นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ (Bladder Stones) : อาการ สาเหตุ การรักษา

ภาพรวม

นิ่วในกระเพาะปัสสาวะ (Bladder Stones) เป็นผลึกที่ก่อตัวขึ้น เมื่อปัสสาวะมีความเข้มข้นสูงและจับตัวรวมกันภายหลังการถ่ายปัสสาวะ

ปัสสาวะ คือ ของเหลวที่เป็นน้ำส่วนหนึ่ง ส่วนที่เหลือประกอบด้วยแร่ธาตุ เช่น เกลือ และของเสีย เช่น โปรตีน ปัสสาวะเข้มข้นมีสีแตกต่างกันไป ตั้งแต่สีเหลืองอำพันไปจนถึงสีน้ำตาล ขึ้นอยู่กับของเสียและแร่ธาตุปลดปล่อยออกมา

ปัสสาวะเข้มข้นมักเป็นผลมาจากการขาดน้ำ หรือการที่กระเพาะปัสสาวะไม่สามารถขับปัสสาวะให้หมดไปได้ หรืออาจเกิดจากต่อมลูกหมากโต หรือปัญหาเกี่ยวกับกระเพาะปัสสาวะ หรือการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ (UTIs) หากไม่มีการรักษา นิ่วในกระเพาะปัสสาวะอาจนำไปสู่การติดเชื้อและภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ

อาการของนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

อาการทั่วไปของนิ่วในทางเดินปัสสาวะได้แก่

• ปัสสาวะบ่อยโดยเฉพาะในตอนกลางคืน
• ปวดท้องน้อย
• ปวดแสบร้อนขณะปัสสาวะ
• ปัสสาวะเป็นเลือดหรือมีสีขุ่น
• ควบคุมการถ่ายปัสสาวะไม่ได้

สาเหตุของการเป็นนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

ปัจจัยที่สามารถก่อให้เกิดนิ่วในกระเพาะปัสสาวะหรือการขัดขวางการไหลของปัสสาวะ มีดังต่อไปนี้

การติดเชื้อ

แบคทีเรีย และเชื้อโรคอื่นๆ อาจทำให้กระเพาะปัสสาวะติดเชื้อ หรืออักเสบได้ โดยกระเพาะปัสสาวะอักเสบ UTIs เป็นสาเหตุของนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

แม้ว่าผู้ชายจะเป็นโรคนิ่วในกระเพาะปัสสาวะได้ แต่ผู้หญิงก็มีการติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะมากกว่าผู้ชาย เนื่องจากผู้หญิงมีท่อปัสสาวะที่สั้นกว่า ดังนั้นจึ่งง่ายต่อการที่แบคทีเรียจะเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะ

ท่อปัสสาวะได้รับการทำลาย

ท่อปัสสาวะที่ได้รับความเสียหายจากความเจ็บป่วย หรือบาดแผล จะทำให้แคบลง เนื่องจากการติดเชื้อและขัดขวางการไหลของปัสสาวะออกจากร่างกาย

ต่อมลูกหมากโต

ต่อมลูกหมากนั้นอยู่ในลักษณะล้อมรอบท่อปัสสาวะซึ่งเป็นท่อบาง ๆ ที่ลำเลียงปัสสาวะจากกระเพาะปัสสาวะระหว่างถ่ายปัสสาวะ เมื่อต่อมลูกหมากขยายใหญ่ขึ้นท่อปัสสาวะสามารถถูกกดทับได้

กระเพาะปัสสาวะพิการ

กระเพาะปัสสาวะพิการเป็นภาวะที่เป็นผลกระทบจากเส้นประสาทที่ส่งข้อความจากสมองไปยังกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะ ได้รับบาดเจ็บหรือความเสียหาย ทำให้การสั่งการของกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะหดตัวและขยายตัวเพื่อปัสสาวะไม่สามารถทำได้โดยสมบูรณ์ ซึ่งอาจทำให้ปัสสาวะค้างอยู่ในกระเพาะปัสสาวะ และก่อตัวเป็นนิ่ว

กระเพาะปัสสาวะอ่อนแอ

ผนังของกระเพาะปัสสาวะสามารถอ่อนแอได้ในบางบริเวณ และอาจเกิดเป็นถุงนูนในบริเวณต่างๆ ทำให้ปัสสาวะถูกกักเก็บในถุงเล็กๆ เหล่านั้นทำให้ปัสสาวะค้างออกมาไม่หมด

นิ่วในไต

นิ่วขนาดเล็กสามารถก่อตัวในไต และถูกลำเลียงไปตามท่อไตซึ่งเป็นท่อ 2 ท่อที่นำปัสสาวะจากไตไปยังกระเพาะปัสสาวะ ซึ่งส่งผลให้เกิดปัญหาเกี่ยวกับกระเพาะปัสสาวะ

แม้ว่านิ่วในไตจะมีพัฒนาการที่แตกต่างกัน แต่ก็สามารถกลับกลายเป็นนิ่วในกระเพาะปัสสาวะได้ เมื่อก้อนนิ่วถูกลำเอียงไปยังกระเพาะปัสสาวะ

นิ่วในไตขนาดเล็กอาจผ่านทางปัสสาวะได้ แต่หากมีขนาดใหญ่เกินไปแพทย์ก็มีความจำเป็นต้องผ่าตัดเพื่อเอาออก

การรักษานิ่วในกระเพาะปัสสาวะ

หากแพทย์พบว่า ผู้ป่วยมีนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ แพทย์จะใช้วิธีการ cystolitholapaxy คือ การใช้พลังงานเลเซอร์หรือคลื่นอัลตร้าซาวด์ เพื่อสลายนิ่วให้เป็นก้อนเล็กๆ เพื่อนำออก

หากนิ่วไม่สามารถสลายด้วยวิธีข้างต้น อาจมีความจำเป็นที่ต้องผ่าตัดเพื่อนำออก

ภาพรวม

ภาพในการรักษานิ่วในกระเพาะปัสสาวะนั้นยังอยู่ในทิศทางที่ดี หลังจากได้รับการรักษาแล้ว สามารถป้องกันการกลับมาเป็นอีกด้วยการการดื่มน้ำปริมาณมาก (อย่างน้อย 8 แก้วหรือ 64 ออนซ์ต่อวัน) นอกจากนี้หากมีอาการปัสสาวะอักเสบหรือปัญหาทางเดินปัสสาวะอื่นๆ ควรรักษาให้ทันท่วงที

นี่คือแหล่งที่มาในบทความของเรา

• https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bladder-stones/symptoms-causes/syc-20354339
• https://www.nhs.uk/conditions/bladder-stone/
• https://www.webmd.com/kidney-stones/what-are-bladder-stones

เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team