ช็อกโกแลตซีสต์ (Chocolate Cysts) : อาการ สาเหตุ การรักษา

25.04.2567

ภาพรวม

ช็อกโกแลตซีสต์ (Сhocolate Cysts) เป็นซีสต์ที่ไม่เป็นมะเร็ง ซึ่งเต็มไปด้วยของเหลว โดยทั่วไปจะก่อตัวอยู่ลึกเข้าไปในรังไข่ มีลักษณะสีน้ำตาลคล้ายน้ำมันดิน ดูเหมือนช็อคโกแลตละลาย เรียกอีกอย่างว่า เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ สีมาจากเลือดประจำเดือนเก่าและเนื้อเยื่อที่ไปอุดช่องของถุงน้ำ ช็อกโกแลตซีสต์อาจส่งผลต่อรังไข่ข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้าง ช็อกโกแลตซีสต์เกิดขึ้นในผู้หญิง ผู้หญิง20 ถึง 40เปอร์เซ็นต์ที่เป็นโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ช็อกโกแลตซีสต์เป็นกลุ่มย่อยของโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่

อาการช็อกโกแลตซีสต์

ช็อกโกแลตซีสต์อาจทำให้เกิดอาการในผู้หญิงบางคน ในบางคนอาจไม่แสดงอาการใดๆเลย ขนาดของถุงน้ำไม่มีผลต่อความรุนแรงหรืออาการที่แสดงออก ซึ่งหมายความว่าผู้หญิงที่มีถุงน้ำขนาดเล็กอาจมีอาการได้ ในขณะที่คนที่มีถุงน้ำขนาดใหญ่อาจไม่พบอาการใดๆ ซีสต์จะมีขนาดตั้งแต่ 2 – 20 เซนติเมตร เมื่อเกิดอาการจะคล้ายกับโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ซึ่งอาจรวมถึง:

อาการเจ็บปวดและเป็นตะคริว
อาการปวดอุ้งเชิงกราน ที่ไม่เกี่ยวข้องกับรอบประจำเดือนของคุณ
ประจำเดือนมาไม่ปกติ
ปวดระหว่างมีเพศสัมพันธ์
ภาวะมีบุตรยากสำหรับผู้หญิงบางคน

หากช็อกโกแลตซีสต์แตกอาจทำให้เกิดอาการปวดท้องอย่างรุนแรงและฉับพลันที่ด้านข้างของร่างกายซึ่งเป็นที่ตั้งของถุงน้ำ ถ้าหากถุงน้ำแตกควรไปพบแพทย์ทันที

ช็อกโกแลตซีสต์เกิดจากอะไร

มีการถกเถียงกันมากมายว่าช็อกโกแลตซีสต์เกิดขึ้นได้อย่างไร ทฤษฎีหนึ่งคืออาจเป็นผลมาจากการที่เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ เยื่อบุของซีสต์เหล่านี้ทำหน้าที่เหมือนกับที่เยื่อบุมดลูกทำ มันจะเติบโตและตอบสนองต่อการเพิ่มขึ้นและลดลงของฮอร์โมนเพศหญิงทุกเดือน เนื้อเยื่อนี้จะติดอยู่ภายในโพรงของถุงน้ำแทนที่จะถูกขับออกจากร่างกาย ทำให้สามารถเกิดการอักเสบและทำลายรังไข่ได้

วิธีการรักษาช็อกโกแลตซีสต์

การรักษาจะขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ ได้แก่ :

อายุของคุณ
อาการของคุณ
รังไข่ข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างได้รับผลกระทบ
คุณต้องการมีลูกหรือไม่

หากถุงน้ำมีขนาดเล็กและไม่ก่อให้เกิดอาการใดๆ แพทย์อาจแนะนำวิธีเฝ้าระวังและรอ รวมถึงแนะนำยาที่ยับยั้งการตกไข่ เช่น ยาคุมกำเนิด ซึ่งสามารถช่วยควบคุมความเจ็บปวดและชะลอการเติบโตของซีสต์ แต่ก็ไม่สามารถรักษาได้ การผ่าตัดเอาซีสต์ออกเรียกว่าการตัดถุงน้ำรังไข่มักจะแนะนำสำหรับผู้หญิงที่มี:

อาการเจ็บปวด
ซีสต์ขนาดใหญ่กว่า 4 ซม
ซีสต์ที่อาจเป็นมะเร็ง
ผู้ที่มีภาวะมีบุตรยาก

การผ่าตัดจะใช้กล้องส่องเป็นท่อยาวบางๆที่มีแสงและกล้องอยู่ที่ปลายซึ่งช่วยให้แพทย์สามารถทำตามขั้นตอนได้ และมีแผลขนาดเล็ก การผ่าตัดเป็นที่ถกเถียงกันในแง่ของความเจ็บปวดหรือการเจริญพันธุ์ แม้ว่าศัลยแพทย์จะมีความเชี่ยวชาญสูง แต่ก็สามารถเอาเนื้อเยื่อรังไข่ออกไปพร้อมกับถุงน้ำได้ นั่นอาจส่งผลเสียต่อการทำงานของรังไข่ อย่างไรก็ตามการอักเสบและสภาพแวดล้อมที่เป็นพิษของช็อกโกแลตซีสต์อาจทำอันตรายต่อภาวะเจริญพันธุ์มากกว่าการผ่าตัด ดังนั้นคุณควรทำการปรึกษากับแพทย์ก่อนที่ตะเข้ารับการรักษาใดๆ

ภาวะแทรกซ้อนของช็อกโกแลตซีสต์

ภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับช็อกโกแลตซีสต์ อาจรวมถึง:

ความเจ็บปวดและความรู้สึกไม่สบาย : ช็อกโกแลตซีสต์อาจทำให้เกิดอาการปวดเชิงกรานเรื้อรังโดยเฉพาะในช่วงมีประจำเดือน เมื่อซีสต์โตขึ้นและแตกออก อาจทำให้เกิดความเจ็บปวดและรู้สึกไม่สบายได้
ปัญหาภาวะเจริญพันธุ์ : หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่รักษา ช็อกโกแลตซีสต์และเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่อาจทำให้เกิดปัญหาภาวะเจริญพันธุ์ได้ การเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อนอกมดลูกจะส่งผลต่อการทำงานของรังไข่ ท่อนำไข่ และมดลูก ทำให้ตั้งครรภ์ได้ยาก
การยึดเกาะ : เมื่อเนื้อเยื่อเยื่อบุโพรงมดลูกเติบโตและก่อตัวเป็นซีสต์ มันยังสามารถทำให้เกิดการยึดเกาะหรือเนื้อเยื่อแผลเป็นในการพัฒนาบริเวณอุ้งเชิงกราน การยึดเกาะอาจนำไปสู่ความเจ็บปวด ไม่สบายตัว และภาวะแทรกซ้อน เช่น ลำไส้หรือกระเพาะปัสสาวะอุดตัน
การแตกของซีสต์ : ช็อกโกแลตซีสต์สามารถแตกออกได้ ซึ่งนำไปสู่ความเจ็บปวดอย่างฉับพลันและรุนแรง การแตกอาจทำให้เลือดออกในช่องเชิงกราน ซึ่งอาจต้องไปพบแพทย์
การติดเชื้อ : ซีสต์ที่แตกหรือบิดบางครั้งอาจติดเชื้อได้ ซึ่งนำไปสู่โรคอุ้งเชิงกรานอักเสบ (PID) การติดเชื้ออาจทำให้เกิดอาการปวดเพิ่มเติม มีไข้ และจำเป็นต้องรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ
ภาวะแทรกซ้อนระหว่างการผ่าตัด : การผ่าตัดเอาช็อกโกแลตซีสต์ออกหรือการรักษาภาวะเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่บางครั้งอาจส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น เลือดออก ติดเชื้อ บาดเจ็บที่อวัยวะโดยรอบ หรือเกิดซีสต์ซ้ำ
ผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต : อาการปวดเรื้อรังและความรู้สึกไม่สบายที่เกี่ยวข้องกับช็อกโกแลตซีสต์และโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่อาจส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่อคุณภาพชีวิตของบุคคล ส่งผลต่อกิจกรรมประจำวัน การทำงาน ความสัมพันธ์ และความเป็นอยู่ที่ดีทางอารมณ์

แนวโน้มคืออะไร?

ช็อกโกแลตซีสต์สามารถบ่อยในสตรีที่เป็นโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ อาการต่างๆมักสามารถรักษาได้ด้วยยา แต่ในบางกรณีซีสต์จะต้องถูกตัดออก จากการศึกษาในปี 2549 พบว่าประมาณ 30 เปอร์เซ็นต์ของช็อกโกแลตซีสต์ที่ผ่าตัดออกสามารถเป็นซ้ำได้อีก โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมีขนาดใหญ่หรือได้รับการรักษาทางการแพทย์ การตั้งครรภ์หลังการผ่าตัดอาจลดความเสี่ยงของการกลับมาเป็นซ้ำได้ คุณควรปรึกษากับแพทย์ของคุณเกี่ยวกับทางเลือกในการรักษา ถ้าผากคุณกำลังวางแผนหรือตั้งในที่จะมีลูกในอนาคต ควรแจ้งให้พวกเขาทราบ วิธีนี้เพื่อช่วยให้แพทย์สามารถวางแผนการรักษาที่เหมาะสมสำหรับคุณได้

นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา

https://www.medicalnewstoday.com/articles/325014
https://www.nhs.uk/conditions/ovarian-cyst/
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ovarian-cysts/symptoms-causes/syc-20353405

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team