นหรือแปะก๊วยสำหรับคุณสมบัติต้านการอักเสบและป้องกันระบบประสาทที่อาจเกิดขึ้น อย่างไรก็ตาม หลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่สนับสนุนการใช้ดีสโทเนียนั้นมีจำกัด และควรปรึกษาเรื่องความปลอดภัยกับผู้ให้บริการด้านการแพทย์

• การปฏิบัติกายและใจ:

• • • การปฏิบัติเช่นไทเก๊กหรือชี่กงสามารถส่งเสริมการผ่อนคลาย เพิ่มความสมดุล และเพิ่มความเป็นอยู่โดยรวมได้

• การบำบัดด้วยความร้อนและความเย็น:

• • การประคบร้อนหรือประคบเย็นบนกล้ามเนื้อที่ได้รับผลกระทบอาจช่วยบรรเทาอาการกระตุกและปวดของกล้ามเนื้อได้ชั่วคราว

สิ่งสำคัญคือต้องจำไว้ว่าการเยียวยาตามธรรมชาติอาจไม่ได้ผลสำหรับทุกคน และประสิทธิผลอาจแตกต่างกันอย่างมาก นอกจากนี้ ไม่ควรทดแทนการรักษาทางการแพทย์สำหรับกล้ามเนื้อหดเกร็งตามที่กำหนด เช่น การใช้ยาหรือการฉีดโบทูลินัมทอกซิน (โบท็อกซ์) ซึ่งมักเป็นส่วนหนึ่งของการดูแลมาตรฐาน

---

นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา

• https://www.webmd.com/brain/dystonia-causes-types-symptoms-and-treatments

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dystonia/symptoms-causes/syc-20350480

• https://www.ninds.nih.gov/disorders/patient-caregiver-education/fact-sheets/dystonias-fact-sheet

• https://www.nhs.uk/conditions/dystonia/

---

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team