ปานคืออะไร
ปาน (Birth Mark) เกิดจากการที่มีผิวหนังบางส่วนเกิดการเปลี่ยนสีขึ้นมาตั้งแต่แรกเกิด หรือช่วงเวลา 2-3 สัปดาห์แรกของชีวิต ปานนั้นไม่ได้เป็นอันตรายจนเป็นเรื่องที่ร้ายแรงมากนัก ปานสามารถเกิดขึ้นได้ทั่วทุกส่วนของร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นใบหน้า หรือทุกส่วนของร่างกาย ซึ่งจะมีสี ขนาด ลักษณะที่ปรากฏ หรือรูปร่างที่แตกต่างกัน ปานนั้นบางครั้งก็อยู่บนร่างกายอย่างถาวร หรืออาจจะหายไปภายหลังได้ ส่วนใหญ่ปานนั้นจะไม่มีอันตราย แต่บางคนนั้นปานบ่งบอกถึงอาการของโรคบางอย่าง
ประเภทของปาน
ประเภทของปานที่พบได้บ่อยนั้น มักจะพบได้ 1 ใน 2 ประเภทนี้ ซึ่งมีลักษณะที่แตกต่างกันดังนี้:- ปานแดง เกิดจากหลอดเลือดที่ผิดปกติ ตัวอย่างเช่นอาจจะมีเส้นเลือดมากเกินไป หรือมีเส้นเลือดใหญ่เกินกว่าที่จะเป็นได้ ซึ่งเกิดขึ้นบนบริเวณใดบริเวณหนึ่งผิวของคุณ
- ปานดำ เกิดจากการที่มีเม็ดสีผิวเมลานินมากเกินไปบนบริเวณผิวเดียวกัน ซึ่งปกติเม็ดสีเมลานินมีหน้าที่ทำให้มีสีผิวตามธรรมชาติ มักจะมีมาแต่กำเนิด
ไฝ (ปานที่มาแต่กำเนิด)
ไฝนั้นมีสีชมพู น้ำตาลอ่อน ไปจนถึงดำ ซึ่งขนาดนั้นอาจแตกต่างกันไป อาจมีลักษณะนูนหรือแบนก็ได้ ไฝสามารถเกิดขึ้นได้ทุกส่วนของร่างกาย ไฝบางประเภทอาจหายไปแต่ไฝบางประเภทอาจติดอยู่บนร่างกายตลอดชีวิต แต่ไฝนั้นอาจจะเป็นส่วนหนึ่งที่จะกลายเป็นมะเร็งผิวหนังได้ปานมองโกเลียน
ปานนี้มีลักษณะนูนมีสีน้ำเงินเทา คล้ายรอยฟกช้ำ และส่วนใหญ่เกิดกับคนผิวเข้ม ปานนี้ไม่มีอันตราย แต่มักเกิดรอยช้ำในเวลาที่เกิดอุบัติเหตุ ปานมองโกเลียนมักเกิดขึ้นในบริเวณส่วนล่าง และจะหายไปเมื่ออายุ 4 ขวบปานน้ำตาล
ปานสีน้ำตาล เป็นปานที่มีรูปไข่ มักจะมีสีน้ำตาลอ่อน เมื่อผิวของคุณคล้ำ สีปานนี้ก็เข้มขึ้น ปานประเภทนี้มักเกิดแต่แรกเกิดถึงวัยเด็ก มันอาจจะใหญ่ขึ้นแต่มักจะหายไป เด็กบางคนอาจมีปานน้ำตาลประเภทนี้มีมากกว่า 1 ตำแหน่งบนร่างกายปานแดง
บางครั้งปานชนิดนี้เกิดจากการที่หลอดเลือดรวมกันผิดปกติ จนเป็นจุดดำขึ้นบนร่างกาย เรียกว่าปานแดง ปานนี้จะเกิดขึ้นในเด็กเกิดใหม่สัก 40 เปอร์เซนต์ปานฮีแมงจิโอมา
ปานเหล่านี้มักเป็นสีชมพู น้ำเงิน หรือแดงสด มักจะเกิดที่ปลายแขน ศีรษะ หรือคอ ปานฮีแมงจโอมา อาจจะแบนและมีขนาดเล็ก บางทีปานนี้อาจจะอยู่ในช่วง 2 – 3 เดือนแรกของทารก ซึ่งอาจใหญ่ขึ้น ปานนี้มักจะหายไปเองเมื่อถึงในวัยเด็ก ซึ่งบางครั้งก็ทิ้งร่องรอยของปานที่เป็นสีชมพูเหมือนเชอรี่หรือสตรอเบอรร์รี่ เรียกว่าปานสตรอเบอรร์รี่ ปานฮีแมงจีโอมาที่เจริญเติบโตเร็วเกินไป จำเป็นต้องรักษาด้วยการกำจัดออก เพื่อให้ปานนี้ไม่ไปกระทบต่อการมองเห็นหรือการหายใจของเด็ก เด็กที่มีปานนี้อยู่บนผิวเป็นจำนวนมาก ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจปานนี้ที่อยู่ภายในร่างกายด้วยปานแดงเส้นเลือดฝอย
ปานนี้เกิดจากการก่อตัวหลอดเลือดขนาดเล็กที่ผิดปกติที่อยู่ใต้ผิวหนัง มันสามารถเกิดขึ้นได้ทุกส่วนบนร่างกาย แต่ส่วนใหญ่มักพบที่หน้าและคอ ปานนี้อาจมีสีชมพูหรือแดง หรืออาจจะเป็นสีแดงเข้มหรือสีม่วง ปานนี้ไม่สามารถหายไปได้ตามธรรมชาติหรืออาจเข้มขึ้น หากไม่ได้รับการรักษา ผิวหนังก็จะแห้ง หนา หรือกลายเป็นก้อนเนื้อ ปานนี้ที่เกิดขึ้นบนเปลือกตาอาจต้องรับการรักษา ซึ่งอาจเชื่อมโยงกับพันธุกรรมด้วยสาเหตุการเกิดปาน
คุณอาจเคยได้ยินตำนานเกี่ยวกับปานที่กล่าวว่า ปานนั้นเชื่อมโยงกับความอยากอาหาร ซึ่งมันไม่ได้เกิดขึ้นจริง ปานนั้นไม่ได้เกิดจากสิ่งที่หญิงที่ตั้งครรภ์ทำหรือไม่ได้ในระหว่างที่ตั้งครรภ์ แต่สาเหตุที่แท้จริงของการเกิดปานนั้นยังไม่แน่ชัดการลบรอยปาน
ปานเหล่านี้ไม่เป็นอันตรายและไม่จำเป็นต้องเอาออก แต่ปานบางประเภทต้องทำการลบรอยปานออก เพราะทำให้คนเห็นแล้วไม่สบายใจ ปานแบบอื่นอย่างปานฮีแมงจีโอม่าหรือไฝนั้น สามารถมีความเสียงที่จะเป็นมะเร็งผิวหนัง ปานเหล่านี้ควรได้รับการตรวจสอบโดยแพทย์ผิวหนังและอาจต้องมีการกำจัดปานออกไป เทคนิคในการลบรอยปาน มีดังนี้:การใช้แสงเลเซอร์
การใช้แสงเลเซอร์ สามารถทำการลบรอยปาน หรือปานแดงเส้นเลือดฝอยให้จางลงไปได้ การลบรอยปานนี้สามารถได้โดยศัลยแพทย์ ซึ่งต้องลำแสงที่มีความแรงสูงจึงจะสามารถลบรอยปานได้ และสามารถปรับให้เหมาะสมเพื่อความแข็งแรงของผิว การรักษาด้วยแสงเลเซอร์อาจประสบความสำเร็จมากที่สุดเมื่อเริ่มในวัยเด็ก แต่สามารถใช้กับเด็กและผู้ใหญ่ที่มีอายุมากกว่าได้ โดยปกติคุณจะต้องได้รับการบำบัดหลายอย่าง การรักษาด้วยเลเซอร์อาจไม่สะดวกและอาจต้องใช้ยาชาเฉพาะที่และมักจะให้ผลลัพธ์ที่ถาวร อาจเกิดอาการบวมหรือช้ำชั่วคราวยาเบต้าบล็อกเกอร์
ยาเบต้าบล็อกเกอร์เป็นยาที่รับประทานเพื่อรักษาโรคความดันโลหิตสูง ยาโพรพราโนลอล เป็นยาชนิดเดียวกันกับยาเบต้าบล็อกเกอร์ที่อาจนำมาลดขนาดปานฮีแมงจีโอม่า ยานี้ทำงานได้โดยการหดตัวของหลอดเลือดและช่วยในการไหลเวียนของเลือดให้ดีขึ้น ซึ่งปานนี้เริ่มจางและหลอดเลือดหดตัวลง นอกจากยังมียาเบต้าบล็อกเกอร์ชนิดอื่น เช่นยาทิโมลอล ซึ่งสามารถรักษารอยปานได้เช่นเดียวกันการใช้ยาคอร์ติคอสเตียรอยด์
ยาคอร์ติคอสเตียรอยด์ เป็นยาแก้อักเสบที่สามารถนำมารับประทานหรือฉีดโดยตรงไปยังปาน ยานี้ทำงานโดยตรงในเส้นเลือด ซึ่งช่วยลดขนาดของปาน การผ่าตัด บางคนอาจจะประสบความสำเร็จในการผ่าตัดเพื่อกำจัดปาน ซึ่งอาจจะรวมถึงปานฮีแมงจีโอมาที่อยู่ระดับลึก ซึ่งอาจทำลายเนื้อเยื่อโดยรอบ และอาจจะมีผลต่อสุขภาพปานประเภทนี้จึงต้องทำการผ่าตัด โดยศัลยแพทย์จะใช้มีดผ่าตัดขนาดเล็กเพื่อกำจัดปานออก การขยายเนื้อเยื่อเป็นเทคนิคการผ่าตัดอีกวิธีหนึ่งที่บางครั้งใช้เพื่อลดรอยแผลเป็นที่เกิดจากการผ่าตัดปานออก มันต้องมีการแทรกของเนื้อเยื่อใหม่ภายใต้ผิวที่แข็งแรงอยู่ถัดจากปาน นี่เป็นสาเหตุให้ผิวใหม่ที่มีสุขภาพดี ผิวหนังใหม่นี้จะครอบคลุมพื้นที่ที่เคยเป็นปาน ซึ่งทำให้มีผิวที่เรียบเนียนขึ้นข้อเท็จจริงของปานที่คุณควรรู้
ปานเป็นลักษณะของผิวหนังทั่วไปที่สามารถปรากฏขึ้นในหรือหลังคลอดไม่นาน พวกเขาสามารถแตกต่างกันในขนาด รูปร่าง สี และตำแหน่งบนร่างกาย แม้ว่าปานส่วนใหญ่จะไม่เป็นอันตรายและไม่ต้องการการรักษา แต่สิ่งสำคัญคือต้องทราบข้อเท็จจริงบางประการเกี่ยวกับปานเหล่านี้:- ประเภทของปาน: ปานมีสองประเภทหลัก: ปานหลอดเลือดและปานสี ปานจากหลอดเลือด: ปานเหล่านี้เกิดจากหลอดเลือดผิดปกติและอาจเป็นสีแดง ชมพู หรือม่วง ประเภททั่วไป ได้แก่ ปาน “สตรอเบอร์รี่” hemangiomas และปาน “พอร์ตไวน์สเตน” ปานสี: ปานเหล่านี้เกิดจากการที่เซลล์เม็ดสีในผิวหนังเติบโตมากเกินไป อาจเป็นสีน้ำตาล สีดำ หรือสีน้ำเงินก็ได้
- ปานนั้นค่อนข้างพบได้บ่อย โดยประมาณ 1 ใน 10 ของทารกจะมีปานตั้งแต่แรกเกิดหรือเกิดขึ้นหลังจากนั้นไม่นาน
- สาเหตุ: สาเหตุที่แท้จริงของปานนั้นไม่ชัดเจนเสมอไป แต่โดยทั่วไปถือว่าเกิดจากกำเนิดและไม่ใช่กรรมพันธุ์
- ปัจจัยทางพันธุกรรม: แม้ว่าไฝส่วนใหญ่จะไม่ได้รับการถ่ายทอดทางพันธุกรรม แต่ก็มีเงื่อนไขบางประการที่ไฝบางประเภทอาจทำงานในครอบครัว
- ความแตกต่างจากสภาพผิวอื่นๆ: ปานมักจะแตกต่างจากปัญหาผิวอื่นๆ เช่น ผื่นหรือกลากตามลักษณะและตำแหน่ง
- ตำแหน่ง: ปานสามารถปรากฏได้ทุกที่ในร่างกายและมีขนาดและรูปร่างแตกต่างกันไป บริเวณที่พบบ่อย ได้แก่ ใบหน้า คอ หลัง หน้าอก และแขนขา
- วิวัฒนาการไปตามกาลเวลา: ปานบางอันอาจจางลงหรือลดขนาดลงตามกาลเวลา ในขณะที่ปานอื่นอาจคงอยู่ตลอดชีวิต
- การประเมินทางการแพทย์: แม้ว่าปานส่วนใหญ่จะไม่เป็นอันตราย แต่สิ่งสำคัญคือต้องมีการประเมินปานที่ผิดปกติหรือเปลี่ยนแปลงโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อแยกแยะภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
- การรักษา: ในหลายกรณี ปานไม่จำเป็นต้องได้รับการรักษา อย่างไรก็ตาม ปานบางชนิด โดยเฉพาะในบริเวณที่บอบบางหรือก่อให้เกิดปัญหาในการทำงาน สามารถรักษาได้ด้วยวิธีการต่างๆ เช่น การรักษาด้วยเลเซอร์ การผ่าตัด หรือการใช้ยา
- ผลกระทบทางอารมณ์: แม้ว่าโดยทั่วไปแล้วปานจะไม่เป็นอันตรายจากมุมมองทางร่างกาย แต่บางครั้งพวกมันอาจส่งผลกระทบทางจิตใจหรืออารมณ์ต่อบุคคล โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมองเห็นได้ชัดเจน การสนับสนุนและความเข้าใจเป็นสิ่งสำคัญในกรณีเช่นนี้
นี่คือแหล่งที่มาของบทความของเรา
- https://www.nhs.uk/conditions/birthmarks/
- https://kidshealth.org/en/parents/birthmarks.html
- https://medlineplus.gov/birthmarks.html
- https://www.aad.org/public/diseases/a-z/birthmarks-symptoms
เนื้อหาและรีวิวมาจากผู้เชี่ยวชาญ โดย Bupa team
หัวข้อที่เกี่ยวข้อง
อาการปวดตะโพก (Sciatica) – อาการ สาเหตุ ความเสี่ยง การป้องกัน
ภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว (Transient Ischemic Attack) : อาการ สาเหตุ การรักษา
ภาวะลิ่มเลือดแข็งตัวในหลอดเลือด : อาการ สาเหตุ การรักษา
โรคครูป (Croup) : อาการ สาเหตุ การรักษา
ภาวะช็อกเหตุพิษติดเชื้อ (Septic Shock) : อาการ สาเหตุ การรักษา
ติดตาม
เข้าสู่ระบบ
0 ความคิดเห็น